باید گفت به طور معمول ارسال پیام‌های کشورمان به روسیه از طریق محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، و علی‌اکبر ولایتی، مشاور بین‌الملل مقام معظم رهبری ، انجام می شود . بعلاوه محمدجواد ظریف روز ۷ بهمن امسال نیز به روسیه سفر و با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، دیدار کرد، ولی گزارشی از دیدار او با پوتین منتشر نشد.
روزنامه همشهری نیز بعد از لغو این سفر نوشت: قرار بود قالیباف یک بار در فرودگاه تهران و یک بار در فرودگاه مقصد آزمایش کرونا بدهد. با این حال به گفته مجتبی توانگرنماینده مردم تهران در مجلس ، قالیباف پروتکل‌های بهداشتی مربوط به دیدار با پوتین را نپذیرفته است و قرار ملغی شده است .
همچنین بی بی سی گزارش داد در ویدئویی که از لحظه تحویل پیام منتشر شده صدای آقای قالیباف شنیده می‌شود که (ظاهرا به مترجم) می‌گوید: “پیام را فقط نگاه کند و ببندد.”
رسانه های غربی نیز یکی از دلایل عدم این دیدار و سختگیری روسیه را ابتلای محمدباقر قالیباف به بیماری کرونا در ابتدای آبان ماه امسال عنوان کرده بودند .
سرانجام قالیباف، پس از ورود به مسکو از “هجمه‌های زیادی” که درباره سفر او به روسیه به راه افتاده بود، انتقاد کرد و گفت که قصد داشته این سفر را به تعویق بیاندازد اما مقام معظم رهبری تاکید کرده بود که سفر را به “تاخیر نیاندازد.”
خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه نیز اعلام کرد که از ابتدا قرار نبوده دیداری با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه صورت بگیرد و آقای قالیباف از این موضوع مطلع بوده است.
بازتاب در رسانه های روسیه
برای بررسی این حواشی، نگاهی به نشریات و رسانه های روسی داشتیم تا نحوه بازتاب این سفر را در این نشریات این کشور جستجو کنیم . با این وجود آنچه در این رسانه ها بیشتر از همه منعکس شد، بیشتر گزارش اخبار و دیدارهایی است که قالیباف در این سفر انجام داده است. گویی چنین اتفاقی یعنی لغو دیدار با شخصی که حامل پیام رهبری بوده ، موضوعی عادی و در مناسبات دیپلماتیک رایج است . در بسیاری ازموارد هم منابع خبری روسیه از منابع و رسانه های ایرانی به عنوان منبع خبر استفاده کردند گویا این اتفاق در روسیه نیافتاده است.
جالب این بود که در این نشریات بیشتر دلیل لغو این دیدار از سوی طرف روسی و تاکید روسیه بر رعایت پروتکل های خود مورد توجه قرار گرفت و کمتر صحبت موافقت نکردند قالیباف با این شرایط سخنی به میان آمده بود .
از سوی دیگر اگرچه تیترمربوط به این خبر در رسانه های روسی منتشر شد، اما انعکاس آن در تیتر یک جایی نداشت و به تیتر های ۲و ۳ خلاصه شده بود . اخبار در بخش سیاسی و بین الملل جای گرفته بود و عکسهایی از دیدارهای قالیباف منتشر شده بود و در خیلی از موارد نیز تنها عکس طرف روسی در این دیدار انتخاب شده بود.
تاکید اخبار نیز بیش از روابط دوجانبه و مطرح میان دو کشور به پیام رهبری به پوتین تمرکز داشت و رسانه ها کمتر به حامل پیام و اهمیت سفر وی پرداخته بودند.
ازجمله روزنامه کامرسانت در این باره نوشت : رهبر معنوی ایران ، آیت الله علی خامنه ای ، پیامی برای ولادیمیر پوتین ، رئیس جمهور روسیه ارسال کرده است. این پیام توسط رییس مجلس محمد باقر قالیباف به رئیس مجلس دومای دولتی ویاچسلاو ولودین تحویل داده شد.
