صادق زیبا کلام در خانه شهر کرمان :پول؛ جانشین تحزب شده است

اولین کنگره جمعیت توسعه و آزادی استان کرمان دیروز عصر در محل سالن خانه شهر کرمان برگزار شد. در این کنگره انتخابات شورای مرکزی، هیات بازرسی و شورای راهبردی برگزار و منتخبان این حزب استانی معرفی شدند.
دکتر صادق زیباکلام سخنران اصلی این کنگره بود. وی با ذکر تاریخچه ای از تشکیل احزاب در یک قرن اخیر، استبداد زدگی را عامل اصلی عدم شکل گیری احزاب در ایران برشمرد.
وی با طرح این پرسش که چرا در صد سال اخیر دائما از سوی افراد و گروه هایی تلاش می شود تا احزابی در کشور پا بگیرند؛ اما تلاش شان بی ثمر می ماند گفت:«امروز تشکل هایی، احزابی، گروه هایی در موسم انتخابات پیدا می شوند و پس از آن دیگر خبری نیست.»
این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران افزود:«ما در خصوص این که چرا احزاب در ایران نهادینه نمی شوند تحقیقات زیادی انجام دادیم و پایان نامه های زیادی هم نوشته شده است.»
زیبا کلام دلایل عدم شکل گیری احزاب را این گونه برشمرد:«چون احزاب در ایران سابقه مثبت و روشنی نداشته اند. احزاب اغلب وابسته به قدرت های بیگانه بودند و مردم به آن ها اعتماد نکرده اند. بنا بر این مردم اعتماد ندارند و معتقدند که احزاب، ملی نبوده اند. عده زیادی دلیل دوم را تکروی می دانند و می گویند که ایرانیان روحیه کار دسته جمعی و ندارند و اصطلاحاً تک رو هستند. مثلاً امروز یک حزب تشکیل می شود. در این حزب انشعاب حاصل می شود و از انشعاب جدید هم انشعابی دیگر و پس از چند سال از آن حزب اول تنها نامی باقی می ماند. فرهنگ تک روی و فقدان روحیه کار دسته جمعی حتی بر ورزش هم سایه افکنده است. به گونه ای که ما در ورزش های انفرادی بهتر می درخشیم.»
زیبا کلام با انتقاد از نامداوم بودن فعالیت حزبی در ایران گفت:«احزاب و تشکل های سیاسی در ایران«ابن الوقت» هستند. در آستانه انتخابات ظاهر می شوند و بعد از انتخابات جمع می شوند و می روند. و تنها به دنبال جمع کردن رأی هستند.» وی ادامه داد:«احزاب نگاهشان به قدرت است. جمعیت توسعه و آزادی فقط می خواهد نمایندگان خود را وارد مجلس کند. نگاه احزاب، معطوف به قدرت است و معطوف به خدمت نیست.»
استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران ضمن طرح این پرسش که چرا هندی ها و مردم ترکیه روحیه کار جمعی دارند و ما نداریم؟ اضافه کرد:«از زمان مشروطه فعالیت های سیاسی در قالب انجمن ها در کشور انجام می شده است. کار گروهی همراه با ورود اولین رگه های مدرنیته در ایران آغاز شد و ما ایرانی ها همان قدر روحیه کار جمعی داریم که در بین ملت های دیگر این روحیه وجود دارد.»
زیباکلام استبداد را عامل اصلی تضعیف احزاب برشمرد و افزود:«بزرگ ترین عامل پا نگرفتن احزاب«حضور مستمر استبداد» بوده است. استبداد، احزاب را رقیب خود می دانسته و اگر آمار بگیرند مشخص می شود که تعداد احزاب منحل شده چه قدر زیاد است. ممکن است برخی موضع گیری های احزاب با قدرت زاویه پیدا کند. آن وقت است که آن حزب منحل می شود.»
وی خاطر نشان کرد:«تحزب؛ یک چیز لوکس نیست بلکه یک ضرورت دموکراسی است. بدون تحزب نمی توان هیچ جامعه ای را دموکرات کرد. زمام امور سیاسی ژاپن، هند و ترکیه در دست احزاب است.»
زیباکلام در ادامه گفت:«فقدان احزاب باعث شده که پول، حرف اول را در انتخابات ها بزند. همه می دانیم که پول خرج کردن در انتخابات یک فاکتور مهم است. در جامه ما مدت هاست که پول، حرف اول را می زند و قابل انکار هم نیست.»
وی منحنی هزینه کرد پول در انتخابات ها را صعودی توصیف کرد و افزود:«در مجلس اول،پول در پیروزی کاندیداها نقش نداشت. اما وقتی همین منحنی را دنبال می کنیم و به مجلس نهم می رسیم می بینیم این منحنی صعودی است. حال نماینده ای که با خرج کردن یک میلیارد تومان پول به مجلس می رود، پس از ورود به مجلس چه قدر مسائل مردم برایش مهم است؟»
استاد علوم سیاسی با یاد آوری مجالس هشتم و نهم و رفتار آن ها با دولت احمدی نژاد گفت:« در زمان این مجالس مذاکرات هسته ای در جریان و آقای سعید جلیلی مذاکره کننده ارشد بود. ایشان بارها با خانم کاترین اشتون بر سر میز مذاکره نشستند اما مجلس های هشتم و نهم حتی یک بار هم از او سوال نکردند که شما داری چه کار می کنی؟ این مجالس، حاصل انتخاباتی است که پول خرج کردن در آن حرف اول را می زند.»
وی فقدان احزاب را آسیب جدی سیاست کشور عنوان کرد و افزود:«نماینده ای که به مجلس می رود می ترسد صحبت کند. می ترسد که مبادا چهارسال بعدی را تایید صلاحیت نشود. در این مجالس نمی توان مدرس وار، بازرگان وار، علی مطهری وار، احمد توکلی وار کار کرد. در یک نظام حزب سالار مردم به نماینده حزب رأی می دهند. اما چون حزب نداریم، پول خرج کردن جانشین آن شده است.»