صنعت سینمای هالیوود با تولید بیش از ۷۰۰ فیلم در سال پس از بالیوود پرتولیدترین سینمای جهان است که به دلیل زرق و برق و جذابیتهایی که دارد، طرفداران زیادی را در سراسر جهان به خود جذب کرده است ولی به قول «برندی نایت» نویسنده آمریکایی، در کتاب «لایههای مخفی هالیوود»، «هالیوود از دور، صنعتی پر از زرق و برق، ثروت و شهرت است ولی زمانی که به آن نزدیک میشوی با دنیایی پر از سردی، تاریکی، رسواییها و روابط غیراخلاقی روبرو میشوی».
*فساد و بیاخلاقی از چه زمانی به سوژه فیلمهای هالیوودی شد؟
آثار مخرب جنگ جهانی اول، مردم را بر آن داشت تا به دنبال راهی برای فراموشی غمهای خود باشند.
دهه ۲۰ برای هالیوود، دهه تغییرات سریع بود، در این دهه مردم به خاطر ویرانیهای به جا مانده از جنگ جهانی اول، به دنبال راهی بودند تا این همه غم و ناراحتی را به دست فراموشی بسپارند.
هالیوود نیز کم کم به این مطلب پی برد که دوره فیلمهایی چون «زایش یک ملت» به پایان رسیده و مردم دیگر خواهان چنین فیلمهایی نیست و از همین زمان بود که کمکم فیلمهایی با صحنههای غیراخلاقی و خشن رونق یافت که از جمله آنها میتوان به فیلم «خارج از قانون» محصول سال ۱۹۲۰ میلادی اشاره کرد که در ژانر جنایی یکی از فیلمهای مطرح زمان خود بود.
*اعتراضها به بیاخلاقی موجود در سینمای هالیوود از چه زمانی شکل گرفت؟
-سیل عظیم فیلمهای خشن و فاسد، در جامعه آمریکا باعث ترویج خانههای فساد و رمانهای غیراخلاقی شد، آنچنانکه بسیاری از مردم ارزشگرای جامعه و گروههای مذهبی عصبانی از وضعیت پیش آمده، نگران تاثیرات بیشتر این فیلمها در جامعه بودند.
در چنین اوضاعی بسیاری از خانوادهها، معلمان، سازمانهای حقوق شهروندی و گروهای مذهبی از همان نیمه اول دهه ۲۰ به طور مکرر خواستار سانسور فیلمهای هالیوودی شدند.
نگرانی اصلی این افراد این بود که آثار هالیوودی به شدت بر ارزشهای مدرن و سنتی جامعه آمریکا تاثیر میگذاشت و حضور فعال جوانان در این فیلمها نسل جوان جامعه آن زمان آمریکا را نیز به سمت فساد و بیارزشیها سوق میداد.
* سانسور از چه زمانی وارد سینمای هالیوود شد و تا کی ادامه داشت؟
دوره سانسور فیلمها در آمریکا ۴۴ سال به طول انجامید.
به دنبال اعتراضهای گسترده به فساد موجود در سینمای هالیوود، در سال ۱۹۱۵ پروندهای در دادگاه عالی آمریکا تشکیل و چند سال بعد در سال ۱۹۲۱ کمیته فیلم امریکا تاسیس شد که از چندی بعد وظیفه نظارت و سانسور فیلمها را به عهده گرفت.
البته این کمیته تنها یک نهاد تشریفاتی بود و نظارت چندانی بر محتوای فیلمها نداشت، آنچنانکه هالیوود همچنان به کار خود ادامه میداد ولی طی دهه ۲۰ با وقوع سه رسوایی جنجالی در این سینما، این کمیته مجبور شد تا جوابگوی اعتراضهای گسترده شکل گرفته در آمریکا باشد.
_«راسکو آربوکل»، کارگردان هالیوودی، که به علت چاق بودنش به «فتی آربوکل» معروف بود، پس از روابط غیراخلاقی با «ویرجینا رپ»، بازیگر جوان هالیوود، او را به قتل رساند.
_کمی بعد نیز دو بازیگر جوان هالیوود به نامهای «اولیو توماس» و «والاس رید» براثر استفاده بیش از حد مواد مخدر جان خود را از دست دادند.
در پی وقوع این سه جنایت هالیوود مرکز فساد غرب نام گرفت و اعتراضات اینبار در بعد گستردهتری در جامعه از سر گرفته شد.
_هالیوود برای فرار از سانسور دولت دست به خود سانسوری زد.