این روزنامه به نقل از سرویس مطبوعاتی دومای روسیه و خبرگزاری تاس افزود : “در این دیدار، محمد باقر قالیباف پیامی را از طرف رهبر ایران، خطاب به رئیس جمهور روسیه به رئیس دومای دولتی ویاچسلاو ولودین تحویل داد.”
از سوی دیگر نشریه فکووس مدیا نیز در این باره نوشت : بنابر گزارش های رسانه‌ای رئیس مجلس ایران بایستی بیش از ۱۵ روز قرنطینه می شد و به همین دلیل وی با پوتین ملاقات نکرد .
این نشریه افزود : طرف روسی پیشنهاد ایران برای انجام آزمایش ویروس کرونا در فرودگاه تهران را نپذیرفت .
فکووس مدیا با اشاره به مطالب روزنامه همشهری، خاطر نشان کرد : مقامات روسی می خواستند قالیباف قبل از جلسه با پوتین و پس از ورود به روسیه ۱۵ روز در شرایط قرنطینه بماند، بنابراین نماینده ایران مجبور شد جلسه را لغو کند و از رعایت شرط روس ها امتناع ورزد.
همچنین نشریه تی ژورنال نیز نوشت : دیوید ما به دلیل محدودیت های ویروس کرونا با قالیباف ملاقات نخواهد کرد. ( بکار بردن دیوید به معنای عزیز یا قهرمان است )
این نشریه با اشاره به مطلب روزنامه همشهری افزود : قالیباف جلسه را لغو کرد زیرا با پروتکل ویژه پزشکی تعیین شده توسط کرملین برای دیدار با پوتین موافقت نکرد. همچنین پیشنهاد ایران برای آزمایش قالیباف در فرودگاه تهران و پس از ورود فدراسیون روسیه ، طرف روسی را راضی نکرد.
در ادامه این مطلب تصریح شده است: در عوض ، قالیباف پیامی از رهبر معظم انقلاب آیت الله علی خامنه ای را به نماینده پوتین رساند و با ولودین دیدار کرد.
این نشریه با اشاره به خبر Press TV گزارش داد: قرار بود تا قالیباف با پوتین دیدار و در مورد تجارت، فروش احتمالی نفت و توافق هسته ای ۲۰۱۵ ایران با قدرت های هسته‌ای گفتگو کند.
همچنین سایت دانشگاهی دانشگاه میگمو در مورد سفر قالیباف نوشت : در ۷ و ۹ فوریه ، رئیس مجلس شورای جمهوری اسلامی ایران محمد باقر قالیباف از مسکو بازدید کرد. یکی از جلسات رئیس پارلمان ایران با حضور اعضای MGIMO برگزار شد.
این گزارش می افزاید : رئیس مجلس ایران به عنوان بخشی از برنامه اولین سفر خارجی خود در این سمت، با جامعه خبرگان روسیه دیدار کرد. این جلسه در تاریخ ۸ فوریه در محل موسسه مطالعات شرقی آکادمی علوم روسیه برگزار شد.
اما سایت راشین آرتی نیز در مطلبی با عنوان “پیام مخفی” به قلم یولیا یوزیک روزنامه نگار در این مورد نوشت : سفر مهم سه روزه محمدباقر قالیباف رئیس مجلس ایران و جمعی از نمایندگان مجلس به مسکو پایان یافت.این دیدار به نوعی تاریخی بود، به عبارت دقیق تر ، می‌توانست برای ستاره احتمالی و در حال ظهور سیاست ایران ، قالیباف ، این چنین باشد .
یوزیک با معرفی قالیباف ومسئولیت های اجرایی وی، افزود : او عمامه‌ای نمی‌پوشد ، یک ژنرال معتدل نرم در سپاه است که طرفدار معامله با ایالات متحده محسوب می شود. قالیباف در بین مردم محبوب است، زیرا در هر فرصتی مهره های شطرنج را حرکت نمی‌دهد .
