در دل رشته‌کوه‌های زاگرس، جایی در جنوب غربی ایران، شهری کوچک اما زیبا به نام سی‌سخت قرار دارد؛ شهری که کمتر در هیاهوی رسانه‌ها شنیده می‌شود اما در دل خود گنجینه‌ای از زیبایی‌های طبیعی، فرهنگی و تاریخی را جای داده است. این شهر، مرکز بخش سی‌سخت از شهرستان دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد است و ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۲٬۲۰۰ متر است، که آن را به یکی از مرتفع‌ترین شهرهای ایران تبدیل کرده است.
طبیعتی که نفس را بند می‌آورد
وقتی صحبت از سی‌سخت می‌شود، نمی‌توان از دامنه‌های پوشیده از بلوط و کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده‌ی دنا گذشت. این منطقه با بیش از ۴۰ قله بالای ۴۰۰۰ متر، بهشت کوهنوردان به شمار می‌رود. قله دنا، بلندترین قله زاگرس، درست در شمال این شهر قرار دارد و هر ساله صدها کوهنورد را از نقاط مختلف کشور و حتی خارج از ایران به سوی خود می‌کشاند.
علاوه بر کوه‌نوردی، دره‌ها و چشمه‌سارهای سی‌سخت یکی از دلایل اصلی جذب گردشگران هستند. چشمه‌ی بونک، تنگه مهریان، دره ناری و چشمه‌میری تنها بخشی از جاذبه‌هایی هستند که در دل جنگل‌های انبوه بلوط و گردو پنهان شده‌اند.
⸻
فرهنگ بومی و مهمان‌نوازی مثال‌زدنی
سی‌سخت، با وجود جمعیت محدود، فرهنگ غنی‌ای دارد. مردم این شهر از قوم لر هستند که به زبان لری صحبت می‌کنند. لباس‌های سنتی، موسیقی لری، و آیین‌هایی مانند «چوب‌بازی» و «عروس‌کشی» از جمله عناصر فرهنگی این منطقه‌اند که همچنان در مناسبت‌ها و جشن‌ها به چشم می‌خورند.
مردمان سی‌سخت به مهمان‌نوازی شهرت دارند. برای بسیاری از گردشگران، اقامت در خانه‌های محلی و تجربه‌ی غذاهای سنتی مانند شله ماشک، آش کارده، یا نان بلوط، بخش مهمی از سفر است.
⸻
زلزله‌ای که دل‌ها را لرزاند، اما امید را نکُشت
در سال ۱۳۹۹، زلزله‌ای به بزرگی ۵.۶ ریشتر سی‌سخت را لرزاند. خانه‌های زیادی آسیب دیدند، مردم به خیابان‌ها ریختند و بسیاری از زیرساخت‌های شهر تخریب شد. اما آنچه که این حادثه را از یک فاجعه کامل نجات داد، همبستگی مردم محلی و گروه‌های امدادگر بود.
اکنون، پس از گذشت چند سال، شهر دوباره سرپا شده است. خانه‌های نوساز، پروژه‌های گردشگری و زیرساخت‌های تازه‌تأسیس نشانی از روح مقاوم این شهر هستند. دولت و نهادهای محلی تلاش کرده‌اند که علاوه بر بازسازی، زیرساخت‌های گردشگری را هم توسعه دهند.
ظرفیتی نهفته برای گردشگری پایدار
با وجود همه این زیبایی‌ها و ویژگی‌ها، سی‌سخت همچنان در سایه مانده است. نبود تبلیغات کافی، کمبود هتل‌ها و اقامتگاه‌های رسمی، و زیرساخت‌های محدود از جمله مشکلاتی است که مانع توسعه‌ی گردشگری در این شهر شده‌اند.
به گفته یکی از کارشناسان گردشگری استان:
«اگر حتی ۱۰ درصد از توجهی که به شهرهای شمالی کشور می‌شود، به سی‌سخت شود، این منطقه می‌تواند به یکی از قطب‌های اصلی گردشگری طبیعی ایران تبدیل شود.»
سخن پایانی
سی‌سخت، بهشت گمشده‌ای است که هنوز هم بکر و دست‌نخورده باقی مانده است. شهری که اگرچه بارها از زلزله و محرومیت آسیب دیده، اما همچنان استوار ایستاده است. برای آنان که در جست‌وجوی طبیعتی ناب، فرهنگی اصیل و آرامشی بی‌مانند هستند، سی‌سخت مقصدی فراموش‌نشدنی خواهد بود.
