شاید نام چلغوز از نظر برخی افراد جامعه معنی و مفهوم خوبی نداشته باشد و عده‌ای آن را ناسزا بدانند، اما اشتباه نکنید. چلغوز فحش نیست! بلکه دانه‌ای آجیلی و سودمند است که مغزآن شبیه به تخمه آفتابگردان بوده و طعمی مشابه بادام و پسته دارد. مشهدی‌ها این دانه را بخوبی می‌شناسند و از طرفداران پر‌و‌پا‌قرص آن هستند. اگر سفری به قسمت‌های مختلف استان خراسان داشته باشید حتما از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب این استان، چلغوز را در مغازه‌ها و فروشگاه‌های خشکبار بارها خواهید دید.
دانه‌ای قهوه‌ای رنگ که وقتی آن را در پوسته چوبی‌اش می‌بینی به یاد هسته خرما می‌افتی. این دانه را وقتی بو می‌دهند با صوت خاصی سر باز می‌کند و دانه چلغوز از آن خارج می‌شود. در واقع چلغوز، میوه نوعی صنوبر بزرگ با برگ‌های سوزنی کوتاه و ضخیم بوده که بومی پاکستان، افغانستان و شمال شرق ایران از جمله شیروان است.
در قدیم شیرازی‌ها و اراکی‌ها چلغوزخور قهاری بودند، اما امروزه در شمال بخصوص گیلان و در سراسر مشهد مصرف آن متداول شده است؛ اما پرسش اینجاست چلغوز چه مزیت تغذیه‌ای یا درمانی دارد که با توجه به قیمت گران آن مردمان برخی شهرها و استان‌های کشورمان به مصرف آن روی آورده‌اند؟
چلغوز، مزیت آجیل را دارد
چلغوز، دانه‌ای پرچرب و سرشار از اسیدهای آمینه ضروری و اسیدهای چرب غیراشباع مفید است. روغن آن همچون روغن زیتون از افزایش کلسترول بد خون جلوگیری کرده و سرخرگ‌ها را از آسیب حفظ می‌کند و از حملات قلبی می‌کاهد.
به دلیل کمک به کاهش تری‌گلیسرید خون یار مهربان کبد است و به جهت فیبر و چربی بالا کور‌کننده خوب اشتهاست. پتاسیم و منگنز آن به تعادل فشار خون کمک کرده و منیزیم این دانه از بی‌خوابی‌های شبانه می‌کاهد و دردهای عضلانی، خستگی مفرط، تنش و اضطراب را بر‌طرف می‌کند.
چلغوز به دلیل دارا بودن ویتامین‌های A، E و K برای شادابی و سلامت پوست و تقویت چشم نافع است. نیاسین یا همان ویتامین B3 آن برای تقویت حافظه و حفظ شادابی روح و روان موثر است و آهن گیاهی آن به اکسیژن‌رسانی سلول‌ها و بافت‌های بدن کمک می‌کند.
خصوصیات تغذیه‌ای و درمانی چلغوز تقریبا با انواع مغزهای آجیلی برابری می‌کند، اما ویژگی قابل توجه، میزان بالای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی چلغوز است که می‌تواند رادیکال‌های مضر حاصل از واکنش‌های مخرب بدن را به‌طور نسبی خنثی کند.
اما لازم است بدانید این دانه طبع بسیار گرمی دارد و برای همه افرادی که مزاج خشک دارند همچون صفراوی‌ها و سوداوی‌ها مناسب نیست و مصرف آن فقط به مزاج‌های رطوبی همچون دموی بویژه بلغمی‌ها توصیه می‌شود.
این را هم بدانید اکنون در بسیاری از استان‌های کشورمان چلغوز ناشناخته بوده و کمتر به فروش می‌رسد. حال اگر وسوسه شده‌اید که مزه این مغز پرچرب را امتحان کنید برای اطمینان از تازگی این دانه، آن را از آجیل‌فروشی‌های معتبر خریداری کنید.
باشگاه
