۱۴ میلیون زن در ایران یک میلیارد دلار لوازم آرایش در سال مصرف می‌کنند
خبرگزاری بین المللی زنان (وفا) : استقبال زنان ایرانی از مصرف لوازم آرایشی، مسیر قاچاق را چنان هموار کرده که بنا بر آمارهای غیررسمی، فقط ۱۰درصد از لوازم آرایشی، از معابر قانونی وارد کشور شده و ۹۰ درصد از این لوازم به صورت قاچاق و غیرقانونی وارد بازارهای داخلی می شود.
ورود بی‌رویه لوازم آرایش قاچاق تا آن حد از حیطه کنترل متولیان مبارزه با قاچاق کالا خارج شده که مسوولان هفته گذشته در نشستی از رقم ۸۰۰ میلیون دلاری واردات غیرقانونی لوازم آرایشی به کشور خبر دادند. در حالی که مصرف لوازم آرایش فاقد برچسب‌های کنترل و نظارت وزارت بهداشت، بارها مورد هشدار کارشناسان بهداشت و درمان و متخصصان پوست و زیبایی کشور قرار گرفته و بر عوارض استفاده از آنها تاکید شده اما به نظر می‌رسد که این لوازم که تنوع بیشتری از تولیدات مجاز داشته و قیمت ارزان‌تری هم در مقایسه با لوازم عرضه شده در داروخانه‌ها و فروشگاه‌ها و ممهور به نشان کنترل وزارت بهداشت دارند، هنوز آنقدر پرطرفدار هستند که سهم مصرف سالانه لوازم آرایش توسط زنان ایرانی، رقمی در حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار از بازار ۱۶۰ میلیارد دلاری محصولات آرایشی جهان باشد که یک میلیارد و ۴۰ میلیون دلار از این بازار را هم کالاهای قاچاق در اختیار گرفته‌اند.
هشدارها بی‌تاثیر است
گشتی در معبرهایی که به عرضه لوازم آرایشی و بهداشتی معروف شده‌اند، نشان می‌دهد که خریداران این محصولات، بیش از آنکه به کیفیت بهداشتی محصول توجه داشته باشند، متقاضی جلوه بیشتر و قیمت ارزان‌تر هستند. لوازم آرایشی و بهداشتی که به صورت عمده و بدون مجوزهای قانونی از مرزهای غرب و جنوب کشور وارد می‌شوند، در بازار عمده‌فروشی تهران و سایر کلانشهرها و پایانه‌های مرزی خریدارانی دارند که هیچ ارزشی برای برچسب تایید وزارت بهداشت قایل نیستند. اغلب محصولاتی که در این بازارها عرضه می‌شود، فرآورده‌هایی است که در بدترین شرایط با نازل‌ترین کیفیت در کشورهای چین، ترکیه، کره‌جنوبی و امارات تولید شده و ممهور به نشان‌های پرطرفدار اما تقلبی هستند که هیچ‌یک از داروخانه‌های کشور حاضر به فروش آنها نیستند زیرا کمترین اطمینانی نسبت به کیفیت ساخت و نگهداری آنها ندارند. اغلب این محصولات توسط مسافرانی که در پس پرده باید نام «کوله‌بر» را بر آنها گذاشت، به صورت فله‌یی، در بدترین شرایط نگهداری و انتقال و به صورت غیرمجاز به کشور وارد می‌شوند و به همین سبب، فروشنده با وجود تبلیغات وسیعی که برای این محصولات انجام می‌دهد اما بطور معمول، هرگونه مسوولیت را از خود دور دانسته و هیچ تضمینی برای سلامت محصول ارایه نمی‌دهد. یکی از کارشناسان وزارت بهداشت تایید می‌کند که درصد مهمی از شاکیان معترض به عوارض ناشی از مصرف فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی در دادسرای جرایم پزشکی، همین مصرف‌کنندگانی هستند که محصولات فاقد اعتبار و نظارت را خریداری و مصرف کرده‌اند و اکنون، راه به جایی ندارند زیرا این محصولات فاقد هرگونه پشتوانه قانونی ایرانی یا خارجی هستند.