سرمداران هالیوود نیز مجبور بودند دست به اقدامی فوری بزنند تا از یک سو بار دیگر اعتماد از دست رفته مردم را به دست آورند و از سوی دیگر جلوی از سر گرفته شدن جریان سانسور بگیرند، بنابراین دست به تاسیس سازمان تهیهکنندگان و پخشکنندگان آمریکایی زدند که ریاست آن را شخصی به نام «ویلیام اچ. هایز» به عهده داشت.
«هایز» در زمان ریاست خود تلاش کرد تا به هالیوودیها بفهماند ساخت فیلمهای سالم به مراتب به صرفهتر است تا اینکه فیلمی ضد ارزشی ساخته شود و بسیاری از صحنههای آن سانسور شود.
«هایز» طی مدت زمانی نه چندان طولانی که اواخر دهه ۲۰ را نیز در بر میگرفت، توانست با این طرز تفکر هالیوود را پیش ببرد ولی از نتیجه حاصله نه هالیوودیها راضی بودند و کسانی که به فیلمهای هالیوود معترض بودند.
_شکل گرفتن لیست نبایدها و مراقب باشهای هالیوود:
با پخش اولین فیلم ناطق سینمای هالیوود، یکی از رهبران مذهبی آمریکا در سخنرانی خود ضمن محکوم کردن این جریان گفت: فیلمهای صامت غیراخلاقی هالیوود، بد هستند ولی فیلمهای ناطق غیراخلاقی، در واقع فریاد انتقام این فیلمها از جریان سانسور است، در پی این سخنرانی، هالیوود بار دیگر زیر آتشبار انتقادها قرار گرفت و «هایز» به این فکر افتاد که به نوعی این افراد را راضی کند، بنابراین دست به انتشار فهرست «نبایدها» و «مراقب باش»های هالیوود زد که هالیوودیهای ملزم به رعایت بودند.
_نبایدها: نبایدهای این فهرست ۱۰ مورد بود که از جمله آنها میتوان به «ناسزاگویی و توهین به مقدسات»، «قاچاق مواد مخدر»، «بردهداری»، «صحنه تولد نوزاد»، «هرزگی و برهنگی» اشاره کرد.
مراقبباشها:مراقب باشهای این فهرست نیز شامل ۲۲ مورد بود که از جمله آنها میتوان به «دزدی»، «وحشیگری»، «روشهای قاچاق»، «همدردی با جنایتکاران»، «استفاده از پرچم»، «تجارت زنان»، «استفاده از مواد مخدر» و «ظلم به کودکان و حیوانات» اشاره کرد.
_تهیهکنندگان سینما به طمع پول و ثروت بیشتر، بار دیگر بیاخلاقی را در هالیوود رواج دادند:
اگرچه در ابتدا این موارد تا حدودی در فیلمها رعایت میشد ولی از آنجاییکه فیلم سانسور نشده طرفداران بیشتری داشت، پول بیشتری نیز در اینگونه فیلمها نهفته بود و تهیهکنندگان که به دنبال پول بیشتر بودند،به سراغ پروژههایی از این دست میرفتند و طی مدت زمان بسیار کمی، بار دیگر همه چیز به روال سابق بازگشت و از پایان دهه ۲۰ و اوایل دهه ۳۰ فیلمهای هالیوود روز به روز غیراخلاقیتر از قبل روی پرده رفت.
در چنین اوضاعی که خشم گروههای مذهبی و ارزشی بار دیگر برانگیخته شده بود، به همه اثبات شد که هالیوود توانایی نظارت بر خود را ندارد و «هایز» نیز رسما اعلام کرد که در اجرای پروژه خود با شکست روبرو شده است،بسیاری از مردم نیز حمایت خود برای تاسیس یک نهاد دولتی که وظیفه سانسور فیلمها را به عهده داشته باشد، از سر گرفتند.
_معرفی نماینده رسمی میان هالیوود و کلیسای کاتولیک :
در این میان در سال ۱۹۲۹،فرد جدیدی با نام «مارتین کوئیگلی» وارد صحنه شد، او برای چندین سال رابط رسمی میان هالیوود و کلیسای کاتولیک بود.
برخلاف «هایز»، «کوئیگلی»، به دنبال رضایت هردو طرف بود، بنابراین آئیننامه «کد تولید» را تدوین کرد که دارای سه اصل زیر بود:
_هیچ فیلمی نباید خارج از استانداردهای اخلاقی باشد.
_قانون، طبیعت و وحی نباید در این فیلمها مورد تحقیر، تمسخر قرار گیرند و هیچ احساسات ضد قانونی و ضد مذهبی نیز نباید به مخاطب القاء شود.
_تا جایی که ممکن است نباید حقیقت زندگی در فیلمها تحریف شود به گونهای که ارزشهای زندگی در ذهن جوانان غیرواقعی و غلط تصویر شود.
