سعید حجاریان اخیراً در گفتوگو با یک رسانه دولتی با اشاره به طرح برخی موضوعات در مجلس برخلاف روند حرکت دولت، گفته است: نمایندگان بر خلاف خواسته مردم حرف بزنند و عمل کنند و بعد آن وقت ببینند آیا مردم حوزههای انتخابیهشان آنها را به شهرشان راه میدهند؟ اگر این کار را بکنند مردم آنها را حتی به شهرهایشان راه نمیدهند. من معتقدم حتی اگر قرار باشد قانون اساسی عوض شود، باید شرایطی فراهم شود تا مانند بسیاری از کشورها، دولت بتواند مجلس را منحل کرده و انتخابات زودهنگام برگزار کند تا مردم مجدداً رای دهند و سیستمی هماهنگ پدید آورند.
در همین زمینه، مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل سیاسی در گفتوگو با خبرنگار حوزه احزاب خبرگزاری فارس، درباره سخنان اخیر حجاریان مبنی بر انحلال مجلس توسط دولت و تبعات چنین تفکری در نظام سیاسی کشور اظهار داشت: اساساً مجلس یا آنچه که در ادبیات سیاسی پارلمان خوانده میشود، پژواک اراده مردم در هیبتی متکثر است.
مطهرنیا با بیان اینکه مجالس کشورهای گوناگون اراده مردمی را در آرایش شکلی متکثر به نمایش میگذارند تصریح کرد: نمایندگان در چارچوب پارلمان، تکثری از ارادههای مردم را در بافتی مهم و محتویبخش، برای حرکت جامعه ملی، گرد هم جمع میکنند.
این کارشناس مسائل سیاسی بر همین اساس مجلس را خانه ملت عنوان و خاطرنشان کرد: در کشورهای دموکراتیک رئیسجمهور که با رأی مستقیم مردم انتخاب میشود در واقع نمایشگر وحدت اراده مردم در هیبت رئیسجمهور و نقطه کانونی تجسمبخش اراده ملی است.
*رئیسجمهور نمیتواند نهاد برآمده از اراده ملی را منحل کند
وی تأکید کرد: بنابراین نه پارلمان باید بتواند وحدت ملی ناشی از رأی مستقیم مردم را که در هیبت رئیسجمهور متجلی است، مورد خدشه قرار دهد و نه رئیسجمهور باید بتواند به عنوان رئیس قوه مجریه، کثرت حاصل از خواست و اراده ملی را منحل کند.
این کارشناس مسائل سیاسی در خصوص اظهارات حجاریان درباره انحلال مجلس، خاطرنشان کرد: حجاریان سالها پیش در دوره خاتمی مطلبی را مطرح کرد که موجب زایش زودهنگام تاریخی شد و به جای حل مسائل، به پیچیدگی و سردرگمی بخش عظیمی از نیروهای ملی انجامید.
وی با اشاره به طرح موضوع «فشار از پائین، چانهزنی از بالا» که از سوی حجاریان مطرح شده بود تصریح کرد: من در آن زمان گفتم که جامعه باید به فرهنگسازی از پائین و پرسمان از بالا روی آورد و در این مسیر سرآمدان سیاسی باید به مثابه نخبگان تودهای لایههای زیرین، جامعه ملی را آگاه کنند و از سوی دیگر با نقد سازنده و دفاع معقولانه، لایههای زبرین جامعه ملی را به پرسمان بکشند.
مطهرنیا خاطرنشان کرد: درحال حاضر نیز در اظهارات سعید حجاریان بدون در نظر داشتن روند طبیعی، بافت موقعیتی و بافت متن نیازهای ملی، تنها به یک اقدام سیاسی بسنده شده و به جای تلاش و مجاهدت در آموزش دموکراسی به لایههای گوناگون حیات اجتماعی، در پی سزارین کردن تاریخی است.
این کارشناس مسائل سیاسی در پاسخ به این پرسش که چرا اصلاحطلبان هرگاه رأی مردم برخلاف نظر آنها باشد سعی بر نادیده گرفتن و حذف این نظر دارند، گفت: اصلاحطلبان برخلاف اصولگرایان دارای تنوع فکری و تکثر منابع قدرت و همچنین کنشگران متعدد فکری و عملیاتی هستند از این رو نمیتوان گفت آنچه که سعید حجاریان بیان میکند گفتمان غالب اصلاحطلبی است، هرچند بخشی از نگاه اصلاحطلبی را بیان کرده است.
* سخنان حجاریان با تجربه موفقی همراه نبوده است
وی با تأکید بر اینکه باید اذعان کرد آنچه حجاریان گفته در ادبیات سیاسی تجربه چندان موفقی به دنبال نداشته است، افزود: باید حریم حرمت مجلس، دولت و قوه قضاییه را حفظ کرد.
مطهرنیا در ادامه با بیان اینکه بنده در زمینه رأی مردم به سه گزاره اعتقاد دارم خاطرنشان کرد: به نظرم رأی مردم حق است، رأی مردم گاهی به حق است و رأی مردم گاهی به حق نیست؛ از این رو به فرهنگسازی در پائین و پرسمان از بالا معتقدم.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که این سه گزاره را بر اساس چه مبنایی مطرح میکنید و آیا این تفکر نوعی نگاه کیفی به رأی مردم نیست، گفت: معیار بنده در خصوص این سه گزاره، گزاره فقهیای است که امام (ره) مطرح کردند و گفتند «میزان رأی ملت است».
