کوه دماوند از رشته‌کوه‌های البرز، بلندترین قله ایران و یکی از زیباترین کوه‌های جهان است. این کوه از دوران باستان مورد توجه بوده است و در بسیاری از اسناد تاریخی، کتیبه‌ها و آثار شعرا و نویسندگان از آن نام برده شده است. بلندای این آتشفشان خفته ۵۶۱۰ متر است. حدود ده مسیر صعود به دماوند وجود دارد.
برای رسیدن به قله دماوند، مسیرهای مختلفی وجود دارند که شناخته‌شده‌ترین آنها این جبهه‌ها هستند. جبهه شمالی؛ مسیر صعود این جبهه از میان دو یخچال سیوله (سمت راست) و دوبی سل (سمت چپ) صورت می‌گیرد.
جبهه شمال شرقی که پناهگاه تخت فریدون در این مسیر قرار دارد. جبهه غربی که پناهگاه سیمرغ در این مسیر قرار دارد. جبهه جنوبی که از سمت جنوب شرقی کوه پلور، رینه، گوسفندسرا و بارگاه سوم در این مسیر قرار می‌گیرند. آسان‌ترین این مسیرها جبهه جنوبی و سخت‌ترین آنها جبهه شمالی است. سه جبهه شمالی، جنوبی و شمال شرقی در نزدیکی روستاها قرار گرفته‌اند و همچنین همگی دارای جان‌پناه در میان راه هستند.
قله دماوند به عنوان اثر طبیعی ملی در سال ۱۳۸۱ به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.
سبلان با ارتفاع ۴۸۵۰متر در شمال غرب ایران، در استان اردبیل واقع شده است. وجود دهانه‌های آتشفشانی متعدد و چشمه‌های آبگرم فراوان از ویژگی‌های سبلان است. برای صعود به سبلان از اردبیل به وسیله اتومبیل گردشگران و کوهنوردان به آخرین نقطه اتومبیل رو به نام «قطورسو» می‌روند.
فاصله این آبادی تا اردبیل نزدیک به صد کیلومتر است و راهی کوهستانی و صعب‌العبور دارد که خود از جاذبه‌های گردشگری فراوانی برخوردار است. صعود از قطورسو تا قله سبلان حدود هشت ساعت طول می‌کشد. اگرچه این مسیر دارای شیب نسبتا تندی است، اما به‌علت وجود دامنه‌های سبز و خرم و مملو از گیاهان معطر و گل‌های وحشی، کوهنوردی در طول آن بسیار لذتبخش است.
رشته کوه‌های تخت سلیمان و علم کوه که گروه تخت سلیمان نامیده می‌شوند، عبارتند از: چند رشته‌کوه عظیم و مرتفع سنگی منشعب شده از خط‌الراس اصلی البرز که بین ۴۵ و ۵۰ درجه تا ۱۰/ ۵۱ درجه طول شرقی و بین ۱۵/ ۳۶ درجه عرض شمالی و در جنوب شهرستان کلاردشت واقع شده است.
تخت سلیمان دارای بلندی ۴۶۵۰ متر است. علم‌کوه نیز با ارتفاع ۴۸۵۰ متر در‌کنار سبلان و پس از دماوند دومین قله مرتع کشور محسوب میشود. شیب مداوم دیواره علم‌کوه و ارتفاع قابل ملاحظه‌اش (حدود ۸۰۰ متر) آن را در زمره صخره‌های برتر سراسر جهان قرار داده است. به‌دلیل وجود یخچال‌ها، برف‌چال‌ها و دیواره‌های صعب‌العبور، این مجموعه از مشهورترین ارتفاعات کشور محسوب میشود و مورد توجه کوهنوردان و صخره‌نوردان بسیاری است.
در دره‌های دامنه کوه دنا، چشمه‌های کوچک و بزرگ متعددی تشکیل شده است. شرایط مناسب آب و هوایی و بارش سالانه ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌متر، این منطقه را یکی از مستعدترین مناطق رویشی کرده است.
کوه دنا که در میان مردم محلی به «کل قدویس» (به معنای قله پاک و بلند) معروف است؛ در ۳۰ درجه شمال شرقی سمیرم و ده درجه شمال شرقی دهکده آب ملخ، در جنوب منطقه بویراحمد قرار گرفته است. دنا با ارتفاع ۴۴۰۹ متر، بلندترین قله رشته کوه‌های زاگرس است. برای صعود به دنا باید خود را به دهکده آب ملخ برسانید که آخرین آبادی سرراهی محسوب میشود. زمان صعود از این آبادی تا دنا حدود هفت ساعت است.
در دره‌های دامنه کوه دنا، چشمه‌های کوچک و بزرگ متعددی تشکیل شده است. شرایط مناسب آب و هوایی و بارش سالانه ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌متر، این منطقه را یکی از مستعدترین مناطق رویشی کرده است. وجود گونه‌های گیاهی و جانوری متنوع، سبب تبدیل دنا به ذخیره‌گاه زیست شده و منطقه حفاظت شده دارای وسعتی حدود ۹۴ هزار هکتار است.
غالیه کوه که در ۸۰ کیلومتری جنوب غربی شهرستان الیگودرز قرار دارد، یکی از مرتفع‌ترین کوه‌های جنوب غربی ایران به شمار می‌رود. ارتفاع این کوه از سطح دریا ۴۱۱۰ متر است و مرز طبیعی شهرستان الیگودرز و دزفول را تشکیل می‌دهد.