این اتفاق چند سال قبل با نمایی متفاوت تعداد زیادی از طرفداران و مصرف‌کنندگان محصولات آرایشی را گرفتار کرد. محصولی که قرار بود در یک کشور اروپایی تولید شود، به دلیل ترجیح سود به کیفیت از سوی تولید‌کننده، به یکی از کشورهای اروپای شرقی منتقل شد و کیفیت نازل این محصول در حدی بود که تولید‌کننده اصلی، زنان ایرانی را بهترین گزینه مصرف محصولات خود یافت و محصولات شرکت به صورت غیرقانونی و قاچاق به ایران روانه شد و به علت آنکه وزارت بهداشت این محصولات را کنترل نکرده بود، هیچ‌یک از داروخانه‌های ایران حاضر به عرضه این محصولات نشدند. تولید‌کننده دست به ابتکاری زد که فقط در کشورهای جهان سوم می‌توان از آن سراغ گرفت. زنان و مردانی به عنوان نماینده فروش محصولات شرکت انتخاب شدند که با فروش هر محصول، رقمی به عنوان پورسانت دریافت می‌کردند و در هر خانواده ایرانی، از دختران و پسرانی سراغ گرفت که بدون هرگونه دانش دارویی و پزشکی، فقط سعی در فروش این محصولات فاقد کیفیت داشتند تا پورسانتی راهی جیب کنند. این تولید‌کننده دو سال قبل به کلاهبرداری متهم شد و امروز، پرونده چند هزار صفحه‌یی برای آن در محاکم دادگستری گشوده است.
دومین مصرف‌کننده پس از عربستان
رتبه اول مصرف لوازم آرایش در منطقه خاورمیانه از آن عربستان است و رتبه دوم به ایران تعلق دارد. هر چند که کارشناسان اقتصاد معتقد هستند که ایران به دلیل آنکه مصرف‌کننده لوازم آرایشی ارزانقیمت است، می‌تواند گوی سبقت را از عربستان هم ربوده و سهم مصرف ایران، دو یا سه برابر عربستان هم افزایش یابد. با این حال، از آنجا که سهم بیش از ۳۰ درصدی مصرف لوازم آرایش منطقه خاورمیانه همچنان در اختیار ایران است، رتبه هفتمین مصرف‌کننده لوازم آرایش جهان سال‌هاست که به نام ایران رقم خورده است.
۱۴ میلیون زن در ایران یک میلیارد دلار لوازم آرایش در سال مصرف می‌کنند
سال گذشته گزارشی منتشر شده در یک روزنامه چاپ اسپانیا، بر صفحه رسانه‌های مجازی ایران قرار گرفت که اعلام می‌کرد: «براساس تحقیقی که در موسسه تحقیقاتی TMBA انجام شده، حدود ۱۴ میلیون دختر و زن بین ۱۵ تا ۴۵سال ساکن شهرهای بزرگ ایران، بطور متوسط ماهانه ۷/۵ یورو برای خرید لوازم آرایشی هزینه می‌کنند و این درحالی است که متوسط حقوق بین ۴۹۰ تا۵۷۰یورو است. زنان و دختران ایرانی به دلیل حجاب توجه خاصی به چهره خود می‌کنند. دخترانی هستند که بیش از یک ساعت جلوی آینه آرایش می‌کنند. اگر در اروپا مردم ترجیح می‌دهند طبیعی باشند، در ایران جوانان ترجیح می‌دهند آرایش کنند. مردم ایران سالانه حدود ۱۶۳۰ میلیون یورو برای کالای آرایشی هزینه می‌کنند و بیشتر محصولات آرایشی وارداتی هستند، ولی قسمت اعظم این واردات خارج از شیوه قانونی انجام می‌شود و اکثر کارشناسان معتقدند که حجم محصولات وارداتی غیرقانونی بین ۵۷۰تا۶۱۰میلیون یورو است.»
