ابوالفضل ظهره‌وند کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با خبرنگار حوزه احزاب خبرگزاری فارس، با اشاره به بحث هایی پیرامون فعال شدن مکانیزم ماشه توسط مقامات آمریکایی و برخی اظهارنظرهای داخلی در خصوص آن اظهار داشت: برخی آقایان اساساً منکر مکانیسم ماشه می‌شوند و می‌گویند که هیچ کجای برجام حرفی از «اسنپ بک» یا مکانیسم ماشه نیامده است.
وی افزود: این حرف درست است ولی بحثی که وجود دارد مکانیسم حل اختلاف است که این مکانیسم را به گونه‌ای تنظیم کرده‌اند که مثل ماشه علیه ما عمل می‌کند.
ظهره وند با بیان اینکه در کوتاه‌ترین عبارت، خروجی مکانیسم حل اختلاف را می‌توان مکانیسم ماشه نامید، تصریح کرد: در مسئله مکانیسم ماشه الان چون آمریکایی‌ها از برجام خارج شده اند، تاکنون دو تلاش کرده‌اند که هردو تلاششان به شکست برخورده است؛ چون به هر دلیلی گروه ۱+۴ نمی‌توانند بپذیرند زمانی که آمریکایی ها در برجام نیستند، خودشان بخواهند این مکانیسم را فعال کنند.
این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه نشست معاونین وزیر که در وین برگزار شد هم ناظر بر این بود که فشاری که بر دوستان اروپایی خود آوردند و مکانیسم حل اختلاف را در سطح معاون وزیر راه انداختند، گفت: بحث بر این است که اگر در این دور از نشست، اختلافات حل نشد مسئله به نشست وزرای خارجه می رود و باز اگر در آنجا هم این مسئله حل نشد موضوع را به شورای امنیت ارجاع می‌دهند و در شورای امنیت است که آن مکانیسم حل اختلاف در هر حال می تواند به ضرر ما فعال شود.
وی در تشریح دلیل احتمال به زیان تمام شدن مکانیسم ماشه علیه ما گفت: اگر ما شاکی باشیم و در نشست معاونین وزیر و یا وزرا مشکل پرونده حل نشود و به شورای امنیت برود، در آنجا رای گیری به صورت اجماع خواهد بود. لذا اگر ما علیه طرف مقابل که نقض برجام کرده شکایت بکنیم، کافی است که او وتو و یا مخالفت کند. بنابراین وقتی که اجماع شکل نگیرد لغو شش قطعنامه برمی‌گردد و این هم یکی از ظرافت های کار است که اسمش را تداوم لغو تحریم ها گذاشته اند.
ظهره وند من بیان اینکه هیچ وقت ۶ قطعنامه علیه ما لغو نشده بلکه تداوم لغو شده است، خاطرنشان کرد: ما در فارسی این عبارت را نداریم و من در هیچ متنی چنین واژه‌ای را ندیدم ولی این ها آن‌قدر تیز و شیطان و کلاهبردار هستند که می‌توانند واژه جدیدی تولید کنند که آن واژه بعدها به هر دادگاهی هم برود به ضرر ما استفاده شود. برای مثال تداوم لغو تحریم ها نشان می‌دهد که لغو تحریم ها کامل نبوده و فقط تداوم پیدا کرده منوط به اینکه ما به تعهداتمان عمل کنیم و اگر مکانیسم ماشه فعال شود، تداوم متوقف می شود و لغو و هم از بین می‌رود.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه تیم مذاکره هسته‌ای ما متاسفانه نتوانسته آن را بفهمد و رعایت کند، اظهار داشت: فقط در یک نکته جا شانس داریم و آن حماقت ترامپ برای خروج از برجام بود، چون الان هر کدام از اعضای گروه ۱+۵ علیه ما شکایتی داشته باشند و پرونده ما به شورای امنیت برود، رای گیری می شود و چین و روسیه هم حق وتو ندارند؛ بنابراین ما با روسیه و چین سه رای می شویم و سه کشور اروپایی و آمریکای چهار رای کسب می کنند و ما بازنده می شویم. الان که آمریکا از برجام خارج شده، اگر پرونده به شورای امنیت برود و در آنجا همین مسیر ادامه پیدا کند، ۳بر۳ مساوی می‌شویم و باید در آنجا بنشینند و فرآیند دیگری را پیش‌بینی کنند و برای مثال نقشی را به رئیس شورای امنیت بدهند. به نظر من کار در آنجا پیچیده است و به همین دلیل آقای جو بایدن این خواب را می بیند که اگر برگردد بتواند با یکسری اما و اگرها و شرط و شروط ها وارد ۱+۵ شود.
