افق انلاین ، هفته گذشته و در جریان افتتاح نمایشگاه توانمندی‌های راهبردی نیروی هوافضای سپاه تحت عنوان پارک ملی هوافضا از جدیدترین موشک بالستیک ضدکشتی کشورمان تحت عنوان «ذوالفقار بصیر» رونمایی شد که پس از موشک‌های خلیج فارس و هرمز،‌ سومین موشک بالستیک دریایی کشورمان محسوب می‌شود. تفاوت عمده ذوالفقار بصیر نسبت به موشک‌های خلیج فارس و هرمز افزایش برد موشک‌های بالستیک ضدکشتی از ۳۰۰ کیلومتر به ۷۰۰ کیلومتر است که در حقیقت دست بلند جدیدی را برای جمهوری اسلامی ایران در کنار موشک‌های کروز ضدکشتی در دریا به وجود آورده است.

موشک ذوالفقار بصیر البته برای نخستین بار بدون آنکه نامی از آن برده شود در رزمایش پیامبر اعظم ۱۴ سپاه در مردادماه سال جاری مورد استفاده قرار گرفت و سخنگوی این رزمایش از آن تحت عنوان سلاحی غافلگیرکننده یاد کرد.

موشک ذوالفقار بصیر در رزمایش پیامبر اعظم ۱۴ سپاه

توسعه موشک‌های بالستیک ضدکشتی که به اختصار ASBM نامیده می‌شوند در دنیا چندان مرسوم نیست و در حال حاضر بجز ایران که در سه نمونه آنها را توسعه داده و چین که موشک DF-21D را بعنوان یک موشک بالستیک ضد کشتی توسعه داده،کشور دیگری این سلاح را در اختیار ندارد. استفاده از این سلاح برای هدف قرار دادن شناورهای دشمن، چالشی بزرگ برای آنها است چراکه به دلیل سرعت زیاد موشک‌های بالستیک حین ورود به جو و اصابت به هدف، رهگیری و انهدام آنها برای سامانه‌های دفاع هوایی دریاپایه تقریبا غیرممکن است.

لحظه اصابت موشک خلیج فارس به هدف دریایی

چالش و خطر دیگری که استفاده از این موشک‌ها برای ناوهای دشمن دارد، قدرت تخریب بالای سر جنگی این موشک‌ها در اثر وزن بالا و انرژی جنبشی حاصل از برخورد آن به هدف است که بعنوان مثال موشکی مانند ذوالفقار با سر جنگی نزدیک به ۶۰۰ کیلوگرمی می‌تواند به تنهایی یک ناو بزرگ را غرق کند و یا یک ناو هواپیمابر را به طور کامل از چرخه عملیاتی خارج سازد.

افزایش برد موشک‌های بالستیک ضدکشتی ایران از ۳۰۰ کیلومتر به ۷۰۰ کیلومتر یک مزیت دیگر نیز به همراه خواهد داشت که افزایش بازدارندگی در دریا و عقب راندن ناوهای آمریکایی به نقاط ایستایی دورتر از شمال اقیانوس هند و دریای عرب است. یکی از مسائلی که آمریکایی‌ها همواره از آن بعنوان یک اهرم فشار نظامی و در برخی موارد حتی روانی از آن علیه ایران استفاده می‌کنند، حضور ناو هواپیمابر آنها در آب‌های خلیج فارس است.

در سال ۱۳۸۹ و پس از رونمایی از موشک بالستیک دریایی خلیج فارس، آمریکایی‌ها در تجدید نظری قابل توجه به دلیل خطر جدی که این موشک متوجه ناوگان آنها می‌کرد، به مرور از حضور خود در منطقه خلیج فارس کاستند به طوریکه تا شهریورماه سال‌جاری که ناوگروه نیمیتز وارد خلیج فارس شد، بیش از ۱۰ ماه بود که آمریکا پس از رفتن ناوهواپیمابر آبراهام لینکلن در خلیج فارس ناو هواپیمابری نداشت.

از سوی دیگر برد ۳۰۰ کیلومتری موشک‌های بالستیک دریایی ایران حتی موجب شده بود تا آنها نقاط ایستایی دورتری را برای خود انتخاب کنند به طوریکه ناو هواپیمابر آیزنهاور که از اسفند سال گذشته و همزمان با تشدید تنش‌ها میان ایران و آمریکا به منطقه گسیل شده بود، تا تیرماه سال جاری در محدوده دریای عرب حضور داشت و آنجا را برای خود منطقه‌ای امن و خارج از برد موشک‌های بالستیک دریایی ایران در نظر گرفته بود.

