ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی در سخنرانی پیش از خطبه های نماز جمعه امروز تهران، تنظیم اجرای سیاست‌های پولی و اعتباری، حفظ ارزش پول، تسهیل مبادلات بازرگانی، نظارت بر بانکها و تنظیم مقررات معاملات ارزی را از جمله وظایف بانک مرکزی دانست و افزود: کشور ما تنها کشوری است که تمام عملیات بانکی خود را بر اساس شرع و فقه امامیه انجام می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه قانون عملیات بانکی بدون ربا از دستاوردهای نظام اسلامی است، اضافه کرد: با رهنمود فضلا و افراد صاحب‌نظر قانون عملیات بانکی بدون ربا، تصویب و از سال ۶۳ به اجرا در آمد و مهمترین هدف آن حذف ربا و ایجاد انطباق قانون عملیات بانکی بدون ربا شرع مقدس بود.
سیف گفت: همچنین شورای فقهی به عنوان نهاد مرجع برای انطباق امور مربوطه در بانک مرکزی تأسیس شد.
وی افزود: حرکت از بانکداری بدون ربا به سوی بانکداری اسلامی از اهداف این مجموعه است و بانک مرکزی مشتاقانه پذیرای انتقادات و پیشنهادات صاحب‌نظران در این حوزه است.
وی بانک مرکزی را مرجع عام ناظر بر عملیات بانکهای داخلی دانست و افزود: همه مقررات و ضوابط ناظر بر چگونگی تعامل بانکها با مشتریان از سوی این مجموعه اعلام می‌شود.
سیف تصریح کرد: ایران یکی از سه کشوری است که قانون عملیات بانکی مبتنی بر اسلام را اجرا کرده و تنها کشوری است که بر اساس عقود اسلامی نظام بانکی را اداره می‌کند و روح حاکم بر فعالیت‌های بانکی آن از اصول اسلامی تبعیت می‌کند.
وی اضافه کرد: رویکرد مشارکت مؤثر در تحقق برنامه‌های اقتصادی دولت کماکان ادامه دارد و بانک مرکزی همواره به تأمین مالی اقتصاد کمک کرده و نقش بی‌بدیلی در طرح‌های توسعه‌ای کشور داشته است.
رئیس کل بانک مرکزی ابراز داشت: اعطای تسهیلات خسارت دیدگان ناشی از خشکسالی و مشارکت در تأمین اعتبار مورد نیاز طرح‌های اشتغال‌زا و کارآفرین از جمله فعالیت‌های بانک مرکزی است.
وی افزود: الزام بانکها به تفکیک منابع قرض‌الحسنه از سایر منابع و استفاده از آن در موارد مجاز تعیین شده و همچنین ایجاد سامانه تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج منجر به پرداخت ۵ میلیون فقره تسهیلات ازدواج به مبلغ ۱۲۵ هزار میلیارد تومان شده است.
وی گفت: تأمین اعتبارات لازم در استمهال بدهی مربوط به مسکن روستایی، نوسازی مسکن شهری، برنامه‌ریزی و اقدام برای خروج از نظام چندگانه ارزی در دهه هفتاد از دیگر اقدامات مثبت بانک مرکزی بوده است.
سیف گفت: همچنین اعطای مجوز تأسیس بانکهای خصوصی در دستور کار قرار گرفت و در راستای اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ بخشی از سهام بانکها به مردم واگذار شد.
وی، بانک مرکزی را در صف نخست مقابله با تحریم‌ها دانست و افزود: حفظ تعادل بازار ارز و کنترل آن در این شرایط از اقدامات این مجموعه بوده و برای این کار بانک مرکزی متناسب با تشدید تحریم‌ها در رویه خود تجدید نظر می‌کند.
وی حرکت در جهت بانکداری متمرکز، بازنگری و تجدید ساختار ستاد بانک مرکزی، بازبینی مقررات و اصلاح مستمر آنها، ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی و انجام اقدامات گسترده برای افزایش شفافیت و مبارزه با پول‌شویی را از جمله اقدامات بانک مرکزی برای بهبود عملکرد بانکهای کشور عنوان کرد.