وی با تاکید بر اینکه اگر آمریکا دوباره به برجام و۱+۵ برگردد، مکانیزم ماشه بسیار قوی فعال می‌شود و حتی می‌توانند برجام‌های ۲ و ۳ و ۴ را هم از ما مطالبه کنند، بیان داشت: خروج ترامپ از برجام برای ما یک امتیاز بود و اینکه برخی توصیه می کردند که ایران از برجام خارج شود، ظرافت های کار را هیچ وقت نمی دیدند. خروج از برجام به هیچ عنوان برای ما میسر نیست و اساسا به نفع‌مان هم نیست، مگر اینکه خودشان برجام را کاملاً اسقاط کنند.
ظهره‌وند با تاکید بر اینکه برجام یک چک‌برگشتی است و ما نباید این چک برگشتی را از دست دهیم، گفت: ما آنچه را که نباید می دادیم داده‌ایم و فقط یک چک برگشتی در دستمان است و این چک را باید برای بازدارندگی در برابر مطالبات جدید حفظ کنیم.
این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه مکانیسم ماشه با خروج ترامپ از برجام در حالت بلاتکلیفی هست اظهار داشت: با این حال در مجموع ما نمی توانیم شکایت کنیم؛ چون اگر شکایت کنیم مکانیسم ماشه علیه ما فعال می شود و به همین خاطر هم هست که ما هیچ وقت در برابر بدعهدی اروپایی ها و آمریکایی ها شکایت نکرده ایم. این اولین اشتباه ما بوده ولی اگر طرف مقابل بخواهد مکانیسم ماشه را فعال کند، الان شرایط به گونه ای است که در نتیجه رای‌گیری ۳بر۳ مساوی می‌شویم.
وی با تاکید بر اینکه برجام پیچیده‌ترین سند حقوقی، امنیتی و بین‌المللی است که غربی ها پس از جنگ جهانی دوم طراحی و تولید کرده‌اند و ما این را یا متوجه نبودیم و یا عمداً پذیرفتیم، تصریح کرد: این که برخی امیدوار به برگشته جو بایدن هستند به این دلیل است که مکانیسم ماشه دست بایدن می‌افتد و در آن شرایط است که می‌توانند مطالبات بعدی را هم از ما بخواهند. یعنی هم می‌توانند ما را به سرعت به شورای امنیت ببرند و ۶ قطعنامه را برگردانند.
ظهره وند با تاکید بر اینکه به همین خاطر هست که جو بایدن بحث از فشارها و تحریم های هوشمند می کند، خاطرنشان کرد: فشار و تحریم هوشمند یعنی مشارکت دادن به جامعه جهانی علیه ایران که با آمریکا همسو هستند و این خطرناک است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: این در حالی است که ترامپ، این احمق بزرگ باعث شد که اجماع شکسته شود و ترامپ ماند با کشورهای ذره ای چون امارات و بحرین. الان حتی در بحث تفاوت توافق صلح اسرائیل هم می‌بینیم که ابتکار یک ابرقدرت دست یک کشور درب و داغونی به اسم بحرین افتاده که ملت‌اش علیه خودش هستند. توسل آمریکا به این کشورهای ذره ای نشان از افول موقعیت این کشور است؛ در حالی که اگر بایدن بخواهد حضور پیدا کند می‌تواند همان بازی جهانی را علیه ایران راه بیندازد.
