برای بیان فعالیت‌های شهید سپهبد «محمدولی‌خان قرنی» در دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، به اسناد تاریخی بر جای مانده بر اساس گزارشات ساواک و نیروهای امنیتی رژیم پهلوی می‌پردازیم؛ چرا که ساواک در این زمان با حساسیت بسیار زیادی مراقب عملکرد قرنی بوده است.
***
اولین گزارش ساواک اظهار نظر آقای عزت‌الله مؤیدی درباره سرلشکر قرنی به هنگام آزادی از زندان است که در سند آمده است که قرنی قبل از آزاد شدن راضی به عذرخواهی از شاه نشده است.
حکم سرلشکر محمدولی قرنی در دادگاه بدوی در مورد قرنی که به اتهام مستور داشتن از مقامات مافوق و لغو دستور بوده که برابر ماده ۳۴۴ قانون دادرسی و کیفری ارتش در مجازات اشد دو سال زندان بوده درباره قرنی به سه سال افزایش یافت و علاوه بر افزایش شدید حکم، اخراج از ارتش نیز به تبع آن صادر شد و علاوه بر سرتیپ حسن (دادستان ارتش) آزموده و دادگاه تجدید نظر سرلشکر صادی امیر عزیزی حکم مزبور به امضای شخص محمدرضا پهلوی نیز رسید و قرنی تحویل زندان شد و حکم به کارگزینی ارتش نیز ابلاغ شد.
ستاد بزرگ ارتشتاران
تیمسار ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران
درباره سرلشکر محمد ولی قرنی
پیرو شماره ۲۰۸
تاریخ ۲۷ خرداد ۱۳۳۷
۱ – دادگاه تجدید نظر ویژه به ریاست تیمسار سرلشکر صادق امیر عزیزی پس از انجام تشریفات قانونی و هفت جلسه دادرسی در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۳۷ به اتفاق آراء دادرسان اتهامات منتسبه به سرلشکر محمد ولی قرنی را که به موجب کیفر خواست دادستان ارتش، یکی بزه «لغو دستور» و دیگر بزه «مستور داشتن جریانات را از مقامات مافوق» بوده است ثابت و مسلم تشخیص داده و از لحاظ بزه «لغو دستور» متهم را بند ب از ماده ۳۳۰ قانون دادرسی و کیفر ارتش محکوم به سه سال زندان عادی و در مورد بزه «مستور داشتن جریاناتی را از مقامات مافوق» متهم را به موجب ماده ۳۴۴ قانون دادرسی و کیفر ارتش ناظر به ماده ۷ همان قانون محکوم به دو سال زندان عادی دانسته و در نتیجه اجرا کیفر اشد (سه سال زندان عادی) مورد رأی قرار گرفته است.
۲ – با توجه به اینکه موضوع اتهام مربوط به تکالیف نظامی بوده و رای صادره از دادگاه تجدید نظر که کیفر تبعی آن اخراج از خدمت ارتش است، قانوناً قطعی بود در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۳۷ گزارش شرف عرض شماره ۶۱۷۴ نسبت به «اجرای رای صادره و تحویل محکوم به زندان شهربانی» تقدیم شود در نتیجه اوامر مطاع اعلی حضرت همایون شاهنشاهی بزرگ ارتشباران مبنی بر اجرای رای صادره شرف صدور و مراتب جهت اجرا به اداره دژبانی ارتش اعلام شود.
***
با وجودی که سرلشکر قرنی مدت محکومیت خود را سپری می‌کند و می‌داند پس از آزادی به شدت تحت نظر خواهد بود و در صورت عدم عذرخواهی زندگی عادی نخواهد داشت با این وجود قرنی عذر نخواست.
گزارش اطلاعات داخلی
سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک)
شماره: ۳۶۱۸
تاریخ وصول: ۷ آذر ۱۳۳۹
آقای عزت‌الله مویدی که از مهندسین وزارت پست و تلگراف است در شب سه شنبه اول آذر ۱۳۳۹ اظهار داشته قرار بود سرلشکر قرنی که از زندان آزاد شود ولی تاکنون آزاد نشده و به او پیشنهاد کرده‌اند که از شاه معذرت بخواهد ولی او زیر بار نرفته است.
مع ذلک با وجود عدم عذرخواهی قرنی وی بعد از اتمام دوره زندان با شش ماه عفو تقلیل دوره محکومیت از زندان آزاد میشود ولی گزارش مأمور ویژه حکایت از احترام ویژه همگانی برای قرنی دارد، آوردن حدود ۳۰۰ دسته گل در آن زمان نشان می‌دهد که اعتبار قرنی در میان مردم چقدر بوده است و این در حالی است که همگان می‌دانستند که قرنی به شدت تحت نظر است این گزارش که برابر تاریخ ۱۲ دی ماه ۱۳۳۹ تنظیم شده چنین آورده است هر چند دستور ساواک بر ادامه مراقبت از قرنی نیز در این سند جای توجه دارد.
خیلی محرمانه
گزارش ۱۲ دی ۳۹
احتراما در اجرای امر راجع به مراقبت از منزل مسکونی سرلشکر سابق ولی الله قرنی اقدامات لازم معمول، اینک نتیجه مراقبت غیر محسوس به شرح زیر به عرض عالی می‌رسد.
الف – در چند روزه اول آزادی سوژه از زندان و هنوز مراقبت انجام نگرفته بود عده‌ای در حدود ۴۰۰ نفر به تناوب به منزل ایشان رفته بودند چون به طوری که از داخل منزل معلوم بود در حدود ۳۰۰ دسته گل در اطاق‌های در صحن حیاط منزل وجود داشت.
ب – از مراجعه‌کنندگان غیر نظامی به منزل سوژه اشخاصی به اسامی زیر شناخته شده؛ آقای نصرت‌الله امینی اراکی، آقای رحیم زهتاب مدیر روزنامه اراده آذربایجان، آقای محمد شمشیری شغل چلوکبابی، آقای منصوریان وسیله اتومبیل بنز شماره ۲۱۷۵۱ ط ۲۹ متعلق به آقای اسدالله سپهری ساکن خیابان ناهید منزل پلاک ۵۱۸، آقای پطروس یونان‌گی ساکن بخش یک بیست متری اول منزل پلاک ۷۸ دارای تلفن شماره ۴۹۴۴۲٫
ج – از نظامیان سه نفر شناخته شده‌اند؛ سرهنگ عباس فزونی، سرهنگ وحدتی و سرگرد معینی.
اخیراً رفت و آمد به منزل مزبور کم و خیلی محدود شده و به طوری که مشاهده میشود سوژه شروع به بازدید از اشخاصی که در این مدت به دیدن ایشان آمده‌اند، کرده است. استحضارا عرض نتیجه مراقبت‌های بعدی درژبانی گزارش خواهد شد.
ادامه دارد…
فارس