واکنش مثبت «هایز» به قوانین تصویب شده:
هایز در واکنش به آئیننامه «رمز تولید» گفت: «زمانیکه این اساسنامه را که خواندم، کم مانده بود چشمانم از حدقه بیرون بزند و این درست همان چیزی بود که من از ابتدا به دنبالش بودم.»
«هایز» تمام تلاش خود را کرد تا به هالیوودیها بفهماند که بهترین و ارزانترین پاسخ به این مشکلات تاسیس استودیوهاست.
_۳۰ سال بعد سیستم درجهبندی فیلمها جایگزین آئیننامه کد تولید شد:
استودیوها به خوبی میدانستند که لحاظ کردن این آئیننامه در فیلمهایشان کاملا اختیاری است ولی در صورت رعایت نکردن آن، مجبور به تحمل سانسور دولتی هستند، بنابراین «کد تولید» تا ۳۰ سال به قوت خود باقی ماند و پس از آن نیز سیستم «درجه بندی» فیلمها جایگزین آن شد که این سیستم تا به امروز همچنان باقی است.
*سینماگران، منتقدان، مورخان و چهرههای شاخص آمریکا و سینمای هالیوود درباره این صنعت سینمایی چه میگویند؟
بازیگر «قاتلین بالفطره»: چه بسیار کسانی را در هالیوود دیدم که تنها برای رسیدن به آرزوهایشان، مجبور به داشتن روابط غیراخلاقی با کسانی شدند که از آنها متنفر بودند.
انتقاد از فساد و بیاخلاقی در هالیوود تنها در خارج از آمریکا وجود ندارد بلکه بسیاری از شخصیتهای معروف آمریکا بالاخص آنهایی که در بدنه این صنعت سینمایی مشغول به کارند، همواره منتقد این سینمای سراسر فساد و بیبند باری بودهاند.
«راجر ایبرت»، منتقد مشهور سینمای آمریکا: به نظر میرسد، نیمی از هالیوودیها در حال ترک اعتیاد به الکل و مواد مخدر هستند.
«مایکل کیلیان»،ستوننویس روزنامه شیکاگو تریبیون و نویسنده ۲۴ کتاب : عمده بدنامی هالیوود به خاطر این است که ستارهها آشکارا و بدون هیچ مانعی از مواد مخدر استفاده میکنند.
«کلارنس پرسون»، مقالهنویس و منتقد سینمایی روزنامه شیکاگو تریبون: هالیوود، جایی است که توسط مردان عجیب و غریبی که به قدرت، پول ، مواد و روابط معتادند اداره میشود.
«مایکل ویلمینگتون»، منتقد سینما (سال ۱۹۹۸): به نوعی استفاده از هروئین/کوکائین امروزه در هالیوود به مد تبدیل شده است.
«وودی هارلسون»، بازیگر هالیوودی فیلم «قاتلین بالفطره»: در سینمای هالیوود، چه بسیاری کسانی را دیدم که تنها برای آن که به آرزوهایشان برسند مجبور به داشتن روابط غیراخلاقی با کسانی شدند که از آنها متنفرند.
«جنی مککارتی»، بازیگر فیلم «سرود کریسمس»: لسآنجلس بدترین مکان در جهان برای احساس امنیت است. چه بسیار از دخترانی که با من وارد هالیوود شدند و مجبور به تحمل چه شرایط اسفباری شدند، خود من بسیاری از آنها را میشناسم که کارشان به خیابان گردی در شبها کشیده است، خیلی از همدورهایهای خودم را میشناسم که برای بدست آوردن یک نقش کوچک مجبور شدهاند با عوامل فیلم … .
«کریس هانلی»، تهیهکننده بیش از ۲۰ فیلم هالیوودی از جمله «روانی آمریکایی» و «خودکشیهای دوشیزه»: در هر ۲۴ فیلم من، تقریبا همه بازیگران نقش اول زن برای بدست آوردن نقش مورد نظرشان مجبور بودند با کارگردان یا تهیهکننده و یا یکی از بازیگران نقش اول مرد رابطه داشته باشند.
«پیتر کئوف»، نویسنده عالم هنر و سینما: هالیوود مکانی است که به انسانها بالاخص زنان، به دیده یک کالا نگریسته میشود و آنها مجبورند برای رسیدن به شهرت، آینده و هر چیز دیگری جسم و روحشان را بفروشند.
«جنین گاروفالو»، بازیگر و کمدین هالیوود: اعتماد به نفس من همیشه روی میز آرایشم گذاشته است… این مسئله بیانگر این مطلب است که این صنعت تجاری انسانهایی با اعتماد به نفس پایین را جذب میکند.
