فواد ایزدی عضو هیأت علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با حضور در همایش مذاکرات هستهای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی که با حضور موافقان و مخالفان به همت انجمن علوم سیاسی ایران با همکاری دانشگاه علامه طباطبایی در این دانشگاه برگزار شد پیرامون مذاکرات هستهای به سخنرانی پرداخت.
وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به طرح کورکر-منندز در کنگره آمریکا پیرامون مذاکرات هستهای گفت: در صفحه ۱۸ این طرح این جمله آمده است که تحریمهای آمریکا علیه ایران به خصوص در حوزه تروریسم، حقوق بشر و موشکهای بالستیک در توافق جامع پابرجا میماند.
وی افزود: در حقیقت نمایندگان سنا برای هر توافقی که قرار است انجام شود تعیین تکلیف کردند و عنوان کردند که تیم مذاکرهکننده آمریکایی تنها در یک محدوده خاص میتواند مذاکره کند و در حوزه دادن امتیاز دست آنان بسته است، اوباما هم که از ابتدای این طرح اعلام کرد آن را وتو نخواهد کرد.
این کارشناس مسائل آمریکا با بیان اینکه این طرح مجلس سنای آمریکا در نهایت محدودیتهای تیم مذاکرهکننده آمریکا را افزایش داده است، گفت: مشکلی که ما در توافق ژنو نیز داشتیم این بود که هر جایی که صحبت از برداشتن تحریمها بود قید هستهای نیز در کنار آن وجود داشت با این وضعیت تحریمهایی که قرار است لغو یا تعلیق شود ۵ تا است که در بیانیه لوزان نیز همین وجود دارد.
وی افزود: این وضعیت بدین معنی است که در نهایت از ۲۸ تحریم آمریکا علیه ایران تنها ۵ تای آن قابل تعلیق یا لغو است، طرح کورکر-منندز نیز تأیید میکند که قرار نیست آمریکا به تحریمهای اصلی نفتی و بانکی دست بزند.
فواد ایزدی در ادامه با اشاره به کار سخت تیم مذاکرهکننده ایرانی گفت: تیم مذاکرهکننده ما باید این موضوع را اصلاح کند تا تحریمهای اصلی در مذاکره برداشته شود و در ازای آن ایران نیز امتیازاتی داده است؛ آن وقت برد – برد حاصل خواهد شد و گرنه معنای برد – باخت خواهد داشت.
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به سخنان کورکر (سناتور آمریکایی) در خصوص اینکه تیم مذاکرهکننده آمریکایی نمیتواند تحریمها را بردارد، گفت: کورکر با خانم شرمن در کنگره گفته است شما نمیتوانید تحریمهای ایران را بردارید مگر اینکه ایران در حوزه تروریسم و حقوق بشر تغییراتی را به وجود آورد که شرمن خطاب به کورکر میگوید که ما این موضوع را به ایرانیها گفتهایم.
این کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به نامه ۳۴۴ نماینده مجلس نمایندگان آمریکا پیرامون لغو تحریمها افزود: آنان در نامه خود اعلام کردند که چیزی به نام تحریم هستهای ندارند، حال دوستان ما عنوان میکنند که ما نمیتوانیم در حوزه غیر از هستهای مذاکره کنیم که البته این حرف درست است.
وی افزود: اما طرف آمریکایی باید بداند مردم و مسئولان ما واقف هستند که تحریمهای هستهای تنها به بهانه هستهای اعمال شده و هدف سیاسی و فشار بر روی ایران باعث آن تحریمها شده است.
ایزدی تصریح کرد: دولتی که در روز اول حمله نظامی عربستان به یمن علاوه بر اینکه از آن حمایت میکند به آن نیز کمک نیز میکند، حق صحبت در حوزه تروریست و حقوق بشر ندارد و اگر ما را در این حوزهها تحریم میکنند عقبه سیاسی دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه مطالعات جهان دانشگاه تهران خطاب به تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان گفت: اشکالی ندارد تیم ما به طرف مقابل بگوید شما به دلایل سیاسی ما را تحریم کردهاید و حال که باید تصمیم سیاسی بگیرید و همچنین اینکه ایران در مذاکرات بستهای را به شما میدهد قیمت آن برداشتن تمام تحریمها است. برداشتن تمام تحریمها مسئله ای است که هم مقام معظم رهبری و هم آقای روحانی به آن اشاره کردند.
