به گزارش افق نیوز/ اخیراً مطالب بسیاری درباره نقش ناچیز نقدینگی در وضعیت فعلی توسط بسیاری از حامیان دولت مطرح می‌شود که قشنگ‌ترین مورد آن نقش حداکثر ۳ درصدی تقاضا در بازار ارز و دلار اسکناسی است.
بر همین اساس نویسندگان سعی دارند با نادیده گرفتن روند رشد نقدینگی در پنج‌سال اخیر تقصیر را بر گردن انتظارات تورمی مردم بیاندازند و از مسئولیت طراحان وضعیت موجود شانه خالی کنند. اما باید از این دست اقتصاددانان حامی دولت پرسید: آیا این استدلال، دادن آدرس غلط به مردم نیست؟ یعنی واقعاً مشکل ۲تا ۳درصد تقاضای دلار کاغذی است؟ که ارز را به کانال بالای ۱۴هزار تومان کشانده است؟
برای یاد آوری کوتاهی‌های انجام شده در جلوگیری از خلق پول در بانک‌ها که استراتژی چهارساله دولت یازدهم بود را دوباره مرور می‌کنیم. دولت دوازدهم برای پیروزی در انتخابات آنچه در دستور کار اصلی خود قرار داد حفظ دستاورد کاهش نرخ تورم با افزایش نرخ بهره بانکی بود و هر چه کارشناسان فریاد زدند که نرخ رشد نقدینگی با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد منطقی نیست، آن را نادیده گرفتند تا در جریان برنامه‌ها و مناظره‌ها بگوید: مردم! یادتان هستند که ارز روزانه بالا می‌رفت و….
اما پنج‌سال پیش همین دولت برای روی کار آمدن آنچه دستاویز حمله به رقبا کرده بود نرخ رشد نقدینگی وتأثیر آن بر افزایش تورم و بی‌اعتباری پول ملی بود. اما اکنون تمام سربازان و کارشناسان اقتصادی در بدنه دولت و حامیانش بسیج شده‌اند تا اثبات کنند که آنچه باعث تورم دو رقمی و کاهش ارز پول ملی شده است، نقدینگی نیست بلکه تحریم و انتظارات روانی مردم است.
در رد این موضوع بیایید فرض کنیم دلار در یک بخشی از تقاضا بازار ارز که ۳درصد برآورد شده است هم اکنون به مرز ۱۵ هزار تومان رسیده، آیا یک اثر ۳درصدی در بخش بازار ارز‌های خارجی به عنوان بخش کوچکی از بازار پولی کشور، روی ۹/۹۹ درصد (بلکه بیشتر) کل بازار‌های کالا و خدمات و… چقدر باید تأثیر گذار باشد؟ به دیگر معنی در معادله کلی اقتصاد این اثر ۳درصدی نمایش داده شده مورد ادعای آقای دادپی و دیگر اقتصاددانان حامی دولت در کل اقتصاد حتی پسماند residual هم به شمار نمی‌آید و آدرس غلط به مردم است.
به علاوه بهتر است اقتصاددانان حامی دولت به این سؤال پاسخ دهند که اگر اراده‌ای در دولت برای حل مشکلات وجود داشته باشد و نقدینگی هم بی‌تأثیر است، آثار قیمتی در یک بخش ناچیز اقتصاد در حال تسری تصاعدی به تمام بازار‌های کشور است؟ آیا این موضوع اگر ناشی از حجم بزرگ نقدینگی که به بیش از ۱۶۰۰هزار میلیارد تومان رسیده است، نیست پس چرا دولت با توجه به حجم ادعا و نقش در اقتصاد تا این حد ناتوان در بروز مشکلات جاری است؟ آیا انکار این حجم نقدینگی که به ادعای برخی از کارشناسان با نصف آن هم بازار به هم می‌ریزد، مصداق کبکی نیست که سر در برف فرو کرده؟
سؤال دیگری که حامیان دولت باید به آن پاسخ دهند این است که اگر به تعبیر برخی اقتصاددانان این نقدینگی به بمب تشبیه می‌شود.
چه کسی یا چه کسانی این بمب را ساخته‌اند که اینچنین به دنبال انحراف افکارعمومی هستند.
سومین سؤال از این دست افراد این است که اگر نقدینگی اثری نداشته پس چرا در طول یکسال اخیر مکرر بر افزایش نرخ ارز تأکید داشتید؟ آیا غیر از این است که تحریم‌ها در راه بوده و برآوردهایشان نشان می‌داد که دیگر قادر به پوشاندن آثار تورمی نیستند؟
مزید اطلاع این کارشناسان که این روز‌ها دائم در حال غلط‌گیری از اصطلاحات عامیانه‌ای، چون غول نقدینگی‌اند و چاپ و خلق پول در بانک‌ها را منشأ وضعیت موجود نمی‌دانند و مردم را مقصر جلوه می‌دهند، چرا بزرگان اقتصاد که در حکم مراد شما به شمار می‌روند، دم از اصلاحات بانکی و جلوگیری از رشدنقدینگی می‌زنند؟
آقایان مسئولان! ریشه مشکلات پول داغ! مردم نیستند، بلکه آنجایی است که پول در اختیار دارد. وقتی حداقل ۱۰میلیون خانوار حداقل بگیر هستند آن‌ها چگونه می‌خواهند انتظارات تورمی را دامن بزنند. در حالی که بنگاه‌های زیر مجموعه دولتی و شبه دولتی از پتروشیمی تا فولاد و خودرو‌سازی در حال رانت بازی و بهره‌برداری از قیمت‌های چند‌گانه ارز هستند؟ پول داغ حتماً منجر به افزایش هر کالایی از جمله دلار می‌شود، اما در اقتصاد‌های متمرکز که دولت درآن نقش دارد وقتی بانک‌ها را رها می‌کنند و نقدینگی ظرف پنج‌سال از ۶۰۰هزار میلیارد تومان به ۱۶۰۰هزار میلیارد تومان می‌رسد با تأخیر و البته زمانی که دولت مجبور است تن به اصلاح قیمت‌ها می‌دهد.
البته نگارنده نافی این موضوع نیست که اقتصاد کشور از تاب‌آوری لازم برای شوک‌های خارجی برخوردار نیست، اما اینکه هر کار دلمان بخواهد بر سر اقتصاد و بازار‌های پولی و بانک‌ها بیاوریم بعد بگوییم مقصر انتظارات تورمی است بی‌آنکه حجم نقدینگی به وجود آمده در این پنج‌سال را ببینیم و ندانیم که این نقدینگی توسط چه کسانی و چگونه به وجود آمده و به جیب چه کسانی رفته، نهایت بی‌انصافی است. به خصوص که بار‌ها دکتر روحانی نیز درباره وضعیت مناسب درآمد‌های ارزی در چند ماهه اخیر در قیاس با سال گذشته بیاناتی داشته‌اند و هنوز تحریم‌ها به طور جدی عملیاتی نشده است.
منبع: روزنامه جوان
