روز چهارشنبه به وقت آمریکا، دونالد ترامپ، سومین رئیس جمهور تاریخ آمریکا شد که توسط مجلس نمایندگان استیضاح شد. دمکرات‌ها در این مجلس به رهبری نانسی پلوسی، ترامپ را رسما به سوء استفاده از قدرت و کارشکنی در تحقیقات کنگره پیرامون استیضاح متهم کردند.

به گزارش فرارو، با تایید رسمی استیضاح در مجلس نمایندگان، راه برای محاکمه ترامپ در مجلس سنا هموار شد. ماه آینده، سنا، که اکثریت آن در اختیار هم‌حزبی‌های ترامپ است، درباره عزل یا تبرئه رئیس جمهور آمریکا تصمیم‌گیری می‌کند. در تاریخ ۲۴۳ ساله آمریکا، تاکنون هیچ رئیس جمهوری به وسیله استیضاح از منصب خود برکنار نشده است. هرچند که قبل از ترامپ، دو رئیس جمهور دیگر، استیضاح شده بودند.

برای برکناری رئیس‌جمهور از طریق استیضاح، حداقل باید دو سوم اعضای مجلس سنا، رأی مثبت دهند. در حال حاضر، جمهوریخواهان در مجلس سنا، که ۱۰۰ عضو دارد، در اکثریت هستند و هیچکدام تمایلی به عزل ترامپ ندارند. از این رو، اگر دمکرات‌ها بخواهند مجلس سنا به عزل ترامپ رأی مثبت دهد، باید حداقل ۲۰ عضو جمهوریخواه این مجلس را با خود همراه کنند. امری که از دیدگاه بسیاری از ناظران بعید است. خصوصا که کل ماجرای استیضاح به یک نزاع حزبی تبدیل شده است. میچ مکانل، از سناتور ارشد جمهوریخواه، اعلام کرده که شانس برکناری ترامپ توسط مجلس سنا، صفر است.

مجلس نمایندگان، دو اتهام – سوء استفاده از قدرت و کارشکنی در تحقیقات کنگره – را علیه ترامپ مطرح کرد. تمام جمهوریخواهان این مجلس، در جلسه رأی گیری درباره این اتهام، رأی منفی دادند. علاوه بر این، دو نماینده دمکرات (کالین پیترسون و جف وان درو) با استیضاح ترامپ مخالفت کردند. نماینده سوم دمکرات، (جارد گولدن) با اتهام کارشکنی مخالفت کرد، ولی به اتهام سوء استفاده از قدرت رأی مثبت داد.

ماجرای اتهام سوء استفاده از قدرت، به تعاملات ترامپ با اوکراین بازمی‌گردد. دمکرات‌ها می‌گویند ترامپ از رئیس‌جمهور اوکراین خواسته است که علیه فعالیت‌های تجاری هانتر پسر جو بایدن در اوکراین تحقیق کند تا بایدن را در انتخابات آینده ریاست جمهوری بدنام کند. کنگره چندین مقام دولت ترامپ را برای شهادت دادن در فرآیند تحقیقات استیضاح احضار کرد، اما ترامپ مانع حضور این مقامات شد. اتهام کارشکنی در تحقیق مربوط به همین ممانعت است.

انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰
تمام ماجرای استیضاح، به نوعی با انتخابات آینده آمریکا مرتبط است. دمکرات‌ها می‌گویند ترامپ از قدرت برای اهداف شخصی سوء استفاده کرده تا رقیب انتخاباتی خود را بدنام کند. در مقابل، جموریخواهان هم دمکرات‌ها را متهم می‌کنند که می‌خواهند از طریق استیضاح، موقعیت ترامپ در انتخابات آینده را تضعیف کنند.

