به گزارش خودروکار، سال هاست سیطره شورای رقابت بر صنعت خودروسازی و قیمت گذاری دستوری، موجب کاهش شدید سود خودروسازان داخلی و متعاقب آن زیان انباشته این صنایع شده است. سیطره ای که در مقطعی دو ساله از میان رفت اما از اوایل سال ۹۹ که این صنعت با وجود شرایط سخت تحریم ها، با تکیه بر توان داخل در جهت شکوفایی گام برمی داشت، دوباره بر این صنعت سایه افکند. این در حالی است که با وجود دخالت های این شورا در روند قیمت گذاری خودرو و ضربه ای که بر پیکره این صنعت وارد آورده، عده ای دلایل دیگری را برای توجیه این زیان عنوان می کنند.
تبعات این زیان انباشته نه تنها خودروسازان و تمامی زنجیره تولید خودرو را به سوی سرنوشتی نامعلوم پیش می برد، بلکه بر اقتصاد کلان کشور نیز تاثیرگذار است. زیرا این صنعت تاثیر مستقیمی بر درآمد ناخالص ملی و نیز اشتغالزایی دارد. در صورت صادرات محصولات بالقوه این صنایع نیز، می توان ارزآوری را برای کشور تضمین کرد. چنان که به گفته کارشناسان اقتصادی و خودرویی، محصولات جدید خودروسازان که بر پایه پلتفرم و امکانات به روز در شرایط سخت تحریمی و بیماری کرونا بنا شده است، از قابلیت و پتانسیل بالایی برای صادرات به کشورهای منطقه برخوردار است.
اما دلیل اصلی زیان انباشته خودروسازان چیست؟ در پاسخ می توان گفت: در حالی که خودروسازان نهاده های تولید را به نرخ روز خریداری کرده اما به ناچار خودرو را با ضرر و زیان و بسیار کمتر از قیمت تمام شده حقیقی آن عرضه می کنند، صنایع فولادی و پتروشیمی که بخش اعظم هزینه کرد صنایع خوردوسازی و قطعه سازی به این بخش اختصاص می یابد، فارغ از قیمت گذاری دستوری فعالیت کرده و محصولات خود را که از دل خاک این کشور استخراج می شود، به نرخ جهانی و بر مبنای آزادسازی قیمت ها در بورس کالا به فروش می رسانند.
بررسی اجمالی آمار و وضعیت های مالی صنایع متعدد کشور نشان دهنده این امر است که به عنوان مثال، درآمد عملیاتی گروه فولاد مبارکه در سال ۹۰ معادل ۴٫۵۱۷ میلیارد تومان و سود خالص حاصل از این درآمد ۸۹۸ میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که در همان سال، درآمد عملیاتی گروه صنعتی ایران خودرو ۱۲.۶۷۰میلیارد تومان و سود خالص حاصل از این درآمد، ۴۰۸ میلیارد تومان بوده است.
حال با بررسی همین وضعیت مالی در سال ۹۶ ،درآمد عملیاتی گروه فولاد مبارکه ۲۰٫۸۷۲ میلیارد تومان و سود خالص حاصل از این درآمد، ۷٫۳۲۹ میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که در همان سال، صنعت خودروسازی کشور که در یک قدمی آغاز فشارهای شدید اقتصادی و تحریم هایی که قلب این صنعت را نشانه رفته بود قرار داشت، با مقوله ای به نام قیمت گذاری دستوری نیز مواجه بود. برایند این سلسله فشارها نیز، درآمد عملیاتی ۲۹٫۸۳۳ میلیارد تومانی ایران خودرو و زیان خالص دوره، ۱٫۶۸۷میلیارد تومانی این خودروساز در سال ۹۶ بود.
حال با بررسی آخرین آمار به دست آمده از وضعیت مالی این صنایع در سال ۹۸، می توان دریافت که درآمد عملیاتی گروه فولاد مبارکه در این سال، ۵۰٫۰۴۵ میلیارد تومان و سود خالص حاصل از این درآمد ۲۰٫۴۷۲ میلیارد تومان بوده است. اما درآمد عملیاتی گروه صنعتی ایران خودرو در همین سال ۳۰٫۱۴۱ میلیارد تومان و زیان حاصل دوره، ۱۱٫۳۸۸ میلیارد تومان بوده است.
به گفته برخی کارشناسان اقتصادی، ادامه حیات صنایع خودروسازی کشور در شرایط نابرابر جنگ اقتصادی و نیز نابرابری در قیمت گذاری دستوری محصول نهایی خودروسازان، دشوار به نظر می رسد. این در حالی است که بزرگترین خودروساز کشور، موفق شد تا در انتهای سال گذشته با وجود مشکلاتی که با آن دست به گریبان بود، نسبت به مشابه سال قبل افزایش تیراژ قابل توجهی را رقم بزند. در کنار افزایش تیراژ، این خودروساز با توسعه و تولید محصولات جدید و به روز، اثبات کرد که اگر اراده ای وجود داشته باشد، می توان از سد تحریم ها و مشکلات عبور کرد. هرچند استمرار این امر، در گرو یاری تمامی سازمان های کشور و عدم دخالت شورای رقابت در امر قیمت گذاری محصولات است که از مهم ترین نتایج تحقق آن، جلوگیری از زیان انباشته خودروسازان، تک نرخی شدن قیمت خودرو و کوتاه شدن دست دلالان از این صنعت و در نتیجه رسیدن محصول نهایی با کیفیت به دست خریداران خودرو است.
