تاریخ اسلام سرشار از جلوههای قهرمانی و فداکاری زنانی است که در بزنگاههای تاریخ نقش تاریخی خود را به خوبی ایفا کردهاند. زنان آزاده ای که بر حسب تکلیف الهی، خود با حضور در نهضت عاشورا نقش زرین فداکاریهای خود را بر تارک نهضت مقدس حسینی ثبت کردند و باعث افتخار شیعه شدند.
“طوعه” یکی از بانوان عاشورایی است. وی قبلاً از کنیزان اشعث بن قیس بوده، وی او را آزاد و اسید حضری با او ازدواج کرد؛ بلال، ثمره این ازدواج بود. او یکی از زنان عاشورایی است که یک تنه جور مردان کوفه را بر دوش کشید.
به نقل برخی اقوال، طوعه ایرانی تبار و از قبیل بنی الحمراء، هم پیمان قبیله « بنی عبدالقیس » بوده است.
نهضت عاشورا با حرکت امام حسین(ع) از مدینه به مکه آغاز شد. از آنجایی که امام بدون برنامهریزی کاری را انجام نمیداد، برای اینکه از دعوت کوفیان مطمئن شود، سفیری شجاع به نام مسلم بن عقیل(ع) را به کوفه فرستاد تا از نزدیک اوضاع کوفه را برای امام گزارش دهد.
مُسلم برحسب اینکه مردم زیادی با ایشان بیعت کردند، نامهای برای امام حسین(ع) نوشت تا امام به کوفه بیایند اما با تهدید عبیدالله بن زیاد مردم کوفه خیلی زود، بیعت شکنی کردند و هویت اصلی خود را به نمایش گذاشتند و به قدری بیوفایی از خود نشان دادند که مُسلم یک شب ، پس از پایان نماز خود را تنها دید و بدون اینکه رفیق و پناهی داشته باشد، غریب و آواره در کوچههای کوفه سرگردان شد.
درست وقتی که تنهایی و سکوت و خفقان شب بارقههای امید را از دل خستهاش ربوده بود و غم بیوفایی کوفیان و مظلومیت حسین(ع) گلویش را میفشرد به دیواری تکیه کرد تا اندکی استراحت کند آن دیوار، خانه زنی بود به نام طوعه؛
بعد از آنکه مسلم خود را معرفی کرد، طوعه، زن مؤمن و پرهیزگار نقشش را در قصه پر غصه کربلا آغاز کرد.
طوعه در نهایت بُهتزدگی پرسید: راستی تو مسلم هستی؟ طوعه خوب میدانست این میهمانی و پناه دادن قیمت سنگینی برای او خواهد داشت، اما به خاطر خدا و اسلام این خطر را به جان خرید . خانه را برای او آماده کرد و به وی غذا داد.
پس از ساعاتی پسر طوعه، بلال آمد و دانست آن کسی که ابن زیاد برای دستگیریش هزاران دینار وعده داده ، در
آنان باحضور مسلم بر خودلرزیدند
نزدیکی او ودر خانه اش است اما به اصرار مادرش قسم خورد که به حکومت چیزی نگوید.
امان از بی وفایی! بلال بی وفایی خود را به بی نهایت رساند و فردای آن روز جریان را به ابن زیاد اطلاع داد و آنان برای دستگیری و کشتن مسلم به خانه ی طوعه آمدند.
نهایتاً مسلم به شهادت رسید، اما «طوعه» نقش تاریخی خود را ایفا کرد و چه خوب در تاریخ درخشید.
او به وظیفه خود که دفاع از ولایت بود عمل کرد، هر چند که پنجه ناجوانمردان تاریخ قویتر از رشادت طوعه بود.
او از امتحان سرافراز بیرون آمده بود و نام خود را در تاریخ عاشورا ثبت کرد . زیرا در آن مقطع حساس که همه ی نامردان به ظاهر مرد که به مسلم پشت کرده بودند و او را تنها گذاشتند، او صحنه را خالی نکرد و از مردان زمانه جلوتر افتاد .
او از زنانی بود که در صحرای کربلا و عاشورا حضور نداشت، اما با شنیدن پیام نهضت امام حسین(ع) در حد توانش به یاری سفیر حسین شتافت و او را یاری کرد .