به گزارش افق نیوز به نقل از qallwdall، خبرنگاری دو کودک را در جزیره لا گومرا، دومین جزیره کوچک سواحل قناری در اسپانیا، دیده است که به زبان سیبلو گومرو صحبت میکنند. زبانی محلی است که ویژگی اصلی این زبان سوت است و در عرض چند دقیقه صداهای سوت و پژواک پس از برخورد با صخرههای ناهموار این منطقه کوهستانی به گوش میرسد.
زبان “لا گومرا” چیست؟
به گفته اوجنیو داریا، معلم زبان که ۷۰ سال سن دارد و بازنشسته شده است، مکالمه سوت زدن بین دو جوان کاملاً شبیه به مکالمات مردم محلی جزیره در گذشته بوده است، اما او اشاره میکند که ۶ صدای مختلف وجود دارد؛ که زبان “لا گومرا” را تشکیل میدهند. این معلم سخت در تلاش است تا از انقراض این زبان جلوگیری کند.
اگرچه کودکان در حال حاضر مجبورند با زبان رسمی (اسپانیایی) سر و کار داشته باشند، اما به لطف داریا، این زبان به دلیل خطر انقراض از حدود سال ۱۹۹۹ به عنوان یک موضوع اجباری برای تحصیل کودکان در مدارس تبدیل شده است. این در حالی است که مردم این منطقه که تعداد آنها حدود ۲۲ هزار نفر است قادر به درک زبان اجداد خود در کنار زبان رسمی جزایر قناری هستند.
تاریخچهای از سوت زدن
داریا از طریق برنامه خود برای یادگیری زبان لا گومرا سعی میکند این واقعیت را روشن کند که زبان به خودی خود در معاملات روزمره مهم نیست و میتوان از آن صرف نظر کرد، اما در عین حال هنگام محافظت از زبان، مردم نیز به نوبه خود از میراث خود محافظت میکنند و مانند دیگران از آن در برابر انقراض محافظت میکنند.
در حالی که فرانچسکا گونزالس، یک روزنامه نگار محلی، تاکید میکند که زبانهای سوت در حداقل ۷۰ نقطه در سراسر جهان وجود دارد. در ترکیه، صدای آژیر از ۵۰۰ سال پیش در زمان امپراتوری عثمانی شروع شد و سپس این ایده به تمام مناطق دریای سیاه گسترش یافت. در مکزیک نیز ما هنوز میتوان با سوت زدن ارتباط برقرار کرد که به “چچنتیک” معروف است.
سیلبو گومرو، یکی از زبانهایی است که عنصر اصلی آن سوت است این زبان بیشتر مورد مطالعه قرار گرفته و در سال ۲۰۰۹ توسط یونسکو بهعنوان میراث فرهنگی ناملموس ثبت شده است. سیلبو گومرو از شش صدای فشرده برای برقراری ارتباط استفاده میکند و دو سوت مختلف جایگزین پنج مصوت در زبان اسپانیایی میشوند، در حالی که ۴ سوت تنها جایگزین ۲۲ صدا میشوند.
روشهای اطلاع دادن
روشهای زیادی برای سوت زدن در جزیره وجود دارد که برخی از آنها نیاز به خم کردن انگشت اشاره و قرار دادن آن در داخل دهان در حین سوت زدن برای تقویت صدا دارند، در حالی که سوت زنهای با تجربه از روشهای مختلفی با استفاده از انگشت استفاده میکنند و اغلب میتوانند تشخیص دهند که هرکدام به چه معناست. وقتی پیام فهمیده میشود، سوتی به نام “bueno bueno” میزنند. یک بوق کوتاه به این معنا که پیام با موفقیت دریافت شده است.
اگرچه این زبان ممکن است ساده به نظر برسد، اما ریشههای آن بسیار پیچیده است. کتابهای تاریخی نشان میدهند که شروع سوت حداقل به سال ۱۴۰۲ در زمان فتح اولیه اسپانیاییها بر جزایر قناری بازمیگردد، اما میراث باستانی سیلبو گومرو اغلب بحثانگیز است.
منشاء زبان لا گومرا
به احتمال زیاد زبان لا گومرا در جریان تسخیر اسپانیا که ۳ سال به طول انجامید، راه خود را به سایر نقاط جزایر قناری پیدا کرده است، اما تنها در یک جزیره دیگر به نام “El Hierro” زنده مانده است، جایی که هنوز هم گاهی اوقات سوت در میان سالمندان ساکن آنجا استفاده میشود.
به گفته متخصصان، مناطق کوهستانی منطقه لا گومرا به گسترش این زبان کمک کرده است، زیرا نیاز مردم را برای ایجاد صدا در میان درهها و کوهها برآورده میکرد مانند: درخواست برای آوردن دام، هشدار خطر قریب الوقوع یا حتی اعلام مرگ.
چرا استفاده از این زبان رو به کاهش است؟
در دهه ۱۹۵۰، مردم لاگومرا به شدت از زبان خود استفاده میکردند، به همین دلیل مکالمات سوتآمیز زیادی همزمان در جریان بود و هرکس باید منتظر نوبت خود برای دریافت پیامش میبود.
در دهه ۱۹۷۰، مردم محلی زمینهای کشاورزی خود را رها و کارگران و صاحبان دام جزیره را ترک کردند، در نتیجه، زبان سوت جزیره را با آنها ترک کرد.
تلاش برای احیاء
در دهه ۱۹۹۰، ظهور تکنولوژی مدرن و معرفی مسیرهای جدید در لاگومرا، عملی بودن زبان سیلبو گومرو را از بین برد و آن را به انقراض نزدیک کرد. فرانچسکا گونزالس معتقد است که باید از زبان جزیره محافظت شود، زیرا فقط این زبان صرفا سوت نیست، بلکه بخشی ذاتی از فرهنگ محلی مرتبط با مناطق کوهستانی و درهها و تعریف اقتصاد خصوصی مبتنی بر کشاورزی و دامداری است.
بنابراین، هنوز هم تمایل مردم محلی برای نجات این زبان منحصر به فرد وجود دارد، به ویژه در مکانهایی که مورد هجوم عناصر تکنولوژی قرار گرفته است، زیرا واقعیت نشان میدهد که برخی از ساکنان همچنان به زبان اصلی خود پایبند هستند، اما تعداد آنها کم است. این افراد در مناطق دور افتاده در جنوب جزیره زندگی میکنند، جایی که شبکههای تلفن همراه وجود ندارد، بنابراین سوت تنها راه برای مراقبت از دامها در درهها است.
باشگاه خبرنگاران