استثمار زنان در شرکت های خصوصی
استفاده ابزاری از زنان در محیط های کار در کشورهای در حال توسعه بسیار مشهود است
جذب زنان و دختران جوان به مشاغل بی اهمیت در برخی از شرکت های خصوصی از جمله دغدغه‌های امروز جامعه ماست. بسیاری از شرکت‌ها و محیط های تجاری خصوصی در برهه کنونی با تأثیرپذیری عموماً ناخودآگاه از اندیشه‌های اروپایی- آمریکایی نسبت به طبقه زنان و دختران، پا در وادی خطرناکی گذاشته‌‌اند که گسترش و تداوم آن، کرامت و شخصیت اجتماعی زنان ایرانی را که همواره در طول تاریخ زبانزد خاص و عام بوده، خدشه‌دار می‌کند.
از آنجا که تجربه کشورهای در حال توسعه نشان داده است که سرمایه‌گذاری در آموزش، اشتغال و زندگی زنان موجب افزایش بهره‌وری اجتماعی می‌شود و زمینه را برای رشد و توسعه بیشتر فراهم می‌سازد؛ چرا که زنان به عنوان نیمی از پیکره جامعه که در مقطع زمانی امروز حضور آنها در عرصه‌های اجتماعی انکارناپذیر است، همواره مورد توجه برنامه‌سازان و طراحان فرهنگی بوده‌اند. دختران هم از این موضوع مستثنی نیستند؛ چرا که آنها در آینده وارد این جامعه می‌شوند و به کارگیری صحیح آنها در تمامی امور می‌تواند زمینه‌ساز و بسترساز فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و در نتیجه مشارکت فعال‌تر و ساختن کشوری آبادتر در امور اجتماعی باشد.
در این میان بسیاری از شرکت های خصوصی در این بازار کساد اشتغال علاقه وافری به استخدام دختران جوان و خانم‌ها دارند! اگر کسی نداند فکر می‌کند که این شرکت‌ها حامی سرسخت استخدام زنان هستند اما زهی خیال باطل! در ورای این استخدام‌ها، نوعی اندیشه کثیف با نگاهی استثمارگرانه به زن وجود داردکه عموماً رعایت اخلاق، قانون و چارچوب‌ها را در قبال زنان و دختران نادیده می‌گیرد. در این نگاه که از گفتن دلایلش معذورم .زن فقط یک جنس ناب است برای جلب توجه و جذب مشتری. در این میان یک میز، چند صندلی، یک دستگاه کامپیوتر و یک تلفکس، تمام دار و ندار این شرکت هاست که هر روز مانند قارچ در پایتخت و شهرهای کوچک و بزرگ سبز می شوند.
در این میان بسیاری از شرکت های خصوصی در این بازار کساد اشتغال علاقه وافری به استخدام دختران جوان و خانم‌ها دارند! اگر کسی نداند فکر می‌کند که این شرکت‌ها حامی سرسخت استخدام زنان هستند اما زهی خیال باطل! در ورای این استخدام‌ها، نوعی اندیشه کثیف با نگاهی استثمارگرانه به زن وجود داردکه عموماً رعایت اخلاق، قانون و چارچوب‌ها را در قبال زنان و دختران نادیده می‌گیرد.
مروری بر آگهی‌های استخدامی که عموماً در روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر می‌شود فضای حاکم بر اغلب شرکت‌های خصوصی را بر ملا می‌کند. عباراتی چون «حسابدار باسلیقه»، «منشی با ظاهر آراسته و روابط عمومی بالا» و «خانمی با ظاهر آراسته جهت کار» در بیشتر آگهی‌های استخدام موجود در روزنامه‌های کثیرالانتشار دیده می‌شود که نشانگر همان نگرش ابزاری نسبت به زنان است.
آگهی‌هایی در همان تماس‌های تلفنی اولیه کاملاً وقیحانه اعلام می‌کنند که باید ” آزاد ” باشید. آزادی که در فرهنگ لغت آنان مترادف با “بی‌قید و بندی ” و ” بی‌بندوباری “ است، شرایط بعدی را هم موکول می‌کنند به جلسه خصوصی در شرکت!در نتیجه هنگامی که به یکی از شرکت‌های خصوصی به ویژه در شمال شهر تهران مراجعه کنیم با کمال تعجب خانم‌هایی بی‌حجاب را می‌بینیم که مشغول کارند و بیننده شاید در برخورد اول از خاطر ببرد که این شرکت در ایران فعالیت می‌کند. با تحقیق بیشتر مشخص می‌شود که این شرکت‌های خصوصی که فعالیتشان بیشتر در زمینه بازرگانی است به بهانه اینکه با بازرگانان سایر کشور‌ها رفت و آمد دارند از کارمندان ایرانی خود نیز خواستار ظاهر غیر ایرانی و اسلامی هستند. در اکثر این شرکت‌ها کشف حجاب شرط اول استخدام است و کارفرمایان حقوق‌ها بیشتری را در ازای حراج عفاف در اختیار کارکنانشان قرار می‌دهند.