برای صعود به این کوه می‌توان از طریق جاده ماشین رو به آبادی چشمه پر رفت که در ۴۸ کیلومتری جنوب غربی الیگودرز قرار دارد؛ این دهکده آخرین آبادی منطقه است و راهپیمایی از اینجا شروع میشود. دامنه‌های این کوه از گل‌ها و گیاهان معطر پوشیده شده که فضا را خوشبو و چشم‌نواز کرده است. انواع پرندگان شکاری، خرس، گراز و گرگ از گونه‌های جانوری این کوه محبوب کوهنوردان محسوب می‌شوند.
این رشته کوه به طول تقریبی ۵۰ کیلومتر در نزدیک شهرستان ازنا در لرستان قرار گرفته است. اشترانکوه یکی از زیباترین کوه‌های کشور به شمار می‌رود که دارای یخچال‌های طبیعی و دائمی است و در تمام سال پوشیده از برف و یخ است. بلندترین قله اشترانکوه، قله‌ای معروف به چال‌کبود (سن‌بران) است که حدود ۴۱۰۰ متر ارتفاع دارد.
این رشته کوه دارای جاذبه‌های طبیعی فراوانی است و به سبب تنوع پوشش گیاهی و جانوری، این منطقه سال۱۳۴۰ به عنوان منطقه حفاظت شده در نظر گرفته شد. از مهم‌ترین پوشش گیاهی این منطقه می‌توان به ریواس، گون، پسته کوهی، گل‌ها و گیاهان گوناگون اشاره کرد.
خرس قهوه‌ای، روباه، مار قیطانی، سنجاب درختی، عقاب، شاهین و جغد از مهم‌ترین گونه‌های جانوری اشترانکوه است. به سبب یافتن تعدادی سنگواره، اشترانکوه از ارزش ژئوتوریستی نیز برخوردار است.
شیرکوه در جنوب شهرستان یزد و در نزدیکی قریه ده بالا واقع شده است. ارتفاع این کوه ۴۰۷۵ متر است. از یزد می‌توان براساس برنامه‌ای فشرده یکروزه به شیرکوه صعود کرد، اما به‌علت قرارگیری دهکده ده بالا در دره‌ای باصفا و به همین نام، بسیاری از کوهپیمایان یک شب را در ده بالا اقامت می‌کنند.
با رسیدن به نزدیک قله، چشمه‌ای وجود دارد که با داشتن آبی بسیار سرد و گوارا، بر جاذبه طبیعی این منطقه افزوده است. مهم‌ترین گونه گیاهی در دامنه‌های شیرکوه، آوی شن است.
رشته کوه سهند در جنوب شرقی تبریز قرار دارد. این رشته کوه دارای سه قله بلند است که مرتفع‌ترین آنها قله سهند با ارتفاع حدود ۳۷۰۰ متر است. سهند آتشفشانی خاموش است به همین دلیل دارای چشمه‌های آب معدنی متعدد از قبیل آب‌های اسیدی، آهن‌دار و آب‌های سرد و گرم است. آب‌های دامنه غربی نیز دارای نمک فراوان هستند.
برای صعود به سهند، تا لیقوان را می‌توان با اتومبیل طی کرد. پس از حدود پنج ساعت پیاده‌روی در دامنه‌های سبز و خرم آن، کوهنوردان به محلی به نام «آب گرم» می‌رسند و معمولا یک شب را آنجا سپری می‌کنند. از آب گرم تا قله حدود ۱۱ ساعت کوهنوردی است. پس از صعود از کوه، دشتی وسیع و سبز نمایان میشود که انتهای آن به قله سهند منتهی میشود.
کوهستان الوند یکی از جاذبه‌های طبیعی استان همدان است. قله زیبای الوند با ارتفاع حدود ۳۵۰۰ متر بلندترین بخش این کوهستان است که در‌جنوب همدان و شمال‌تویسرکان واقع شده است و طی یک برنامه یک روزه می‌توان به آن صعود کرد. قله الوند در بیشتر روزهای سال پوشیده از برف است، اما مسیر صعود به آن در بخش‌هایی از سال کاملا سرسبز و زیباست.
چشمه‌های متعددی که دارای آبی خنک و گوارا هستند، در مسیر صعود به قله قرار دارند و بر زیبایی کوهپیمایی در راه رسیدن به الوند افزوده‌اند. دره‌های عمیق و سرسبز به همراه چمنزارهای وسیع از دیگر ویژگی‌های این کوهستان است که سالانه کوهپیمایان زیادی را به خود جذب می‌کند.
کوه بینالود با ارتفاع ۳۱۵۰ متر در شمال شرق ایران واقع شده است. این کوه که ادامه رشته کوه البرز است، در شمال نیشابور قرار دارد و دو دشت مشهد و نیشابور را از یکدیگر جدا کرده است.
علت نامگذاری این کوه نیز همین است؛ بینالود یعنی کوهی که دو دشت را از یکدیگر جدا کرده است (در زبال محلی «بینالوت» یا «بنلی» خوانده میشود)
برای صعود به بینالود باید به آخرین آبادی نزدیک به آن که صومعه نام دارد، رفت. این دهکده در ۱۵ کیلومتری نیشابور قرار دارد. مدت راهپیمایی از صومعه تا پای کوه حدود هشت ساعت و از آنجا تا قله بینالود چهار ساعت طول می‌کشد. این منطقه دارای آب و هوایی مناسب است به همین دلیل از پوشش گیاهی و جانوری متنوعی برخوردار است.
yjc.ir