وی با اشاره به محبوبیت قالیباف در بین اصولگرایان نوشت : او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۷ از نامزدی خود به نفع رئیس قوه قضائی ، ابراهیم رئیسی (که محافظه کاری سرسخت است و برخی از وی به عنوان جانشین رهبری ایران یاد می کنند ) انصراف داد.
این روزنامه نگار در ادامه خاطر نشان کرد: آیت الله خامنه‌ای، رهبر معظم جمهوری اسلامی ، برای حل معما و اهمیت فوق العاده این دیدار ، قالیباف را درسفرل خود مجهز به نوعی “نامه مخفی به ولادیمیر پوتین” کرد و همه رسانه های ایرانی نیز در این باره نوشتند.
وی با تاکید بر اینکه امروز آینده ایران و روسیه در یک مشارکت استراتژیک دیده می شود، افزود : بدون آغوش مشتاقانه ، بدون آسیب در مورد “دوستی برای همیشه”، اتحاد ایران و روسیه عملی است .
این روزنامه نگار روس با بیان فعالیت های غرب در منطقه، تصریح کرد : هر چه شما بگویید اتحاد نظامی – سیاسی چین، ایران و روسیه مشت بزرگی است و این شرکای آتلانتیکی روسیه بودند که همه انگشتان دست را به این مشت جمع کردند.
وی افزود: این قدرت هرچند اجباری توسط سیاست های تحریمی به اصطلاح “خردمندانه” امریکا ایجاد شد.
نشریه وستی و تلویزیون روسیه ۲۴ نیز سخنان قالیباف در مورد اهمیت روابط استراتژیک روسیه و ایران را مورد توجه قرار دادند . وستی با اشاره به دعوت رئیس دومای دولتی از قالیباف به دیدارهایی رئیس مجلس با والنتینا ماتوینو و ویاچسلاو ولودین اشاره کرد.
همچنین قالیباف میهمان برنامه” نظر(مننیه) ” از کانال تلویزیونی ۲۴ روسیه بود که با ، اولینا زاکامسکایا در مورد روابط دو جانبه ایران و روسیه گفتگو کرد .
سایت خبری دنی نیز سخنان ویاچسلاو ولودین با قالیباف را مورد توجه قرار داد و در این باره نوشت : لازم است گفتگو را به صفحه بتونی غیر قابل نفوذ تبدیل کنیم.
این نشریه در ادامه افزود رئیس دومای دولتی روسیه خواستار ایجاد کلیه شرایط برای همکاری فعال بین فعالان اقتصادی روسی و ایرانی و ظهور پروژه های مشترک جدید شد. ولودین پیشنهاد کرد تا اواسط سال جلسه کمیسیون عالی در ایران با حضور کارآفرینان و مقامات دولتی روسیه برگزار شود.
نویسنده در این مطلب با تاکید بر درخواست رئیس دومای دولتی روسیه مبنی بر افزایش بازیابی سرعت روابط تجاری، به نقل از وی نوشت : ایران و روسیه هر دو در حال جنگ با استانداردهای دوگانه هستند و هر دو معتقدیم که نمی توان از استاندارد دو گانه استفاده کرد.
روزنامه پارلمنتسکایا نیز نوشت : رئیس مجلس ایران خواستار تقویت روابط با روسیه شد. این روزنامه با اشاره به دیدار رئیس کمیته امور خارجی شورای فدراسیون روسیه با قالیباف نوشت : تغییر در دولت ایالات متحده تاثیری در همکاری بین دو کشور نخواهد داشت.
