همشهری- زهرا خلجی: صحبتهای «آلبرت بورلا» مدیرعامل شرکت فایزر درباره احتمال نیاز به تزریق دوز سوم واکسن کووید-۱۹ برای تقویت اثربخشی آن، موج جدیدی از اما و اگرها به راه انداخت. طبق گفتههای او احتمالا افراد باید سالانه علیه کووید-۱۹ واکسینه شوند؛ درست مانند آنچه سالهاست برای بیماری آنفلوآنزا در جریان است.
اکثر واکسنهای کرونا هماکنون در ۲ دوز تزریق میشود اما این احتمال داده میشود که بعد از مدت زمانی اکثر مردم جهان نیاز به دوز سوم واکسن داشته باشند. در کشورهایی که هنوز یک دوز واکسن هم نایاب است، این مسئله میتواند باعث بحران جدیدی شود.
مدیرعامل شرکت فایزر در این رابطه گفته است: سناریوی احتمالی این است که نیاز به دوز سوم وجود دارد، مثلا بین ۶ تا ۱۲ ماه و پس از آن یک واکسیناسیون مجدد سالانه باید انجام شود، اما همه اینها باید تأیید شود. در این مورد جهشهای جدید ویروس، نقش اصلی را ایفا میکنند.
این اظهارنظر پس از مصاحبه «الکس گورسکی» مدیرعامل شرکت جانسون اندجانسون با CNBC بود که عنوان کرد ممکن است لازم باشد مردم سالانه علیه کرونا واکسینه شوند؛ دقیقا مانند واکسنهای آنفلوآنزای فصلی.
این که فرد واکسینهشده دقیقا تا چه مدت در برابر ویروس مقاوم است هنوز برای محققان مبهم است. فایزر اوایل این ماه مدعی شده بود واکسن کووید-۱۹ این شرکت بیش از ۹۱درصد در محافظت در برابر ویروس کرونا و بیش از ۹۵درصد در برابر بیماری شدید تا ۶ماه بعد از دوز دوم مؤثر است. واکسن شرکت مدرنا نیز که از فناوری مشابه فایزر استفاده میکند، تا ۶ ماه اثربخشی خوبی از خود نشان داده است.
با این حال، محققان میگویند: هنوز اطلاعات بیشتری برای اطمینان از باقیماندن محافظت بعد از ۶ ماه، مورد نیاز است. چندی پیش نیز «دیویدکسلر» مدیرعلمی کمیته مقابله با کرونا در دولت آمریکا، گفته بود که آمریکاییها باید منتظر تزریقهای بیشتر برای تقویت محافظت در برابر انواع ویروس کرونا باشند.
کسلر اعلام کرده بود واکسنهای مجاز هماکنون بسیار محافظتکننده هستند اما انواع جدید ویروس، میتواند اثربخشی آنها را به چالش بکشد: هماکنون اطلاعاتمان برای مدت زمان اثربخشی کامل نیست و در حال بررسی دوام پاسخ آنتیبادی هستیم.
در فوریه امسال نیز، فایزر و بیوانتک اعلام کردند که در حال آزمایش دوز سوم واکسن کووید-۱۹ خود برای تحریک بهتر پاسخ ایمنی در برابر انواع جدید ویروس هستند. در اواخر ماه گذشته، مؤسسه ملی بهداشت آمریکا نیز آزمایش واکسن جدید شرکت مدرنا علاوه بر واکسنی که قبلا ارائه کرده بود، برای محافظت در برابر جهش دردسرساز آفریقای جنوبی را آغاز کرد. «استفان بانسل» مدیرعامل مدرنا در اینباره گفت: این شرکت امیدوار است که یک دوز تقویتکننده برای ۲دوز واکسن خود در پاییز تهیه کند.
واکسن کووید مانند واکسن آنفلوآنزا میشود؟
تعداد آمریکاییهایی که بهطور کامل واکسینه شدهاند به بیش از صدها میلیون نفر رسیده است اما مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) به تدابیر بعدی برای محافظت در برابر ویروس فکر میکند.
انواع جهشیافته ویروس کرونا در حال گسترش است و اکنون متخصصان در حال آمادهسازی خود برای زمانی هستند که ممکن است واکسنهای موجود برای محافظت در برابر آنها کافی نباشد. به همین دلیل است که دانشمندان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها در حال بررسی احتمال تقویتکننده واکسن کووید هستند که برای محافظت در برابر انواع بالقوه طراحی شده است. روچل والنسکی، مدیر CDC میگوید احتمال اینکه واکسن کووید-۱۹ را بهصورت فصلی مانند آنفلوآنزا مصرف کنیم، زیاد است.
والنسکی گفت: ما در حال انجام مطالعات روی تقویتکنندهها هستیم تا ببینیم آیا به آنها احتیاج داریم یا نه. نمیدانیم این نیاز بعد از ۶ ماه، یک سال و یا ۲ سال است. اما میخواهیم درصورت نیاز به آنها آماده باشیم. چشمانداز ما استفاده آن به همان روشی است که واکسن آنفلوآنزا را سالانه استفاده میکنیم.
در این کارآزمایی بالینی، مدرنا در حال بررسی پاسخ به دوز تقویتکننده ۵۰ میکروگرم واکسن خود در افراد واکسینهشده قبلی است. این تحقیق نشان داد که تلقیح تقویتکننده باعث افزایش آنتیبادیها علیه ویروس اصلی و دو نوع ویروسی میشود که به سایر کشورها ازجمله ایالات متحده آمریکا گسترش یافته است.