افق نیوز، “یک معدن زغال‌سنگ در گلستان دچار حادثه شد که به‌موجب آن بیش از ۸۰ کارگر دچار سانحه شدند.” کمتر از چند ساعت بعد ” ۳۵ معدنچی جان باختند؛ خروج ۲۲ جسد از معدن” همه خبر تلخ دیروز در همین دو جمله خلاصه می‌شود. هنوز کام کارگران از روزی به نام خودِ خودِ خودشان و وعده‌های شیرین مسئولان شیرین نشده بود که این خبر، کام همه را تلخ کرد.
معدن زغال‌سنگ آزادشهر تنها نمونه‌ای از سخت‌ترین کارهای صنف کارگری است. حادثه معدن آزادشهر بهانه‌ای شد تا دوباره هشداری درباره معدنی در قم بدهیم؛ معدن منگنز ونارچ که عنوان بزرگ‌ترین معدن خاورمیانه را یدک می‌کشد. معدنی که با شرایطی به‌مراتب سخت از معدن آزادشهر کارگران در عمق ۳۰۰ متری زمین بی‌صدا جان می‌دهند.
محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت که ۹ ساعت بعد از حادثه معدن زمستان یورت آزادشهر در محل حاضر شد در جمع خبرنگاران اعلام کرد: به وزیر کار سپرده‌شده، معوقات پرداخت و امور مربوط به بیمه به‌خوبی ساماندهی و انجام شود. در مورد حقوق معوقه کارگران این معدن نیز به وزیر کار سپرده‌شده معوقات سریعاً پرداخت شود.
وی اما در اظهارنظری عجیب گفت: درست است که معدن شرایط خیلی مناسبی نداشته، اما مشکل خاصی هم نداشته و اتفاق رخ‌داده ناشی از یک اشتباه بوده است.
اسفندماه سال ۹۳ بود که خبری در رسانه‌های قم منتشر شد که خبر از وقوع حادثه‌ای دل‌خراش در این معدن داد. بر اساس این خبر ” در حادثه معدن منگنز ونارچ که در ۲۸ کیلومتری قم واقع است، دو کارگر ۳۰ و ۳۴ ساله کشته شدند و یک نفر نیز با آسیب‌ها و شکستگی‌های مختلف توسط بالگرد اورژانس ۱۱۵ به قم منتقل شد و یک نفر دیگر نیز با مشکلات قلبی توسط آمبولانس ۱۱۵ به مرکز درمانی منتقل شد.”
این اما همه ماجرا نبود، به گفته عوامل اورژانس قم این حادثه در ۳۰۰ متری عمق زمین رخ‌داده بود که پس از وقوع این حادثه، توسط کارگران معدن به اورژانس ۱۱۵ اطلاع داده شد. شدت حادثه منجر به فوت ۲ نفر در همان ابتدا شده بود و نفر سوم نیز که به‌شدت آسیب‌دیده بود و در اعماق زمین قرار داشت با تلاش‌های بسیار درنهایت این کارگران به بیمارستان منتقل شدند.
وزیر صنعت در حالی نوشدارو برای کارگران معدن آزادشهر آورده که بارها کارگران این معدن و معادن مشابه ازجمله معدن منگنز ونارچ از مطالبات خود گفتند. مطالباتی که حتی کفاف نیازهای اولیه این کارگران را نمی‌دهد و تنها می‌شود با آن بدهی‌های چندماهه را تسویه کرد. به گفته حسین از کارگران معدن منگنز ونارچ، آقای وزیر الان که زنده‌ایم مطالبات و حقوق ما را بدهید وقتی بمیریم این پول به چه دردمان می‌خورد؟
سال گذشته خبرگزاری تسنیم در جریان گزارشی درباره وضعیت مطالبات کارگران معدن منگنز ونارچ از قول کارگران نوشت: “حدود ۳۰۰ نفر در این معدن کار می‌کنند. به مسئولان بگوئید؛ حقوق نجومی نمی‌خواهیم دستمزد خودمان را بدهید.”
فیش‌های نجومی کارگران معدن منگنز ونارچ
این فیش‌های نجومی حاصل سال‌ها نفس حبس شده در عمق زمین۳۴۰ متری زمین است که نان حلالی سر سفره خانواده شود اما هرچه تلاش بیشتر، نتیجه کمتر. اکبر می‌گوید:”۳۴۰ متر زیر زمین را نمی‌توان به زبان توصیف کرد. کافی است در جایی فشرده، گرم و با هوای محبوس نه ۷-۸ ساعت تنها برای نیم ساعت تحمل کنید. آن هم هر روز و هر سال به همراه گازها و مواد معدنی خطرناک. عمر خیلی از کارگران معدن منگنز بعد از بازنشستگی به یک سال و دوسال هم نمی‌رسد.”
به گفته علی یکی از کارگران معدن منگنز، “آنقدر از این و آن قرض گرفتیم که وقتی دستمزدمان را می‌گیریم باید آن را تسویه کنیم، و دوباره روز از نو روزی از نو. اعتراض هم نمی‌توانیم بکنیم چون مسئولان معدن می‌گویند: به‌سلامت. درباره ایمنی هم چیزی نگوییم بهتر است. پای ایمنی وسط بیاید حداقل ۵۰ کارگر نانش آجر می‌شود. توکل‌مان به خداست.”
یکی از کارگران معدن منگنز ونارچ می‌گوید: “تا در معدن کار می‌کنیم روی ما به خاطر مواد معدنی سیاه است، وقتی هم به خانه برمی‌گردیم از جیب خالی پیش زن و فرزندمان روسیاهیم. انگار همه زندگی ما با روسیاهی رقم خورده است. ”