البته ذکر این نکته لازم به ذکر است که این موضوع را نمی‌توان به همه شرکت هایی که برای استخدام کارمند به روزنامه‌ها آگهی می‌دهند تعمیم داد اما نباید از دامی که بعضی از شرکت های خصوصی فرا روی دختران و زنان جوان گسترده‌اند غافل شد.استفاده ابزاری از زنان در محیط های کار در کشورهای در حال توسعه بسیار مشهود است. با توجه به اینکه زنان نیروهای کار ارزان تری نسبت به مردان بوده و انرژی بیشتری در کارشان صرف می‌کنند، استخدام آنها از سوی کارفرمایان با استقبال بیشتری روبرو می‌شود. تداوم نظام سرمایه داری در افزایش مصرف بوده و این افزایش نیز در گرو تبلیغاتی است که جوامع سرمایه داری از طریق آن کالاهای تولیدی خود را به فروش می‌رسانند. یکی از مهم‌ترین ابزار تبلیغات در این نظام، زنان هستند که به دلیل جذابیت‌های ظاهری، تبدیل به عروسکی برای شبکه‌های تلویزیونی شده‌اند. در این نظام، زن نه به دلیل موجودیت انسانی، بلکه تنها به علت جذابیتی که به دلیل جنسیت از آن بهرمند است مورد توجه قرار می‌گیرد.
به رغم خبرهایی مبنی بر افزایش اشتغال زنان در سال‌های گذشته، تحقیقات اخیر نشانگر اشتغال تنها ۱۰ درصد از زنان کشور است که از این میزان تعداد زیادی از زنان کاربرد ویترینی در مشاغل داشته و تنها به دلیل ظاهرشان به کار گرفته می‌شوند. این در حالی است که بسیاری از این زنان در محیط‌های کارشان امنیت ندارند.
در بیشتر مواقع که بعضی از دختران مورد آزار و اذیت افراد قرار می‌گیرند به خاطر آنکه کسی متوجه ماجرا نشود و باعث آبروریزی نشود از طرح شکایت سرباز می‌زنند و غافل از این که این ماجرا باعث می‌شود که این افراد به خود جرات بدهند که دختران معصوم دیگری را مورد آزار و اذیت قرار دهند و در واقع با پنهان کاری باعث می‌شوند که آمار این جرائم در کشور بالا رود.
همه این مشکل به اینجا ختم نمی‌شود با آنکه در کشور قوانین محکم و سختی برای برخورد با این افراد قرار داده شده است اما مراجعه به دادسراهای عمومی، مطرح کردن این موضوع را برای دخترانی که از ناحیه افراد سود جو مورد آزار قرار گرفته‌اند دشوارتر می‌کند و قرار داشتن مکان‌هایی خصوصی برای بیان این مشکلات برای زنان آسیب دیده می‌تواند علاوه بر تردد راحت‌تر این قشر آسیب دیده، راه را برای سواستفاده‌های بعدی توسط این افراد ببندد.
شرکت‌های خصوصی که فعالیتشان بیشتر در زمینه بازرگانی است به بهانه اینکه با بازرگانان سایر کشور‌ها رفت و آمد دارند از کارمندان ایرانی خود نیز خواستار ظاهر غیر ایرانی و اسلامی هستند. در اکثر این شرکت‌ها کشف حجاب شرط اول استخدام است و کارفرمایان حقوق‌ها بیشتری را در ازای حراج عفاف در اختیار کارکنانشان قرار می‌دهند.
نبود سیستم نظارتی بر فعالیت‌های چنین شرکت‌هایی موجب شده است تا این شرکت‌ها همچنان پابرجا باقی بمانند و با وجود شکایات متعدد مردم از این شرکت‌ها، اقدام جدی در راستای نظارت بر عملکرد آنها صورت نگیرد.همچنین به دلیل این که شرکت‌های فوق تحت نظارت هیچ سازمان یا صنفی فعالیت نمیکنند برای تاسیس آنها نیاز به اخذ مجوز از هیچ ارگان دولتی نیست. درنتیجه تاسیس این گونه شرکت‌های خصوصی تنها به ثبت یا چاپ اطلاعیه در روزنامه‌های رسمی نیاز دارد و به این شیوه هر فردی بدون در نظر گرفتن صلاحیت وی، می‌تواند برای تاسیس شرکت اقدام کند. در نهایت انتشار آگهی جذب نیروی کار در جراید و عدم نظارت بر آن از جمله معضلات کشور است که باعث شده گروهی از جوانانی که ناگزیر از کار و کسب درآمد هستند در شرکت‌هایی که هدفی جز کار و کسب حلال دارند مشغول شوند به همین علت می بایست در ابتدا فکری به حال این آگهی‌ها کرد. همچنین نهادهای مسئول باید با نظارت بر محیط‌های کار از ادامه استفاده ابزاری از زنان جلوگیری کنند. فرهنگ سازی و ارتقای اعتقادات دینی از طریق رسانه‌ها نیز می‌تواند از این بی‌احترامی بزرگ به جایگاه و شآن زنان پیشگیری کند. دختران و زنان جوان نیز می بایست ضمن حفظ هوشیاری ، در شرایط مختلف زمینه را برای بروز این نوع معضل‌ها فراهم نکنند و از طرف دیگر مسئولین در قیل و قال مسائل کشور و هیاهوی مشکلات، توجهی مستمر و ویژه به مسائل این قشر از جامعه داشته باشند.
کدخبر : /تبیان۵۴۵۴۵۴۵۴
