روزنامه لبنانی الاخبار از طرح راهبردی بشار اسد رئیس جمهوری سوریه برای حل بحران این کشور خبر داد که بر اساس این طرح بشار اسد بر نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۴ تاکید خواهد کرد.
روزنامه لبنانی «الاخبار» در شماره امروز خود در مقاله‌ای به قلم «ناصر شراره»، نویسنده لبنانی از سخنرانی سخن گفت که قرار است، به زودی «بشار اسد»، رئیس جمهوری سوریه تحت عنوان سخنرانی راهبردی بحران سوریه آن را ایراد کند.
شراره در این باره می‌نویسد: منابع آگاه پیشبینی می‌کنند که رئیس جمهوری سوریه ظرف روزهای آینده سخنرانی مهمی را در خصوص دیدگاه‌هایش در قبال بحران سوریه ایراد کند.
بر اساس این گزارش، منابع آگاه در گفتوگو با روزنامه الاخبار افشا کردند که محتوای این سخنرانی با مضمون نامه‌ای که «فیصل المقداد»، معاون وزیر خارجه سوریه در سفر به مسکو حامل آن بود و هفته پیش با مقامات آن دیدار داشت، تفاوتی ندارد.
به گفته این منابع، طی سفر اخیر «اخضر ابراهیمی»، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه به دمشق و دیدار با مقامات سوری، مسکو با دمشق تماس گرفته و خواستار اطلاع از موضع آنها در دیدار با ابراهیمی درباره بحران سوریه پیش از رسیدن ابراهیمی به روسیه شده است.
به همین منظور بشار اسد، معاون وزیر خارجه خود را راهی مسکو کرد تا مقامات روس را از موضع دمشق مطلع کند و در آنجا بود که المقداد موضع و دیدگاه بشار اسد در قبال بحران سوریه و حل این بحران را به اطلاع «میخائیل بوگدانوف»، همتای روسی‌اش رسانده است.
این منابع تاکید می‌کنند که از جمله نکات بسیار مهم در طرح بشار اسد برای حل بحران سوریه «نامزدی وی برای انتخابات ریاست جمهوری سوریه در سال ۲۰۱۴ در کنار نامزدهای دیگر است» که تاکنون مورد اعتراض قرار نگرفته است.
اما از دیگر نکات و موارد مذکور در طرح راهبردی بشار اسد برای پایان دادن به بحران سوریه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که در صورت دستیابی به توافق برسر آن طرح «ژنو ۲» نام خواهد گرفت:
– برقراری آتش‌بس بین طرف‌های درگیر
– حضور و استقرار ناظران بین المللی در سوریه جهت نظارت و اشراف بر اجرای آتش‌بس
– تشکیل مجلس موسسان اصلاح قانون اساسی سوریه
– تشکیل دولت وحدت ملی
– برگزاری انتخابات پارلمانی آزاد و سالم با نظارت بین المللی
سخنرانی بشار اسد درباره مسائل منطقه ای
به گفته این منابع انتظار می‌رود، سخنرانی راهبردی اسد تنها راه‌حلی برای بحران این کشور نباشد، بلکه رئیس جمهوری سوریه در سخنرانی خود به مسائل منطقه‌ای نیز بپردازد و دیدگاه جامع و کاملی درباره مشکلات منطقه‌ای ارائه دهد که با استقرار و ثبات منطقه‌ای در ارتباط است.
این منابع اظهار می‌کنند: براین اساس بشار اسد خواستار به رسمیت شناختن موضوع سوریه در قبال حمایت از دو قضیه فلسطینی و لبنان و مقاومت آنها خواهد شد. سپس خواستار مشروعیت و به رسمیت شناختن تلاش سوریه برای آزاد سازی سرزمین‌های اشغالی خود خواهد شد، اما این بار این سرزمین‌ها تنها جولان را دربرنخواهد گرفت، بلکه «اسکندرون» را نیز شامل خواهد شد.
اما در خصوص ایراد سخنرانی بشار اسد، منابع مذکور اعلام می‌کنند که زمان ایراد این سخنرانی تا حدود زیادی وابسته به برخی متغییرها دارد که اولین آنها در «تغییر و تحولات جاری در عرصه میدانی سوریه» نمود پیدا می‌کند تا دمشق این واقعیت را به اثبات برساند که نظام دمشق توانایی تعیین سرنوشت درگیری‌های کنونی را دارد و اگر به ظاهر معارضان مسلح در برخی نقاط و برای مدتی موفقیت‌هایی را احراز کرده‌اند، این موضوع در بلندمدت هیچ‌گاه مصداقیت نخواهد داشت و این معارضان هیچ‌گاه نخواهند توانست موجبات براندازی نظام را فراهم کنند، مگر آنکه دخالتی نظامی خارجی در کشور صورت گیرد که این نیز امری غیرممکن و نامحتمل است، چون چنین دخالتی با مخالفت سرسختانه روسیه، چین و ایران مواجه خواهد شد که به شدت مخالف روی آوردن دشمنان سوریه به این گزینه هستند.
