تلاش اصولگرایان برای جلوگیری از روی کار آمدن وزیر علومی اصلاح‌طلب

درتاریخ جمهوری اسلامی تاکنون ۱۲ وزیر بر صندلی وزارت علوم تکیه زده‌اند.

مصطفی داننده:  با سخنان حسن روحانی در مورد معرفی کابینه در روز تحلیف، یعنی ۱۳ مرداد ماه تنها ۷ روز تا پایان گمانه زنی‌ها در مورد وزاری دولت تدبیر و امید باقی است.

رسانه‌ها تا به امروز تحلیل‌های فراوانی در مورد کابینه یازدهم انجام داده‌اند و هر روز وزیری را راهی وزارتخانه می‌کنند و  روز دگر آن وزیر راعزل می‌کنند و شخص دیگر را بر کرسی وزارت می نشانند.

یکی از وزارتخانه‌های مورد علاقه رسانه‌ها در این روزها وزارت علوم است که در برخی گمانه زنی دکتر رضا فرجی دانا به عنوان وزیر پیشنهادی حسن روحانی برای مجلس، معرفی شده است. فرجی دانا رئیس سابق دانشگاه تهران بود که خاتمی بعد از استعفای معین وی را به عنوان وزیر به مجلس معرفی کرد اما پارلمان نشینان به وی رای اعتماد نداند تا شاید وزارت فرجی دانا را در دولت یازدهم نوشته باشند. در دیگر سو برخی گمانه ها نیز حکایت از معرفی جعفر توفیقی وزیر علوم دولت اصلاحات به عنوان وزیر علوم دولت روحانی است. دو کاندیدایی که هرکدام به نحوی این روزها مورد انتقاد برخی از اصولگرایان قرار گرفته اند و سوابق آنها در حوادث بعد از سال ۸۸ را روشن و شفاف نمی دانند.

در آخرین خطبه‌های نماز جمعه تهران نیز حجت الاسلام صدیقی بر نقش وزارت علوم تاکید و رئیس جمهور منتخب را خطاب قرار می‌دهد که : دانشگاه‌ها فضای آرام و مذهبی دارند و توسعه علوم دانشگاهی با سرعت خوبی در آنها پیشرفت دارد از شما می‌خواهیم جلوی انتخاب وزیر علوم یا روسای دانشگاه‌هایی که بوی فتنه می‌دهند یا جریان‌های سکولاری که قصد نفوذ به دانشگاه‌ها دارند، را بگیرید. اظهاراتی که برخی آن را کنایه به رضا فرجی دانا و جعفر توفیقی چهره های اصلاح طلب پیشنهادی برای این وزارتخانه می دانند.

طی چند روز گذشته نیز موجب خبری جدید از وزیر علوم دولت روحانی منتشر شده است که حکایت از آن دارد که روحانی در مقابل برخی فشارها در برابر احتمال حضور فرجی دانا یا توفیقی در کابینه اش عقب نشینی کرده و رضا مکنون یا نیلی منفرد را جایگزین احتمالی این افراد خواهد کرد.

برآیند کلی ا زجبهه اصولگرایان اما آن است که اهمیت و جایگاه وزارت علوم را آنگونه می دانند که معتقدند نباید وزیر علومی اصلاح طلب آن هم از نوع افرادی که در دولت اصلاحات حضور داشته اند بر صدر این وزارتخانه بنشیند.

جایگاه دانشگاه در بیانات امام راحل و مقام معظم رهبری

از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز دانشگاه، جایگاه ویژه‌ای نزد امام خمینی (ره) و رهبرمعظم انقلاب بوده است و این بزرگواران همیشه بر نقش دانشگاه در ساخت و آبادانی کشور سخن به میان آورده‌اند. وزارت علوم به عنوان سازمان دهنده دانشگاه و تعیین کننده مسیر و راه روش نقش تاثیر گذاری را در تحقق سخنان و توصیه‌های حضرت امام و رهبرمعظم انقلاب بازی می‌کند.

اهمیت این وزارتخانه و دانشگاه به حدی بود که امام (ره) دستور به انجام انقلاب فرهنگی و بازنگری در دانشگاه‌ها کردند. در روزهای آغازین انقلاب اسلامی و در شرایطی که در دانشگاه ها، در عوض پرداختن به مسائلی نظیر آموزش، پرورش، فرهنگ و مسائل فکری و تربیتی، تحت الشعاع جو پر هرج و مرج سیاسی جامعه قرار گرفته و محل برخورد ایدئولوژی های مختلف تبدیل شده بود، ضرورت پاکسازی محیط دانشگاه ها از گروه ها و دسته جات مختلف و همچنین اصلاح نظام آموزشی کشور، در دستور کار نیروهای خط امام قرار گرفت. این نیروها که از چند ماه قبل، بخشی از حاکمیت سیاسی را در دست داشتند، به فراست دریافتند که اصلاح جامعه و خلع سلاح گروه های معاند، مستلزم انجام تصفیه ای اساسی در دانشگاه هاست. در این شرایط حضرت امام (س) بیش از هر کس، عمق حرکت های هرج و مرج طلبانه گروهک ها را دریافته و به دفعات، پیامدهای ادامه این روند را هشدار و آگاهی می دادند.

