پرسپولیس که به معنای واقعی کلمه، «شهر پارسی» است و بیشتر با عنوان «تخت جمشید» شناخته میشود، در فاصله سالهای ۵۱۵ تا ۳۳۰ پیش از میلاد، پایتخت تشریفاتی امپراتوری هخامنشی بود. ویرانههای این شهر باستانی هنوز هم پا برجاست و در ۶۰ کیلومتری شمال شرق شیراز میتوان آن را پیدا کرد.
به باور برخی باستانشناسان، پرسپولیس باشکوهترین شهر زیرِ آفتاب در جهان باستان بوده، شهری که به اذعان آنها، آتش و هجوم علت ویرانی آن بود.
«سیوداد پردیدا» در زبان اسپانیولی همان معنای «شهر گمشده» را میدهد و یکی از سایتهای باستانشناسی در سیرا نوادا کلمبیا است. بومیها معتقدند، این شهر که سالهاست به حال خود رها شده، ۸۰۰ سال پیش از میلاد بنا شده، یعنی ۶۵۰ سال زودتر از ماچوپیچو. قبایل محلی این شهر را که مجموعهای از تراسها را در برگرفته، «تیونا» مینامند و معتقدند اینجا زمانی محل سگونتگاه نیاکانشان بوده است.
کاشفان این شهر باستانی گروهی از غارتگران گنج بودند که در سال ۱۹۷۲ پرده از اسرار «جهنم سبز» برداشتند. گفته میشود؛ شهر گمشده در زمان یورش اسپانیاییها برای همیشه متروکه شد.
بابِل در بینالنهرین باستان در دشت حاصلخیزی میان رودخانههای دجله و فرات ایجاد شد. این شهر افسانهای حدود دو هزار سال قبل از میلاد در کنار رود فرات بنا شد، شهری که راز افسانهی باغهای معلقاش هنوز سر به مُهر مانده است.
بابِل غارتهای متعددی را پشت سر گذاشته، از دوران باستان تا همین حالا که داعش حتی به ویرانههای آن نیز رَحم نکرده است.
باور محلی بر این است که پترا را جنها ساختهاند، شهری با ستونهای عظیمالجثه در میان کوه. پترا در ۲۶۲ کیلومتری جنوب شهر اَمان، پایتخت اردن واقع شده و به خاطر شکل معماری، سیستم آبرسانی و برش سنگها، اثری معروف در دنیا به شمار میآید. این شهر باستانی ۳۱۲ سال پیش از میلاد مسیح ساخته شد که پایتخت نبطیها بود. پترا نماد اردن و جاذبهی مهم گردشگری این کشور است که همچنان برای گردشگران، شهری اسرارآمیز به شمار میآید.
پُمپی، شهری باقی مانده از رم باستان است که در نزدیکی ناپل مدرن و در قلمرو ایتالیا قرار دارد. این شهر باستانی که زمانی ییلاق رومیان ثروتمند بود، برای ۱۷۰۰ سال زیر تَلی از گدازههای آتشفشان مدفون شده بود. در زمان فوران آتشفشان، پمپی بندری زنده بود که بر اثر فرود گدازهها و انتشار گازهای سمی شمار زیادی از ساکنانش را از دست داد. شهر سوختهی پمپی را یک کشاورز هنگام کندن زمین پیدا کرد.
کُپَن یک سایت باستانشناسی متعلق به تمدن «مایا»ها واقع در استان کوپان غربی هندورأس در فاصلهای نه چندان دور از مرز گواتمالا است. این شهر پایتخت پادشاهی و تشریفاتی دوره کلاسیک از قرن ۵ تا ۹ میلادی بود که در اواخر آن دوره بالغ بر ۲۰ هزار نفر جمعیت داشت.
مجسمههای زیادی باز مانده از تمدن مایاها در این شهر یافته شده که تاکیدی بر وجود آن قوم است. کپن پس از یک فاجعه سیاسی برای سالهای زیادی متروک شد. پادشاه به دست مردماش دستگیر و به شیوه مرسوم آن دوره، کشته شد. بعد از سقوط حکومت جمعیت کپن رفته رفته کاهش یافت تا جایی که به کمتر از ۵ هزا نفر رسید. بعد از رها شدن پایتخت تشریفاتی درههای اطراف محل اسکان کشاورزان و روستایی شد تا قرن ۱۶ میلادی که اسپانیاییها به این منطقه وارد شدند.
کوئلاپ، قلعهای سنگی است که قرن ۶ میلادی در خطالرأس کوهی با ۳۰۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا، مشرف به درهای در شمال پرو و در منطقه آمازون ساخته شد. طول دیوارهی این قلعه به ۶۰۰ متر میرسد که بیش از ۴۰۰ بنا را احاطه کرده، ساختمانهایی که در برخی موارد فقط ستونی از آنها باقی مانده است.
کئولاپ که محل استقرار تمدن ایلوها بوده بعدها تحت حاکمیت اینکاها قرار گرفت و این وضعیت تا اشغال اسپانیاییها در قرن ۱۶ میلادی ادامه داشت.
کاراکول، نام مدرن یکی از بزرگترین سایتهای باستانشناسی مربوط به تمدن مایا ها است که در اصل به معنی حلزون است و در حال حاضر نیز در کشور کوچک بلیز قرار دارد. کاراکول مرکز سیاسی مایاها در دوره کلاسیک بوده است.