جدای از این، سیطره جمهوریخواهان بر مجلس سنا، که احتمال برکناری ترامپ را کمتر می‌کند، موجب شده بسیاری از ناظران درباره تاثیرات محتمل استیضاح بر موقعیت کاندیدا‌های دو حزب جمهوریخواه و دمکرات در انتخابات آینده آمریکا گمانه‌زنی کنند. جالب آنکه، زمانی که مجلس نمایندگان مشغول رأی گیری درباره استیضاح بود، ترامپ در یک تجمع انتخاباتی در میشیگان در حال سخنرانی بود. ترامپ گفت: استیضاح «لکه ننگی» برای نانسی پلوسی و دمکرات‌ها خواهد بود و در انتخابات ۲۰۲۰ متوجه خواهند شد که استیضاح چه هزینه‌ای برای آن‌ها داشته است. اما سوال مهمی که هنوز هیچ کس به طور دقیق پاسخ آن را نمی‌داند، این است که استیضاح چه تاثیری بر موقعیت ترامپ خواهد داشت. خصوصا که ترامپ نخستین رئیس‌جمهور آمریکاست که در حالی که برای انتخاب مجدد تلاش می‌کند، استیضاح شد.

ترامپ و جمهوریخواهان همواره ادعا می‌کنند که استیضاح، از منظر تاثیرگذاری بر انتخابات آینده، به نفع ترامپ خواهد بود. آن‌ها معمولا به افزایش کمک‌های مالی به ستاد ترامپ اشاره و ادعا می‌کنند که با افزایش فشار‌ها بر ترامپ از ناحیه دمکرات‌ها، طرفداران رئیس جمهور بیش از پیش از او حمایت خواهند کرد. از سوی دیگر، دمکرات‌ها می‌گویند استیضاح، لکه سیاهی در کارنامه ترامپ خواهد بود که رأی دهندگان حتما آن را مدنظر قرار خواهند داد.

نظرسنجی‌ها نیز نشان می‌دهد که افکار عمومی آمریکا عمیقا دچار شکاف شده ولی هنوز در اثر استیضاح تغییر بزرگی در آن حاصل نشده است.

برخی کارشناسان معتقدند که ترامپ موضوع استیضاح را برجسته خواهد کرد. از سوی دیگر، کاندیدا‌های دمکرات، که بعضا سناتور هستند، به دلیل موضوع تفکیک قوا، نمی‌توانند تمرکز زیادی روی استیضاح داشته باشند. چرا که این امر، مربوط به قوه مقننه است و آن‌ها برای ریاست قوه مجریه کاندیدا شده‌اند نه قوه مقننه. با این حال، می‌توانند نقاط ضعف ترامپ را برجسته کنند.

تبعات استیضاح برای ترامپ هنوز به طور دقیق مشخص نیست. کارشناسان به تداوم وضعیت باثبات سابق اشاره می‌کنند. مونیکا مکدرموت، استاد علوم سیاسی در دانشگاه فوردهام نیویورک به خبرگزاری کیودوی ژاپن گفت: «در این مرحله، استیضاح، هیچ تاثیری (بر رأی دهندگان) ندارد. چون باعث مخالفت مستقل‌ها یا جمهوریخواهان با ترامپ نشده است.» مکدرموت افزود: «قطعا معتقدم که دمکرات‌ها امیدوار بودند که افکار عمومی در این (مسئله استیضاح) از آن‌ها حمایت کند، (اما) آن‌ها اشتباه فکر می‌کردند.»

یک نظرسنجی در دسامبر که توسط نشریه پولتیکو انجام شد نشان داد که دیدگاه افکار عمومی درباره تحقیقات استیضاح به شدت از وابستگی‌های حزبی متاثر بود. ۸۳ درصد رأی دهندگان دمکرات با تحقیقات استیضاح موافقت کردند و ۸۱ درصد از رأی دهندگان جمهوریخواه با این تحقیقات مخالفت کردند. ۴۵ درصد رأی دهندگان مستقل از تحقیقات حمایت و ۴۱ درصد مستقل‌ها با تحقیقات استیضاح مخالفت کردند.

از دیدگاه این استاد، یک دلیل عدم تغییر دیدگاه رأی دهندگان، این است که آن‌ها به حملات رسانه‌ای علیه ترامپ عادت کرده‌اند. در نتیجه، در برابر حملات بیشتر ایمن شده‌اند. از همین رو، مکدرموت هشدار داد که دمکرات‌ها ممکن است هزینه استیضاح را در انتخابات بپردازند.