نتایج بررسی‌های جدید روانشناسان و روانپزشکان اعلام می‌کند که امروز، مصرف لوازم آرایش در ایران صرفا در انحصار زنان نبوده و مجید ابهری؛ کارشناس علوم رفتاری دانشگاه شهید بهشتی، از تحقیقی خبر می‌دهد که بر مبنای نتایج آن، مردان ایرانی، مصرف‌کننده ۱۲ درصد از لوازم آرایش موجود در بازار هستند.
ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز آخرین رقم را اعلام کرد
هفته اول آبان ماه، کارشناسان متولی بهداشت و درمان و مبارزه با قاچاق کالا و ارز در برنامه آموزشی ضابطین خاص وزارت بهداشت سازمان غذا و دارو و نحوه پیشگیری و مبارزه با قاچاق و تقلب حاضر شدند آخرین ارقام از وضع ورود کالای غیرمجاز را مرور کنند. سردار مهدی ایوبی؛ معاون پیشگیری ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، در حالی که وزارت بهداشت را نسبت به واردات غیرقانونی فرآورده‌های آرایشی غیرمجاز مورد اعتراض قرار داده بود، به حجم ۱۵۰ میلیون دلاری واردات فرآورده‌های آرایشی از مبادی مجاز در مقابل حجم یک میلیارد و۲۰۰ میلیون دلاری محصولات آرایشی که هر سال به صورت غیرقانونی وارد ایران می‌شود اشاره و اعلام کرد که «از ابتدای آبان ماه سال جاری، گروهی از کالاها برای قابلیت رهگیری، باید با کدینگ وارد کشور شوند که یکی از اقلام مدنظر، محصولات دارویی و تجهیزات پزشکی و فرآورده‌های آرایشی است.»
وزارت بهداشت فقط متولی فرآورده‌های رسمی است
بهروز جنت، معاون غذای سازمان غذا و دارو تاکید می‌کند که حدود ۲۵ درصد از محصولات موجود در بازار کشورهای در حال توسعه و بیش از ۵۰ درصد از محصولات موجود در کشورهای جهان سوم، غیرمجاز (قاچاق- تقلبی) است اما اطمینان می‌دهد که واردات رسمی مواد آرایشی و بهداشتی در ایران تحت کنترل قرار دارد. با این حال وی اذعان دارد که «وزارت بهداشت بانی و متولی مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیست و اطلاعات مربوط به قاچاق فرآورده‌های بهداشتی و آرایشی را ندارد و ما نمی‌دانیم که چه حجمی از این کالاها قاچاق می‌شوند زیرا ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مسوول رسیدگی به این قضیه است و کشفیات آنها در اختیار ما قرار نمی‌گیرد. ما فقط مسوول پایش سلامت کالاها هستیم و هر فرآورده‌یی که مجوز واردات از وزارت بازرگانی دریافت کند، ما آن را از نظر بهداشتی کنترل می‌کنیم. یعنی برچسب وزارت بهداشت بر این محصولات نصب می‌شود و مصرف‌کننده باید به این برچسب فارسی توجه کند. ضمن آنکه باید از مکان‌های قانونی مانند داروخانه‌ها و مراکزی که مجوز وزارت بازرگانی یا صنعت و معدن و تجارت را دارند، خرید کند.»
بیش از یک میلیارد دلار فرآورده آرایشی در حالی به صورت غیرقانونی وارد کشور و در فروشگاه‌ها عرضه می‌شود که بنا بر گفته سیدعیسی حسینی، معاون امور حقوقی مجلس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، «به استناد مفاد لایحه مبارزه با قاچاق کالا و ارز که سال ۸۸ به مجلس ارایه شده، مجازات قاچاق سازمان‌یافته دارو و لوازم آرایشی و بهداشتی، حتی می‌تواند حکم محارب هم باشد و به سبب همین اهمیت، مجازات قاچاق دارو، لوازم آرایشی و بهداشتی یک درجه بالاتر از تقلب دیده شده و برای این جرم به میزان دو تا ۱۰ برابر قیمت اصل کالا جریمه منظور شده، علاوه بر آنکه این جرم مشمول حبس و شلاق هم می‌شود.»