«سیمون پگ»، بازیگر فیلم «جنگ ستارگان»: یکی از دلایلی که یک نفر وارد این عرصه میشود چون به شدت احساس بیامنیتی میکند.
«مریل استریپ»، بازیگر برنده اسکار هالیوود: هرکسی بازیگری را به عنوان حرفه اصلیاش انتخاب میکند، به شدت احساس بیامنیتی میکند… و متاسفانه این همان احساسی است که همیشه با من است.
«لئوناردو دیکاپریو»، بازیگر برنده اسکار هالیوود: عشق همان چیزی است که من برای آن وارد هالیوود شدم، بسیاری از بازیگران هالیوود به همین خاطر تحت درمانند چون آنها عشق را در مکانهایی اشتباه جستجو کردهاند و بسیاری در این میان گمراهانه، عشق را با سکس اشتباه میگیرند.
«شیا لابئوف»، بازیگر جوان هالیوود: زندگی بازیگران به عقیده عدهای دیگر وابسته است، بازیگران خوب همیشه رو به زوال میروند، زندگی آنها همیشه با درد و رنج همراه است، بازیگری حرفه انسانهای دل شکسته است.
«هلن میرن»، بازیگر برنده اسکار هالیوود: هالیوود به قربانگاه جوانان تبدیل شده است در این سینما از پسران ۱۸ تا ۲۵ ساله در صحنههای غیر اخلاقی خیلی استفاده میشود، این وضعییت بسیار مشمئزکننده است، البته در این میان روی بازیگران زن نیز فشار زیادی است ولی من مطمئنا نمیخواهم جزو این دسته باشم.
«گوئینت پالترو»،بازیگر هالیوودی: ارزشها در هالیوود به شدت کمرنگ شده است و زنان تنها به ابزاری تجاری برای هرچه بیشتر به قدرت رسیدن روسای این صنعت سینمایی تبدیل شدهاند.
«هنری فورد»، بنیان گذار کارخانه خوردو سازی «فورد»: در این کشور جریانهای مشخص و صاحب نفوذی مشاهده میشوند که به نحو محسوس در ادبیات، سرگرمیها و رفتار اجتماعی، کاستی و فساد به بار میآورند. تجارت فیلمسازی از سلامت ذاتی خویش دور مانده و کوچک شمردن معیارها و اصول اخلاقی به نحو فراگیر در همه جا احساس میشود
*چه فیلمهایی درباره فساد و بیاخلاقی در هالیوود، ساخته شده است؟
بیبند و باری در هالیوود آنقدر فراگیر است که در برخی از فیلمهای آمریکایی نیز این مسئله اعتراف شده است که در زیر به برخی از آنها اشاره میکنیم:
_فیلم «کوکب سیاه»: درامی جنایی به کارگردانی «برایان دی پالما» که بازیگرانی چون «جاش هارتنت»، «آرون اکهارت» و «اسکارلت جوهانسن» در آن بازی کردهاند.
این فیلم محصول سال ۲۰۰۶ میلادی است و داستان زندگی واقعی «الیزابت شورت»، دختری است که در دهه ۱۹۴۰ به امید آنکه بازیگر معروفی شود به هالیوود میآید ولی تنها ۷ سال بعد به طرز وحشیانهای به قتل رسید. او پس از آن با نام «کوکب سیاه» معروف شد؛ البته هیچگاه این پرونده حل و قاتل هرگز شناسایی نشد.
_فیلم «۸ میلیمتری»: این فیلم محصول سال ۲۰۰۱ میلادی است که کارگردانی آن را «جوئل شوماخر» به عهده داشته و «نیکولاس کیج» نیز در آن ایفای نقش کرده است.
این فیلم داستان یک کارآگاه خصوصی است که استخدام میشود تا کشف کند که آیا یک فیلم غیراخلاقی واقعی است یا ساختگی که در این میان به روابط غیراخلاقی پشت صحنه فیلمهای هالیوودی پی میبرد.
_فیلم «جاده مالهالند»: این فیلم سینمایی در سال ۲۰۰۱ میلادی به کارگردانی «دیوید لینچ» ساخته شد.
در این فیلم به روابط غیراخلاقی پشت صحنه پروژههای سینمایی هالیوود که گاه به قتل و خودکشی نیز میانجامد، پرداخته شده است.
فارس – در این فیلم که با هزینه ۱۵ میلیون دلاری ساخته شده، بازیگرانی چون «نائومی واتس»، «لورا النا هرینگ»، «جاستین تروکس» و «آن میلر»