ایزدی در ادامه خاطرنشان کرد: ما مشاهده میکنیم رئیسجمهور کشورمان و تیم هستهای در سخنرانیهایشان از برداشته شدن همه تحریمها سخن میگویند اما در متنهایی که توافق میشود تحریمهایی که قرار است برداشته شود بسیار محدود است.
این کارشناس مسائل آمریکا خاطرنشان کرد: آنچه که برداشت میشود این است که طراحی مذاکرات ما و هدف آن رسیدن به یک توافق است و نه برداشتن تحریمها. بدین صورت که همه کار میکنیم تا مذاکرات شکست نخورد یا به وقفه نخورد.
وی در ادامه گفت: وقتی جان کری در کمیسیون سنای آمریکا به صراحت میگوید ما با ایران مذاکره میکنیم تا آنان را مجبور کنیم اقداماتی انجام دهند و در این خصوص برنامهای برای ما از لحاظ حقوقی الزامآور نیست و با نمایندگان کنگره میگوید حال بعدا اگر خواستید تحریمها را بردارید.
ایزدی تأکید کرد: تیم مذاکرهکننده ما به طرف مقابل این را اعلام کند آدمهایی در مذاکرات نشستهاند که توانایی امتیاز دادن را ندارند این در حالی است که تیم ایرانی این توانایی را دارد.
این کارشناس مسائل آمریکا در ادامه گفت: باید در مذاکرات این نکته بیان شود که دولت آمریکا باید متعهد شود با تغییرات سیاسی مسئولانش تا زمانی که ایران متعهد به توافق است تحریمهای جدید وضع نکند چرا که آنها گفتهاند در هر حوزهای به ایران امتیاز بدهیم آنان را در حوزههای دیگر تحریم می کنیم.
وی افزود: همچنین این را هم باید در مذاکرات بیاوریم که زمانی تعهدات ایران الزامآور خواهد بود که کنگره و مجلس ایران توافق را تصویب کند یعنی دعوا ابتدای توافق باشد و نه زمانی که ما قلب راکتور اراک را درآوردیم و فردو را تبدیل به پارک کردهایم.
عضو هیأت علمی دانشگاه مطالعات جهان دانشگاه تهران در پایان خاطرنشان کرد: هر گاه ما سخنان جان کری و نمایندگان سنای آمریکا را بیان کردیم جوابی که به ما میدهند این است که این سخنان مصرف داخلی دارد. اگر هم اینگونه باشد بدین معنی نیست که غلط است یا اتفاق نخواهد افتاد. در حقیقت ما نیاز به بازبینی عمیق در طراحی مذاکرات داریم.
ایزدی در ادامه در پاسخ به سؤالات دانشجویان گفت: قرار نیست بعد از توافق قطعنامه سازمان ملل نداشته باشیم. قطعنامهها قرار است تجمیع شوند و در قطعنامه جدیدی که قرار است مصوب شود وارد شوند.
وی اضافه کرد: یعنی طرف مقابل میتواند محدودیتهای قبلی خود را گلچین کند و در قطعنامه جدید جا دهد. دوستان ما در تیم مذاکره کننده هستهای باید این مسئله را مشخص کنند.
ایزدی ادامه داد: یکی از مشکلاتی که در توافق ژنو وجود داشت این است که مرجعی برای رسیدگی به شکایت طرفین وجود ندارد یعنی اگر هرکدام از طرفین خلاف میکنند مرجعی برای رسیدگی به آن مشخص نشده است.
وی گفت: اینکه میگوییم توافق را ذیل فصل هفت بیاوریم به نفع ما خواهد بود اینگونه نیست. این کار باعث میشود اگر ایران خطایی کند گزینه نظامی بالای سرش باشد و طرف مقابل امکان استفاده از زور را دارد.
ایزدی اظهار داشت: از طرفی اگر طرف مقابل خلاف میکند کنگره آمریکا به راحتی میتواند قانون جدیدی تصویب کرده و قطعنامه شورای امنیت را لغو کند. هیچ کشوری اجازه نمیدهد قوانین داخلی خودش در قبال قوانین بینالمللی نقض شود.