آفتاب: بابک دربیکی: رقابت انتخابات ریاست جمهوری یازدهم با هر کم و کیفی، بالاخره برنده اش را در فرایندی غیرقابل پیش بینی شناخت و حسن روحانی را که در میان فعالان سیاسی به عنوان چهره ای معتدل و میانه رو مشهور است، حدود یک ماه دیگر بر مسند قدرت خواهد نشاند.
خوش نامی و رابطه خوب روحانی با بسیاری از فعالان سیاسی و نیز تاکید وی فراجناحی بودن دولتش و استفاده از شایستگان، سیلی از افراد را برای تبریک به وی روانه ی ضلع جنوبی پارک نیاوران کرد؛ از افراد و گروه های شناخته شده یا مدیران ارشد نظام با مواضع روشن و مشخص سیاسی، تا افرادی که به طور عادی مواضع سیاسی روشنی ندارند و مواضعشان را با شرایط دولت همسو کرده و به مانند آونگی از سویی به سوی دیگر در حرکتند. در طیف اخیر، کسانی هم که فرصت نیافتند سری به مرکز تحقیقات استرات‍ژیک بزنند، سعی کردند ارادت خود را از طرق مختلف به رئیس دولت آتی، ابراز کرده، از هم اکنون، سهمی برای خود در نظر گیرند. جالب است که حتی یک نهاد آموزشی که برای حمایت از نامزدی خاص، به بسیج همه ی امکانات خود دست زده بود، فردای انتخابات آنچنان تمجیدی در رسانه ی خود از رئیس دولت منتخب راه انداخته بود که گویی سکاندار اصلی به مسند نشاندن وی بوده است.
حمایت از دولت منتخب پس از پایان انتخابات و رقابت ها و کمک به آن، امری پسندیده بلکه ضروری است اما صحبت اینجا در خصوص اپورتونیسم (فرصت طلبی در مفهومی منفی یا همان ابن الوقتی) ریشه داری است که سال هاست در این کشور، باعث ناکارآمدی نظام های اداری و مدیریتی کشور می شود؛ اپورتونیسمی که موریانه وار، پایه های اقتدار نخبگان سیاسی را از درون خورده، آسیب پذیرشان ساخته و با وزش بادهای مخالف و احساس کوچکترین خطری، آن ها را تنها می گذارند تا در برابر کوچکترین حرکتی، فرو ریخته و از هم بپاشند. این موضوع آنقدر جدی است که گاه با مصادیقی بتوان بر این گفته صحه گذاشت که سرنوشت بسیاری از دولت ها «نه به دست دشمنان خارجی و یا رقبای رو در رو، بلکه به دست اپورتونیسم رقم می خورد.»
اپورتونیست هایی که ما از آن ها یاد می کنیم برای بسیاری از فعالان سیاسی، چهره ای شناخته شده دارند؛ آنان در صرف وقت، هزینه و پذیرش خطر فعالیت، تلاشی نمی کنند بلکه در گوشه ای در کمین نتیجه اند. کسانی که بر خلاف فعالان دیگر که در نه تنها در قدرت که در هر زمانی چه با حضور فیزیکی و چه غیرفیزیکی، برای دست یابی به آرمان هایشان در تکاپو هستند، بعد از پایان بازی، وفاداری خود با برنده را آنچنان به رخ می کشند که گویی از ابتدا با تمام قوا، در خدمت برنده بازی بوده اند. حال هر چقدر بیشتر از این خوان نعمت آنان برای آنان مهیا باشد، سنگ های بزرگ تری برای ابزار وفاداری به سینه خواهند کوفت. اینان معمولا با رصد شرایط سیاسی و با اتکا به روابط فاسد و نیز برخورداری از اخلاقی خاص (بخوانید بی اخلاقی)، از برنده، سهمی را می طلبند که هیچ هزینه ای برای آن پرداخت نکرده اند. البته آنان که به واسطه جایگاهشان معمولا نیاز به اندک نمایشی از فعالیت دارند، گاه با تمام گزینه های احتمالی برنده شدن، از پیش، بدون صرف هیچ هزینه ای، در پشت پرده، زد و بندهای سرشار از سود و بی خطری را نیز می کنند.
چاپلوسان فرصت طلب که معمولا فاقد هویت سیاسی و اجتماعی روشنی هستند، با بزرگ کردن افراطی وار از برنده، برای تامین منافع خود تلاش می کنند. علیرغم این بزرگ سازی عامدانه، اپورتونیست ها هر جا که خوان نعمتی باشداز آن استفاده می کنند و هر جا هزینه ای باید پرداخت کنند، غایب ماجرا بوده و هزینه رفتار آنان را باید دیگران پرداخت کنند.
به نظر نگارنده، امروز هم برای روحانی، خطر این اپورتونیسم، به مراتب بیشتر از روسای جمهور پیشین وی است؛ هاشمی، خاتمی و احمدی ن‍ژاد، خوب یا بد، درست یا نادرست، از حداقلی از نیروهای سازمان یافته سیاسی برخوردار بودند؛ با وجود این، اپورتونیست ها فضای کافی برای رشد داشتند و امروز که روحانی از چنین سازمانی برخوردار نیست، اپورتونیست ها فرصت بهتری برای عرض اندام دارند. خطر اپورتونیسم که محصول بی نظمی و تحولات سریع و غیرقابل پیش بینی است، برای روحانی زمانی بیشتر اهمیت می یابد که به یاد بیاوریم: «اپورتونیست ها به دلیل فقدان توانمندی برای انسجام بخشی و سازمان دهی، به کارآیی، نظم و انسجام روی خوشی نشان نداده، حیات سیاسی و اجتماعی خود را در بحران ها می جویند.»