 حضرت امام در جمع دانشجویان عضو انجمن اسلامی دانشگاه ها در اول اردیبهشت ۱۳۵۹ به تبیین انقلاب فرهنگی و شرایط کشور پرداختند. در بخشی از این سخنرانی آماده است:

«من لازم است که یک تذکر به شما بدهم که بدانید مقصود ما از اصلاح دانشگاهها چیست؟ بعضى گمان کردند که کسانى که اصلاح دانشگاهها را مى‏خواهند و مى‏خواهند دانشگاهها اسلامى باشد این است که گمان کردند که- این اشخاص توهّم کردند که- علوم دو قسم است: هر علمى دو قسم است. علم هندسه یکى اسلامى است، یکى غیر اسلامى. علم فیزیک یکى اسلامى است، یکى غیر اسلامى. از این جهت اعتراض کردند به اینکه علم، اسلامى و غیر اسلامى ندارد. و بعضى توهّم کردند که اینها که قائلند به اینکه باید دانشگاهها اسلامى بشود؛ یعنى فقط علم فقه و تفسیر و اصول در آنجا باشد. یعنى همان شأنى را که مدارس قدیمه دارند باید در دانشگاهها هم همان تدریس بشود. اینها اشتباهاتى است که بعضى مى‏کنند، یا خودشان را به اشتباه مى‏اندازند. آنچه که ما مى‏خواهیم بگوییم این است که دانشگاههاى ما، دانشگاههاى وابسته است. دانشگاههاى ما دانشگاههاى استعمارى است.

دانشگاههاى ما اشخاصى را که تربیت مى‏کنند، تعلیم مى‏کنند، اشخاصى هستند که غربزده هستند. معلمینْ بسیارى‏شان غربزده هستند و جوانهاى ما را غربزده بار مى‏آورند.

ما می گوییم که دانشگاههاى ما یک دانشگاههایى که براى ملت ما مفید باشد، نیست. ما بیشتر از پنجاه سال است که دانشگاه داریم، با بودجه‏هاى هنگفت کمرشکن که از دسترنج همین ملت حاصل مى‏شود، و در این پنجاه سال نتوانستیم در علومى که در دانشگاهها کسب مى‏شود خودکفا باشیم. ما بعد از پنجاه سال اگر بخواهیم یک مریضى را معالجه کنیم، اطباى ما بعضیهایشان یا بسیارى‏شان مى‏گویند این باید برود به انگلستان؛ پنجاه سال دانشگاه داشتیم و طبیبى که بتواند کفایت از ملت بکند، از احتیاج ملت بکند، به حسب اقرار خودشان نداریم. ما دانشگاه داشتیم و داریم و براى تمام شئونى که یک ملت زنده لازم دارد احتیاج به غرب داریم. ما که مى‏گوییم دانشگاه باید از بنیان تغییر بکند و تغییرات بنیادى داشته باشد و اسلامى باشد، نه این است که فقط علوم اسلامى را در آنجا تدریس کنند. نه اینکه علوم دو قسمند. هر علمى دو قسم است: یکى اسلامى و یکى غیر اسلامى…» (صحیفه امام، ج‏۱۲، ص: ۲۴۹)

 بعد از انقلاب فرهنگی یکی از مسائلی که همیشه همراه با وزیر علوم و این وزارتخانه بوده است، سیاسی شدن فضای دانشگاه بوده است که از دهه ۶۰ تا به امروزکه  دانشگاه‌ها انتخابات ریاست جمهوری را پشت سر گذاشته‌اند با این فضای علمی همراه بوده است.

در دهه ۶۰ برخی مسئولین سیاسی آن روزهای ایران خواستار سیاسی نبودن دانشگاه‌ها بودند و انتظار داشتند که دانشگاه تنها در یک بعد و آن بعد علمی فعالیت کند که این دیدگاه با مخالفت شدید امام خمینی روبرو شد و ایشان اعلام کردند که دانشگاه و دانشجو همچون دیگر آحاد مردم باید در مسائل سیاسی دخالت کند و در صحنه انتخابات حضور فعال داشته باشد.

۱۰ دولت و ۱۲ وزیر علوم!

روسای جمهور قبل از حسن روحانی نیز در انتخاب وزیر علوم سعی می‌کردند که از وزرایی استفاده کنند که بتوانند آرمان‌های انقلاب را دردانشگاه تحقق بدهند. در ده دولت گذشته ۱۲ وزیر بر صندلی وزارت علوم تکیه زده‌اند که از این میان  مصطفی معین با حضور در دولت هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی دارای سابقه بیشتری نسیب به دیگر وزرا است.

معین در کنار تجربه وزارتش، حاشیه ساز ترین وزیر علوم نیز بوده است. مخالفت‌های گسترده با وی از سوی نمایندگان مجلس در دوره چهارم با وزرات وی در دولت دوم هاشمی رفسنجانی و حوادث کوی دانشگاه، اردوهای مسافرتی به کیش و شهرهای شمالی که با اعتراض مقام معظم رهبری نیز روبرو شد، ماجراهای ستاره دار شدن دانشجویان که مخالفان مصطفی معین معتقد هستند که ستاره دار شدن دانشجویان از زمان وی آغاز شده است و استعفا از این وزارتخانه در سال ۸۲ از جمله حواشی وی در دوران وزارت بوده است.

نکته جالب در مورد وزرای علوم این است که در دولت محمود احمدی نژاد که بسیاری از وزارتخانه‌ها در دو دولت نهم و دهم با تغییرات گسترده روبرو شد، وزرای این وزراتخانه دوره‌های ۴ ساله خود را به سلامت به پایان رساندند.

حال تمام نگاه‌ها به سوی نامه معرفی وزاری از سوی حسن روحانی به مجلس شورای اسلامی است تا ببیند سیزدهمین وزیر علوم جمهوری اسلامی چه کسی خواهد بود.

در جدول زیر با تمام وزرای علوم تاریخ جمهوری اسلامی آشنا شوید: