«پیروز مجتهدزاده» استاد دانشگاه و کارشناس مسائل ژئوپولیتیک جهانی و منطقهای در گفتوگو با خبرنگار ایلنا در تحلیل دلایل حضور نخستوزیر بریتانیا در نشست سران شورای همکاری خلیجفارس عنوان کرد: اینکه شنیده میشود شخصی مانند «ترزا مِی» به عنوان نخستوزیر بریتانیا در نشست سران شورای همکاری خلیج فارس شرکت میکند باید یک امر حیرتانگیز قلمداد شود. به همان اندازه که اگر اعلام شود اشخاصی مانند باراک اوباما یا دونالد ترامپ در اجلاس سران سازمان شانگهای شرکت کنند طبیعتاً با یک مساله تعجبآور و حیرتانگیز روبهرو خواهیم بود و هضم آن به آسانی صورت نخواهد گرفت. از منظری دیگر، کشورهای حاشیه خلیج فارس برای مخابره پیامها و همچنین کشورهای اروپایی و غربی برای هدایت افکار عمومی خود به مدلهای مختلفی از ارتباطگیری در سیاست بینالملل متوسل میشوند که سفر نخستوزیر بریتانیا یکی دیگر از این مدلسازیها محسوب میشود.
وی ادامه داد: در نطق پیش از سفر، وی اشارههایی به اهداف کلی و اساسی این نشست نداشته است و تنها سیگنالی که از آن مخابره شده بحث مبارزه با تروریسم و همکاری لندن با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در راستای جلوگیری از سرایت ویروس تروریسم به اروپا و سایر نقاط بوده است. به نحوی که باید توجه داشته باشیم تمامی کشورهای حاضر در شورای همکاری رسماً در ایجاد و پرورش حلقههای تروریستی تولید شده به کمک میلیاردها دلار نفتی سعودی، اماراتی و قطری دخیل هستند. لذا نمیتوانیم این سفر نخستوزیر بریتانیا را برای مشاوره و رایزنی با بانیان تولید تروریسم به جهت سر و سامان دادن به مشکل جهانی تروریسم قلمداد کنیم. اما شاهد آن هستیم که مِی اعلام کرد که برای مبارزه با تروریسم وارد مذاکره با کشورهای منطقه خصوصاً در سطح سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس خواهد شد.
این تحلیلگر مسائل بریتانیا با بیان اینکه مناسبات اقتصادی لندن و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تنها بهانهای برای پوشش ارتباط بریتانیا با کشورهای عربی منطقه ارزیابی میشود، گفت: در ادبیات ترزا مِی این مفهوم نمایان میشود که وی خواستههای خود را به زبان دیپلماتیک اما از جنس محافظهکارانه بیان کرده و با عربهای منطقه پیگیر خواهد شد. از این جهت احتمال میرود که با توجه به اصطکاک میان ایران و برخی از این جریانها مانند آلسعود، بیانیهای علیه تهران در پایان این نشست صادر شود. هدف اعلام شدهاش عملی نخواهد بود و در انتها به جای اینکه ترزا می از آلسعود و شیوخ قطر و امارات امتیاز بگیرد، آنها از او امتیاز میگیرند و وی را وادار خواهند کرد که با امضای چنان بیانیهای بر روابط بریتانیا و غرب با ایران تاثیر منفی بگذارد.
از منظری دیگر و با توجه به خروج بریتانیا از جمع کشورهای اتحادیه اروپا، نخستوزیر این کشور سعی دارد تا این پیام را القا کند که درصدد ایجاد مناسبات اقتصادی تازهتر و گستردهتری با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس است. ترزا می سعی دارد تا به دنیا بفهماند که خروج از اتحادیه به نفع بریتانیا است و این ایده از ابتدای پروسه برگزیت از اهداف تبلیغاتی برای توجیه منطقی خروج از اتحادیه اروپا بوده است. لذا وی در صدد است تا به دنیا بفهماند در صورت خروج از اتحادیه اروپا برای بهره گرفتن اقتصادی از تجارت با دیگر نهادها و اجتماعات بینالمللی دست بازتری پیدا خواهد کرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: سوالی که در اینجا باید پرسیده شود این است که آیا در گذشته جای پر نشدهای در روابط تجاری لندن و کشورهای حاضر در شورای همکاری خلیج فارس وجود داشته است که حالا بخواهد پر شود؟ بدون تردید پاسخ مثبت نخواهد بود. چراکه در گذشته و حتی در حالت فعلی ارتباطهای تنگاتنگ میان بریتانیا و کشورهای شورای همکاری وجود داشته و دیگر این کشورها جز چارت نفت و خرما مواد دیگری برای تولید ندارن که بتوانند مبادلات تجاری جدیدی را شروع کنند. باید توجه داشت که رابطه اقتصادی بریتانیا با اروپا پس از طی شدن برگزیت و خروج از اتحادیه متزلزل خواهد شد و به هیچ وجه دولت حاکم بر لندن نمیخواهد رای به خروج از اتحادیه را نقص کرده و حتی آن را مخرب قلمداد کند. بنابراین با توجه به تمامی دادهها باید بگوییم که نخستوزیر بریتانیا تنها در پی یافتن کوره راههای تازهتری برای سرکیسه کردن شیوخ سعودی، قطر، کویت، امارات و سایر کشورهای شورای همکاری خلیجفارس به بحرین سفر میکند.