به گزارش خبرنگار ورزشی مشرق، این روزها، خیابان های برزیل به صحنه اعتراضات گسترده علیه دولت و سیاست هایش درباره برگزاری جام جهانی و جام کنفدراسیون ها تبدیل شده است. خیابان ها مملو از بنرها و پلاکاردهایی است که این اعتراض را به نمایش می گذارند.
این اعتراضات اگرچه ابتدا آرام بود؛ اما رنگ و بوی خشونت نیز به خود گرفت. این روزها نیز عموم شهرهای برزیل از سائوپائولو (پایتخت)، ریو دوژانیرو، پورتو آلگرا، رسیف، بلو هوریزونته و … در برگفته است. این راهپیمایی ها که عقب نشینی دولت در افزایش هزینه حمل و نقل عمومی را در پی داشت، بزرگترین موفقیت این ملت در مواجهه با دولت در سال های اخیر بود. البته، در ادامه بود که موضوع حمل و نقل عمومی، مسائل شهری، بهداشتی و آموزشی را نیز در کنار خود دید و به جنبشی فراگیر تبدیل شد.
* جام جهانی مقابل دموکراسی؟
“ما می خواهیم درباره سیاست های حمل و نقل عمومی بحث کنیم” شعار اصلی جریان های مخالف بود که به سرعت در این کشور بزرگ، فراگیر شد. در بسیاری از شهرها نیز این جریان، به سرعت به جام جهانی و انتقاد از آن رسید. موضوعی که اوج آن مربوط به “منطقه ممنوعه” مورد نظر فیفا برای دوران جام جهانی است. منطقه ای که اطراف ورزشگاه های محل برگزاری این رویداد قرار دارد و اجازه هرگونه فعالیت در آن سلب شده است.
البته، چندی قبل یروم والکه، دبیرکل فیفا عنوان داشته بود که دموکراسی کمتر برخی مواقع برای برنامه ریزی جام جهانی بهتر است. او که آن روز این حرف را بر زبان آورد، در دیدار با ولادیمیر پوتین بود؛ اما ما به ازای آن را می توان در برزیل و نحوه منطقه ممنوعه و حتی برخورد پلیس با مردم دید. اتفاقی که مغایر با حقوق مردم و آزادی های آنها است؛ اما برای سران فیفا بهتر و مناسب تر است.
* آنها با جام جهانی مشکل دارند؟
“دیلما، لطفا با من درباره جام جهانی و سرمایه گذاری اش بگو؛ امضا از طرف آموزش و پرورش” این نوشته متعلق به بنری بود که در راهپیمایی ها دیده می شد. دولت برزیل تا کنون رقمی نزدیک به ۱۴ میلیارد دلار برای این رویداد جهانی سرمایه گذاری کرده که پیش بینی می شود تا حدود ۱۶٫۵ میلیون دلار نیز افزایش پیدا کند. این عدد، اندکی با بودجه سالیانه آموزش و پرورش که معادل ۱۹ میلیارد دلار است، فاصله دارد. برخی این سرمایه گذاری را مناسب شرکت ها و بنگاه های اقتصادی وابسته به جریان های سیاسی می دانند.
برخی جنبش های اجتماعی از جابجایی اجباری ۱۷۰ هزار برزیلی برای ایجاد وضعیت مطلوب شهری جهت برگزاری رقابت ها می گویند. مردمی که بایستی به نواحی نامعلومی منتقل شوند تا راه های منتهی از فرودگاه ها به هتل ها و ورزشگاه ها، به سازی شود. این قشر آسیب پذیر چه نفعی از برگزاری جام جهانی خواهند برد؟
* اعتراض هایی با رنگ و بوی محلی
نکته حایز اهمیت که شواهد موجود بر آن دلالت دارد، محلی بودن اعتراضات و راهپیمایی هاست. به طور مثال، مردم مورو دو پرویدنسیا واقع در محلات جنوبی ریودوژانیرو، اعتراض به نابودی خانه هایشان دارند. بایستی کیلومترها از خانه و محله شان دور شوند؛ فقط به خاطر جام جهانی. آیا حق ندارند به خیابان ها ریخته و علیه اقدامات دولت در این روزها شعار سر دهند؟
فرهنگ برزیلی وارث قرن ها تمدن است؛ اما امروز ورزشگاه ماراکانا شاهد آن است که مردم در برابرش صف آرایی کرده اند. آنها مخالف برگزاری جام جهانی هستند چرا که زندگی شان را در خطر می بینند. شاید روزی که فیفا و دولت برزیل قرارداد همکاری امضا کردند، تصور چنین تبعاتی را نداشتند؛ قراردادی که اختیارات ویژه ای را به شهرداری برای تغییرات می داد.
* سازمان های اجتماعی علیه جام جهانی
اکنون نهادهای مردم نهاد برزیلی در صف منتقدان نحوه برگزاری جام جهانی قرار گرفته اند. یکی از مهمترین ایرادها به طرح مناطق ممنوعه فیفا است. بر این اساس، در حیطه دو کیلومتری ورزشگاه ها، نباید فعالیت اقتصادی صورت گیرد؛ مگر درباره کالاهایی که فیفا مجوز آن را صادر کند که عموما در فهرست حامیان مالی این دیدارها هستند. این موضوع هنگامی موجب نگرانی می شود که آمار مربوط به جام جهانی ۲۰۱۰ افریقای جنوبی، حکایت از آن کند که ۱۰۰ هزار شغل خیابانی در دوران برگزاری این مسابقات از دست رفته است. این آمار نیز موجب نگرانی و هراس مردم شده که درآمدشان از این طریق است. آیا آنها حق اعتراض ندارند؟
البته، تبصره در مورد “تروریسم” نیز موجب اعتراض شده است. بر این اساس، نیروهای امنیتی اجازه هرگونه فعالیت در این دوران را دارند و همین نیز قدرت نامحدودی به آنها می بخشد. همین صدای اعتراض گروه های حامی حقوق بشر را درآورده چرا که باعث می شود کوچکترین اعتراضی رنگ و بوی حمایت از تروریسم به خود بگیرد. برزیل قراردادی ۹۰۰ میلیون دلاری را برای امور امنیتی منعقد کرده که ۳۰ میلیون آن اختصاص به تجهیزاتی مانند گاز اشک آور، بمب فلفل و … دارد که اکنون در ترکیه و بحرین هم به وفور استفاده می شود.
البته، نباید فراموش کرد که قوانین فیفا با روح هواداران فوتبال در برزیل در تعارض است. نواختن موسیقی و برافراشتن پرچم های بزرگ در ورزشگاه ها ممنوع است. عموم برزیلی ها بر این باورند که مهمترین رویداد فوتبالی جهان به این کشور می اید تا دارایی های آنها را بدزدد. آیا نباید در برابر این سرقت اعتراض کنند؟