از سوی دیگر آمریکایی‌ها تقریبا به این باور تقریبا کامل رسیده‌اند که در عمل توان مقابله و غلبه بر گروه‌ها و جماعت‌های تکفیری مسلح فعال در سوریه را ندارند و سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا به این نتیجه نزدیک به یقین رسیده‌اند که تلاش‌های آمریکا در این خصوص با ناکامی و شکست مواجه شده است. همچنین برای آمریکا ثابت شده که این گروه‌ها و جماعت‌ها در حال اجرای طرحی است که زیان آن برای آمریکا در سوریه بسیار بیشتر از حاکمیت نظام کنونی در این کشور است.
موضوعات مورد مناقشه
همانطور که ملاحظه شد، طرح اسد برای حل بحران سوریه حائز نکاتی است که بی‌تردید مناقشه‌ها و بحث و جدل‌هایی را به دنبال خواهد داشت و اولین نکته‌ای در این طرح حذف شده قضیه «کناره‌گیری بشار اسد» از قدرت است.
در این ارتباط بی‌تردید مسکو و واشنگتن بحث‌ها و گفت‌وگوهایی داشته و با یکدیگر تبادل نظر داشته‌اند و به نظر می‌رسد، هر دو کشور به این توافق رسیده‌اند که قضیه برکناری اسد از قدرت را به صندوق‌های رای و انتخابات ریاست جمهوری موکول کنند که مقرر شده است، در سال ۲۰۱۴ میلادی برگزار شود و این موضوعی است که اسد نیز با شرط موافقت طرف‌های دیگر (معارضان و کشورهای حمایت‌کننده از آنها) با آن موافقت کرده است.
اما در خصوص اصلاح قانون اساسی باید گفت، موضوع اصلی که در اصلاح قانون اساسی سوریه مورد توجه قرار خواهد گرفت، تعیین نظام آینده حاکم بر سوریه است، اینکه این نظام باید پارلمانی باشد یا ریاستی، این درحالی است که بشار اسد با شکل پارلمانی نظام بیش از ریاستی آن موافق است که در صورت تصویب چنین نظامی به معنای انتخاب رئیس جمهوری سوریه توسط پارلمان و نه از طریق انتخاب مستقیم مردم است، در واقع می‌توان گفت که تلاش می‌شود، نظامی شبیه نظام کنونی حاکم بر لبنان در سوریه نیز به اجرا گذاشته شود.
براین اساس منابع سوری پیشبینی می‌کنند، در صورتی‌که امور بر وفق مراد در جریان باشد، دولت وحدت ملی تشکیل خواهد شد که بر اصل «یک سوم» مبتنی باشد، به این معنا که یک سوم چنین دولتی را نمایندگان نیروهای معارض و یک سوم دیگر را نمایندگان جریان‌های مستقل و یک سوم را نمایندگان حزب بعث به خود اختصاص خواهند داد، با گرایش به اینکه شخص نخست وزیر از میان جریان مستقل انتخاب شود، اگر چه در مناقشه برسر این امر آشکار شد که این گرایش وجود دارد که فردی چون «هیثم مناع» از جریان معارض پست نخست وزیری یا معاونت آن را احراز کند، به ویژه آنکه وی رابطه بسیار خوبی با بغداد دارد و این موجب می‌شود تا بغداد به راحتی بتواند وی را به سمت تهران متمایل کند.
این منابع در پایان اظهار می‌کنند که اگر طرح اسد با مخالفت خاصی مواجه نشود و موانع و چالش‌های پیش روی آن برداشته شوند و مسکو و واشنگتن برسر آن به توافق اولیه برسند، به صورت جدی در نشست نیمه ژانویه بین وزرای خارجه آمریکا و روسیه با حضور اخضر ابراهیمی مورد بحث و رایزنی قرار خواهد گرفت تا پس از توافق نهایی برسر آن به عنوان طرح «ژنو ۲» به شورای امنیت ارائه شود.
بر اساس این گزارش، سرانجام اینکه نشست آینده پوتین و اوباما اعلامی جهت پذیرش این طرح و اعلام حل بحران سوریه خواهد بود.
فارس
