در حالی که فشارهای اقتصادی و شکاف طبقاتی در کشور هر روز عمیق‌تر می‌شود، پدیده تجمل‌گرایی همچنان در حال گسترش است. در هفته‌های اخیر، چندین مقام دولتی، فرهنگی و مذهبی نسبت به این روند هشدار داده‌اند و خواستار مقابله‌ای جدی و همه‌جانبه با ترویج سبک زندگی لوکس و مصرف‌زده شده‌اند.
در یکی از اقدامات تازه، دولت با صدور بخشنامه‌ای از دستگاه‌های اجرایی خواسته است تا هزینه‌های تشریفاتی از جمله برگزاری جلسات در هتل‌ها، خرید خودروهای گران‌قیمت، و هدیه‌های اداری را کاهش دهند. همچنین برخی نهادها دستورالعمل‌هایی برای ساده‌سازی مراسم‌های اداری و رسمی منتشر کرده‌اند.
به گفته یک منبع آگاه در سازمان برنامه و بودجه، «سالانه میلیاردها تومان از بودجه عمومی صرف هزینه‌هایی می‌شود که لزومی ندارد، در حالی‌که بسیاری از اقشار جامعه با مشکلات معیشتی دست و پنجه نرم می‌کنند.»
مبارزه با تجمل‌گرایی، یک حرکت ملی یا شعاری تکراری؟
برخی منتقدان معتقدند اقداماتی مانند حذف پذیرایی در جلسات اداری یا محدود کردن تشریفات، اگرچه گامی رو به جلوست، اما کافی نیست. به گفته دکتر هادی فاضل، استاد دانشگاه تهران، «تا زمانی که الگوهای رسانه‌ای تغییر نکند و نهادهای حاکمیتی خود در ساده‌زیستی پیش‌قدم نباشند، مردم این توصیه‌ها را جدی نخواهند گرفت.»
رسانه‌ها به‌ویژه تلویزیون ملی و فضای مجازی، نقش کلیدی در بازتعریف سبک زندگی دارند. از سوی دیگر، نظام آموزشی می‌تواند از دوران کودکی با آموزش مفاهیم قناعت، پرهیز از مصرف‌زدگی، و تمرین همدلی با طبقات ضعیف، نسلی مسئول‌تر تربیت کند. وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده که در برنامه درسی جدید، محتوایی در زمینه سبک زندگی ساده و مسئولانه گنجانده خواهد شد.
پدیده تجمل‌گرایی، اکنون فراتر از یک مسئله فرهنگی یا اقتصادی، به یک بحران اجتماعی تبدیل شده است که پیامدهای آن می‌تواند پایه‌های همبستگی ملی را تهدید کند. برخورد با این معضل، نیازمند عزمی فراتر از توصیه‌های کلی و نمادین است. تنها با ایجاد هماهنگی میان سیاست‌های حکومتی، تولید محتوای فرهنگی مؤثر و مشارکت مردم می‌توان امید داشت که فرهنگ قناعت و سادگی جایگزین اسراف و نمایش ثروت شود.