سیف تصریح کرد: همزمان با تحریم‌های خارجی و کاهش درآمدهای ارزی کشور و حفظ ثبات اقتصاد کلان و صیانت از آرامش بازار در دستور کار قرار گرفت.
وی با بیان اینکه در این شرایط استفاده از ابزارهای متعارف اثرگذاری مناسبی ندارد و مقام سیاست‌گذار باید رویکرد جدیدی را مدنظر قرار دهد، بانک مرکزی در رویکرد و رویه خود تجدید نظر کرد و با تأسی به مقام معظم رهبری، اهمیت ثبات در اقتصاد کلان را مدنظر قرار داد.
رئیس کل بانک مرکزی در خصوص اقدامات انجام شده در ماه‌های اخیر اظهار داشت: تأمین ارز کالاهای اساسی، تلاش برای کاستن از رفتارهای گروهی، کنترل شتاب تورم و حمایت از بازار ارز برای تأمین نیاز عمومی را از جمله این اقدامات بوده و ایجاد اعتماد عمومی به در اختیار بودن ذخایر کافی ارزی در بلندمدت نیز در دستور کار قرار گرفت.
وی اضافه کرد: تأمین منابع ریالی و ارزی شرکت بازرگانی دولتی و پشتیبانی امور دام برای خرید کالاهای اساسی و استراتژیک در ماه پایانی سال انجام شده و وضعیت ذخایر احتیاطی در سطح اطمینان‌بخشی قرار دارد و نگرانی روزهای اول دولت یازدهم برطرف شده است.
سیف اضافه کرد: کنترل میزان فروش ارز در بازار بین بانکی و تنظیم فعالیت مرکز مبادلات ارزی انجام شده و برنامه‌ریزی برای استفاده از ابزارهای گوناگون بانکی مدنظر قرار گرفته است.
به گفته وی، بانک مرکزی نسبت به بهبود فضای کسب و کار و حمایت از تولید توجه ویژه‌ای دارد و تأمین نقدینگی و تسهیل مقررات و ضوابط را موردنظر قرار داده است.
رئیس کل بانک مرکزی در مورد اقدامات در حوزه اجرایی و مقرراتی گفت: بازنگری در مقررات ارزی زائد و بخشنامه‌های نامناسب با هدف روان‌سازی تجارت و حمایت از تولید و تأمین ارز مورد نیاز دارو و تجهیزات پزشکی و سرعت‌بخشی به فرایند تسهیلات‌دهی بانکها، رفع موانع فعالیت صرافی‌ها و برنامه‌ریزی برای افزایش توان تسهیلات‌دهی بانکها انجام شده است.
وی با اشاره به توسعه کمّی و کیفی بانکداری الکترونیک در کشور در مقایسه با کشورهای همسایه اظهار داشت: گسترش بانکداری الکترونیک نقش مهمی در تحقق دولت الکترونیک ایفا می‌کند و در کنار توسعه روش‌های پرداخت، مبادلات الکترونیکی نیز رشد چشمگیری داشته است.
سیف، تولید، پردازش و انتشار آمارهای اقتصادی برای هزار متغیر اقتصادی به منظور رصد اقتصاد کلان کشور را از جمله وظایف این مجموعه عنوان کرد و افزود: هدایت اقتصاد کشور به دوره کاهش تدریجی تورم در محیط عمومی فعالیت اقتصادی و آرامش و بهبود در بازار ارز و کاهش فعالیت‌های سفته‌بازانه در این بازار شواهدی از بازگشت مازاد نقدینگی اقتصاد به سمت تولید و افزایش عرضه به چشم می‌خورد.