در این مطلب با اشاره به خبری از خبرگزاری ریا نووستی تاکید شده است که کنستانتین کوساچف در این دیدار گفت که “تغییرات در کاخ سفید هیچ تغییری در روابط ما ایجاد نمی کند. برعکس ، ما فکر می کنیم همکاری موفقیت آمیز ما که در دوره دشوار قبلی انجام شده بود باید تقویت شود. ” کوساچف افزود : ایران و روسیه همیشه از یکدیگر حمایت می کنند.
این روزنامه همچنین به نقل از قالیباف بعد از دیدار با ویاچسلاو ولودین رئیس دومای دولتی روسیه نوشت: روسیه و ایران قصد دارند روابط خود را در زمینه اقتصاد، فرهنگ و علوم تقویت کنند و همچنین به طور مشترک به مخالفت با سیاست تحریم بپردازند. وولودین گفت: روسیه و ایران با هم بر علیه استفاده از استاندارد دوگانه در حال جنگ هستند.
این روزنامه تاکید کرد که رئیس مجلس ایران روی سفر ولودین در بهار حساب می کند. ولودین گفته است که کمیسیون های سطح بالا پارلمان های فدراسیون روسیه و ایران باید تا اواسط سال تشکیل جلسه دهند. روزنامه راسیسکایا گازیتا نیز در مورد گفتگوی پاتروشف با رئیس مجلس ایران درباره اوضاع برجام نوشت .
در این مطلب آمده است : پاتروشف و قالیباف در مورد توسعه بیشتر روابط روسیه و ایران در زمینه های مختلف از جمله در زمینه امنیت گفتگو کردند.
خبر نگار این روزنامه به نقل از منابع مطلع روسی در دستگاه شورای امنیت روسیه نوشت : طرفین آمادگی خود را برای گسترش همکاریهای مسکو و تهران در قالب دوجانبه و چندجانبه تأیید کردند.
همچنین در این گفتگو به همکاری در زمینه امنیت اطلاعات ، تلاش های مشترک برای مبارزه با شیوع ویروس کرونا ، و همچنین وضعیت پیرامون برنامه اقدام جامع مشترک توجه شد .
خبرگزاری تاس نیز در مورد این سفر گزارش داد : آیت الله خامنه‌ای رهبر ایران در پیام خود به پوتین از موضعگیری روسیه در توافق هسته‌ای تشکر کرد.
در این مطلب آمده است: در سفر محمد باقر قالیباف رئیس مجلس ایران تاکید شد که موضوع توافق هسته ای یکی از اصلی ترین موضوعات در روابط ایران و روسیه است
این خبرگزاری نوشت: این سخنان از سوی قالیباف در جلسه‌ای با جامعه علمی در انستیتوی مطالعات شرقی آکادمی علوم روسیه بیان شد .
روزنامه کراسنا وسنا نیز گزارش ایسنا، در مورد سخنان مجتبی توانگر نماینده مجلس را مورد توجه قرار داد . این روزنامه نوشت توانگر در تاریخ ۶ فوریه گفت که پیام رهبر جمهوری اسلامی ایران به رئیس جمهور روسیه از طرف قالیباف به مسکو میرسد.
در سایت ویمسته نیز به دیدار رئیس شورای فدراسیون روسیه با رئیس پارلمان ایران اشاره شده است.
در این مطلب آمده است والنتینا ماتوینکو ، رئیس شورای فدراسیون روسیه در دیدار با محمد قالیباف رئیس پارلمان ایران گفت: “ایران شریک نزدیک وبلند مدت روسیه است که ما علاقه مند به توسعه همکاریهای چندجانبه با این کشور صرف نظر از رویکردهای خارجی دیگر هستیم.” وی افزود : من می‌خواهم یادآوری کنم که همکاری بین پارلمانی دو کشور به طور معنی داری به تدریج در حال توسعه است.”
دیدارهای پوتین
البته پوتین در هفته گذشته و همزمان با سفر قالیباف به این کشور چندان بی تکاپو نبود. وی علاوه بر دیدار با مقامات داخلی این کشور با اعضای شورای امنیت نیز دیدار داشته است . بر اساس آنچه که در نشریات و سایت ریاست جمهوری این کشور منتشر شده پوتین همچنین گفتگوهایی را به شکل تلفنی با مقامات دیگر کشورها انجام داده است.