پرسه زدن ناو هواپیمابر آیزنهاور در شمال اقیانوس هند در بازه زمانی بهمن و اسفند ۹۸

اما برد ۷۰۰ کیلومتری موشک ذوالفقار بصیر، ایران را قادر می‌سازد تا مناطق شمالی دریای عرب را هم برای ناوهای آمریکایی به منطقه‌ای ناامن تبدیل کند چراکه در صورتی که از این منطقه تهدیدی متوجه کشورمان باشد، ناوهای آمریکایی به راحتی با استفاده از موشک‌های بالستیک دریایی هدف قرار خواهند گرفت که در تصویر زیر می‌توان منطقه تحت پوشش موشک ذوالفقار بصیر را در دریای عرب و شمال اقیانوس هند در صورت شلیک از چابهار مشاهده کرد.

محدوده تحت پوشش موشک ذوالفقار بصیر

البته ۷۰۰ کیلومتر را نمی‌توان برد نهایی موشک‌های بالستیک دریایی ایران برشمرد چراکه گزاره‌های فنی و رسانه‌ای موجود حکایت از توان ایران در هدف قرار دادن شناورهای دشمن در فاصله‌ای به مراتب دورتر از ۷۰۰ کیلومتر دارد. یکی از آنها تشابه موشک‌های ذوالفقار و دزفول است که موشک دزفول با برد ۱۰۰۰ کیلومتر به راحتی قابلیت توسعه و نصب سر جنگی مجهز به جستجوگر اپتیکی به منظور هدف قرار دادن شناور را داشته باشد.

همچنین تشابه سر جنگی موشک بالستیک شهید حاج قاسم با برد ۱۴۰۰ تا ۱۸۰۰ کیلومتر با سر جنگی موشک‌های ذوالفقار و دزفول نیز این امکان را فراهم می‌کند تا نمونه ضدکشتی این موشک قابل توسعه باشد که باز دست کشورمان را برای هدف قرار دادن تهدیدات دورایستا بازتر می‌کند.

تشابه سرجنگی موشک حاج قاسم (پایین) و موشک ذوالفقار(بالا)

به موازات موشک‌های سوخت جامد و تاکتیکی که به آن اشاره شد، در حوزه موشک‌های سوخت مایع دوربرد نیز با دقت‌افزایی این موشک‌ها و قابلیت نقطه‌زنی که در آنها فراهم شده است، امکان هدف قرار دادن شناورهای دشمن در آبهای دوردست تا برد ۲ هزار کیلومتر را پیدا کرده‌اند؛ موضوعی که سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه درباره آن می‌گوید علاوه بر پایگاه‌های آمریکایی در منطقه، همه شناورهای آنها اعم از ناو و رزم‌ناوها را نیز تا برد ۲هزار کیلومتر زیر آتش موشک داریم و دائما در حال رصد آنها هستیم و در عین حال تاکید کرده که گمان دشمنان در خصوص اینکه اگر شناورهای‌شان ۴۰۰ کیلومتر از ما دور شوند، از زیر آتش ما خارج خواهند شد، تصوری اشتباه است.

همچنین تصاویری جدیدا از موشک سوخت مایع عماد منتشر شده است که حکایت از تست این موشک بر علیه باند شبیه‌سازی شده یک ناوهواپیمابر بر روی زمین بوده و بر این اساس می‌توان عماد را هم در زمره موشک‌های بالستیک ایرانی به حساب آورد که قابلیت حمله علیه اهداف شناوری را دارد.

توان موشکی کشورمان به ویژه در حوزه موشک‌های بالستیک دریایی از جمله حوزه‌هایی است که با هوشمندی توسعه یافته و با رونمایی‌های اخیر به نظر می‌رسد که توسعه آن کماکان در دستور کار قرار دارد چراکه اگر تهدید نظامی را در آینده متوجه کشورمان بدانیم، آن تهدید دریاپایه خواهد بود. توسعه موشک‌های بالستیک دریایی در کنار طیف متنوعی از موشک‌های کروز دریایی که با موشک کروز ابومهدی برد آنها به بیش از هزار کیلومتر رسیده است، حاکی از آن است که آرایشی قوی به منظور مقابله با تهدیدات دریاپایه در ارتش و سپاه سامان یافته است که می‌تواند پاسخ مناسب و تمام‌کننده‌ای را در برابر تهدید دریاپایه داشته باشد.