وی اضافه کرد: در این راستا شتاب تورم که از خرداد با ۴۵٫۱ درصد، تغییرات نقطه به نقطه آن رو به افول گذاشته بود، تداوم دارد و درصد تغییرات در پایان آبان ماه ۹۲ نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ۲۹٫۶ درصد کاهش یافته و میانگین نرخ ۱۲ ماهه از ۴۰٫۴ در مهر ماه به ۳۹٫۳ در آذر ماه سال جاری رسیده است.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه نرخ تورم همچنان کاهشی و فشار تورمی بر اقشار ضعیف کمتر خواهد شد، ادامه داد: از شتاب قیمت اقلام خوراکی و آشامیدنی به نحو محسوسی کاسته شده و امید می‌رود شتاب فشار تورم بر این اقشار مرتباً کاهش یابد.
وی برقراری ثبات در بازار ارز را از دستاوردهای ماه‌های اخیر فعالیت بانک مرکزی دانست و ادامه داد: انتظار می‌رود با کاهش شدت تحریم‌ها، تداوم ثبات در این بازار کلیدی ادامه یابد که موجب تقویت بیش از پیش ارزش پول ملی می‌شود.
وی اضافه کرد: بانک مرکزی خود را به حفظ ذخایر استراتژیک این بخش در وضعیت مطلوب متعهد می‌داند.
سیف در خصوص برنامه‌های آتی بانک مرکزی گفت: زمینه‌سازی برای بازگشت به نرخ ارز یکسان در سال آینده و تثبیت انتظارات در برنامه بلندمدت ما قرار دارد و تقویت خدمت‌رسانی بانکها و رفع مقررات دست و پا گیر در این حوزه ادامه خواهد داشت.
رئیس کل بانک مرکزی ابراز داشت: تقویت حرکت عمومی اقتصاد به سمت حماسه اقتصادی و فعال شدن ظرفیت بلااستفاده کنونی از راهبردهای این مجموعه خواهد بود و به طور خاص بانک مرکزی نسبت به نرخ ارز برای کمک به تأمین مالی سالم پولی متعهد است.
وی ادامه داد: یکی از برنامه‌های ماه‌های اخیر، چاره‌اندیشی برای افزایش شیوه‌های غیر بانک‌محور در تأمین منابع است که استفاده از ظرفیت بازار سرمایه و عقود اسلامی از جمله این راهکارها است.
وی تصریح کرد: بانک مرکزی در تلاش است با همکاری وزارت راه شیوه‌های سالمی را برای تکمیل پروژه‌های مسکن مهر شناسایی کند که با اجرایی شدن این تمهیدات هر چه زودتر شاهد بهره‌برداری این پروژه‌ها باشیم.
سیف اضافه کرد: همچنین تأمین مالی ۵۰ طرح عظیم اقتصادی با استفاده از منابع خارجی در دست اقدام است و بسیاری از پروژه‌های عظیم ملی که به دلیل کمبود منابع بودجه متوقف بود به زودی فعال خواهد شد.
رئیس بانک مرکزی تصریح کرد: بانک مرکزی بهبود تأمین مالی فعالیت‌های ساختمانی را مطالعه کرده و طرح‌های بانک مسکن در این خصوص در نوبت بررسی در شورای پول و اعتبار است که در صورت تصویب رونق در این بازار ایجاد خواهد شد.
وی با بیان اینکه بانک مرکزی در تلاش است از بانکهای تخصصی حمایت کند، گفت: با توجه به اینکه بانک مسکن محور تأمین مالی مسکن مهر است ضمن حمایت از ایفای نقش این بانک، تلاش می‌کنیم بر کارآمدی این بانک بیفزاییم.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: متأسفانه نسبت مطالبات معوق بانکی در سال‌های گذشته افزایش یافته که از این رو بانک مرکزی به واحدهای تولیدی در بازپرداخت بدهی‌ها کمک می‌کند و تسریع در بازپرداخت مطالبات با آثار ضدتورمی همراه است.
سیف اضافه کرد: سیاست‌های پولی در ماه‌های اخیر متمرکز بر مهار فشار تورمی بوده اما این به معنای غفلت از وضعیت تولید نیست و همچنین تصمیمات لازم برای افزایش توان اعطای تسهیلات‌دهی بانکها در جلسات مختلف با معاون اول رئیس جمهور اخذ شده است.