بر اساس آنچه در سایت کرملین آمده است: پوتین در ۱۱فوریه با اعضای دولت ، در۱۰ فوریه با قضات دادگاه های صلاحیت عمومی و دادگاه های داوری جلسه داشته است. همچنین۸ فوریه گفتگویی تلفنی با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل انجام و جلسه شورای علوم و آموزش نیز برگزار کرده است.
رییس جمهور روسیه ۵ فوریه با اعضای دائمی شورای امنیت جلسه داشته و در۴فوریه جلسه‌ای کاری با وزیر توسعه اقتصادی ماکسیم رشیتنیکوف داشته است.
مکالمه تلفنی با رئیس جمهور صربستان الکساندر ووچیچ ملاقات با رئیس ASI ، سوتلانا چوپشوا در سوم فوریه ومکالمه تلفنی با رئیس جمهور آرژانتین آلبرتو فرناندز و دیدار با برندگان مسابقه “معلم سال روسیه” در دوم فوریه از دیگر برنامه های پوتین در مدت زمان یاد شده بود که برگزار شد.
پوتین روز اول فوریه نیز بر مزار اولین رئیس جمهور روسیه بوریس یلتسین گل گذاشت و در همان روز جلسه وضعیت بانکی را بر گزار کرد. مکالمه تلفنی با رئیس جمهور آذربایجان الهام علی اف در۳۰ ژانویه و برگزاری جلسه با اعضای دائمی شورای امنیت از دیگر برنامه وی بود.
در ادامه اخبار سایت ها و رسانه های روسی نیز قابل تامل است. سایت ای ۲۴ ازملاقات پوتین با اعضای دولت در ۱۲ فوریه خبر داد و در این باره نوشت: ولادیمیر پوتین ، رئیس جمهور روسیه ، در جریان ملاقات با اعضای دولت ، بررسی دقیق در مورد بودجه اسکان مسکن اضطراری را مورد توجه قرار داد.
سایت روسکی ژورنالیست نیز از دیدار پوتین با مدیرمسئول رسانه های روسی در روز چهارشنبه ۱۱ فوریه خبر داد و نوشت: در یک جلسه غیرعلنی با سردبیر رسانه های روسی ولادیمیر پوتین در مورد دلایل اعتراضات و مسمومیت الکسی ناوالنی ، مسدود کردن خدمات اینترنت غربی و تنظیم قیمت مواد غذایی گفتگو کرد
در همین حال روزنامه وزگلیاد هم از دیدار پوتین با اعضای دائمی شورای امنیت در ۱۱ فوریه خبر داد و نوشت : دیمیتری پسکوف ، دبیر مطبوعاتی کرملین اعلام کرده است که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور بعد از ظهر پنجشنبه جلسه عملیاتی با اعضای دائمی شورای امنیت برگزار خواهد کرد.
پسکوف در RIA Novosti نیز گفت: “امروز رئیس جمهور قصد دارد با ویدئو کنفرانس ،این جلسه (با اعضای دائمی شورای امنیت) را در اواسط روز برگزار کند.”
سایت دویچه وله به زبان روسی نیز ۱۰ فوریه خبر داد: لوکاشنکو و پوتین در حال برنامه ریزی یک دیدار شخصی هستند.این رسانه افزود: در حال حاضر ، مقدمات دیدار روسای جمهور روسیه و بلاروس ، ولادیمیر پوتین و الکساندر لوکاشنکو در جریان است.
روزنامه لنتا نیز از فاش شدن دستور کار نشست لوکاشنکو و پوتین خبرداد و نوشت : پسکوف به سوالی در مورد سخنرانی پوتین در کنفرانس مونیخ پاسخ داد