وی بر همین اساس افزود: «میزان» در ادبیات دینی ما برای قرآن به کار میرود و در واقع تجسمبخش حق و حقانیت است، لذا امام نگفتند که رأی مردم معیار و ملاک است، بنابراین باور دارم که رأی مردم حق است.
مطهرنیا در پاسخ به این سؤال که از نظر شما چه چیزی این حقانیت را مشخص میکند، تصریح کرد: عقل جمعی این موضوع را مشخص میکند؛ عقل جمعی یک بار به احمدینژاد رأی میدهد و من که به او رأی ندادهام باید از رئیسجمهوری که برآمده از عقل جمعی است تبعیت کنم و همین مصداق نیز درباره آقای روحانی وجود دارد و در هر صورت باید از رئیسجمهور وقت تبعیت کرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه باید در چارچوب نقادی سازنده و ضوابط قانونی با رئیسجمهور وقت برخورد شود در عین حال گفت: نمایندگان پارلمان نیز تجلی این وحدت ملی در قالب کثرت هستند که اگر رأی مردم به هر کدام از آنها به حق نبوده باشد و انتخاب اصلحی نیز صورت نگرفته باشد، باید در چارچوبهای قانونی و در زمان مقرر انتخابات به میدان آمد و تحرکی سازنده را در جهت انتخاب صلحایی برتر انجام داد.
*انحلال مجلس، گریز از منطق آموزش دموکراسی است
وی با بیان اینکه ما اگر جامعهای پویا و در عین حال متکثر میخواهیم باید به فرهنگسازی توجه کنیم یادآور شد: بنابراین انحلال مجلس راهکار نیست بلکه گریز از منطق آموزشی عمیق دموکراسی در جامعه ملی است.
مطهرنیا در پاسخ به این سؤال که آیا اظهارات حجاریان نوعی آسیب به تفکیک قوا و استقلال آنها محسوب نمیشود، تصریح کرد: آنچه حجاریان گفته است، عکسالعملی در برابر اقدامات مجلس علیه رئیسجمهور وقت است، چرا که در سه ماهه گذشته میانگین پرسشها از وزرای دولت روحانی از وزرای دولت احمدینژاد بیشتر بوده است.
این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه مجلس در برابر دولت روحانی سیاسیکاری میکند یادآور شد: حجاریان از منظر منطق سیاسی و بر اساس اصل سوم قانون نیوتون عکسالعملی در برابر اقدامات مجلس در مشغولسازی کارشکنانه در قالب سؤالهای متعدد از وزرا نشان داده است.
* انحلال مجلس عرف خطرناکی برای آینده جمهوریت و نظام است
وی در پاسخ به این سؤال که چرا با این وجود رئیسجمهور خواهان پاسخگویی به تز جدید حجاریان درباره انحلال مجلس شده است، گفت: حجاریان به عنوان یکی از تئورسینهای فعال اصلاحطلب به میدان آمده و تلنگری به افکار عمومی زده و اگر نه او میداند که انحلال مجلس امکانپذیر نبوده و این امر میتواند عرفی خطرناک برای آینده جمهوریت و نظام باشد، لذا آنچه که وی مطرح کرده اگرچه در قالب سیاسی صورت گرفته اما باید در قالب حقوقی با آن برخورد کارشناسانه شود.
مطهرنیا تأکید کرد: باید نشان داده شود که اگر نمایندگان امروز دارای حرمت هستند، نمایندگان همه ادوار از این حرمت برخوردارند و در مجموع دولت و پارلمان برآمده از رأی مردم است.
این استاد دانشگاه افزود: باید در پاسخ به حجاریان از حرمت حریم نمایندگان دفاع کرد و همه آنها را نماینده مردم دانست؛ البته اگر نمایندهای در بافت زمانی دیگری رئیسجمهوری اصولگرا و رادیکال را زیر سؤال برد گروهی نباید درب منزل او را رنگکاری کنند و او را مورد هجمه قرار دهند لذا نمیتوانیم بین گونههای نمایندگان تفاوت قائل شویم و از این رو نمایندگان از مجلس اول تا کنون نماینده مردم هستند.
*باید پاسخ حجاریان را داد
وی با تأکید بر اینکه حرکت نمایندگان با هر گرایش سیاسی باید در چارچوب قانون حفظ شود، یادآور شد: نباید بر اساس اراده سیاسی با نمایندگان برخورد کرد از این رو من با حرف روحانی موافقم که باید پاسخ حجاریان را داد.
مطهرنیا، مجلس را تجسمبخش تکثر اراده واحد ملی دانست و با تأکید بر اینکه نمیتوان این نهاد را منحل کرد، گفت: مجلس نیز باید بداند حفظ حرمت حریم آنها در گرو پاسداشت اراده ملی است.
این کارشناس مسائل سیاسی تأکید کرد: آنچه مشخص است اینکه ولیامر جامعه، رأی مردم را حقالناس دانسته است و فضای ناشی از روی کار آمدن روحانی نیز گفتمانی را تجسم بخشید که بیتردید در انتخابات بعدی نیز ادامه خواهد داشت، از این رو مردم به طور طبیعی به کسانی رأی خواهند داد که حرمت حریم اراده ملی را حفظ کرده باشند.