آرمان خالقی در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس در رابطه با وضعیت کلی صنعت در بخشهای مختلف در دوران پیش از انقلاب اسلامی و پس از آن، اظهار داشت: قبل از انقلاب بر مبنای ضرورت و نیازی که در داخل کشور احساس میشد ایجاد واحدهای تولید کارخانهای در دستور کار قرار میگرفت.
وی افزود: به این ترتیب از حدود یکصد سال قبل و شاید هم بیشتر، به هر چه که نیاز داشتیم به سراغ تولیدش رفتیم، به عنوان مثال اگر فولاد نیاز داشتیم به سمت احداث کارخانههای تولید فولاد حرکت کردیم، اگر بحث پوشاک و اهمیت آن مطرح بود به سمت ایجاد کارخانجات نخ ریسی و پارچه بافی در کشور حرکت کردیم و اگر بحث سیگار در کشور مطرح شد، کارخانجات تولید توتون را در کشور راه اندازی کردیم، چنانچه امروز شاهد آن هستیم که به تدریج و برحسب همان نیازها، توانستهایم تکنولوژی را در اختیار بگیرم و به تدریج مسیر حرکت در صنعت را طی کردیم.
عضو هیأت مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران درباره توجه به «صنعت» در دوران پیش از انقلاب و اکنون، گفت: پیش از انقلاب اسلامی کشور در حال تغییر فرهنگ فئودالیسم بود در آن زمان بیشتر بحث ارباب و رعیتی در روستاها حاکم بود.
وی افزود: در دهه ۴۰ و ۵۰ شمسی رفته رفته به سمت وارد کردن واحدهای مونتاژی به داخل کشور حرکت کردیم که نمونه آن ایجاد خودروسازی در کشور بود، در آن زمان قطعات خودرو در کشور تولید نمیشد، بنابراین بعد از ایجاد کارخانه خودروسازی در کشور، قطعات مورد نیاز آن از خارج کشور وارد میشد.
* تحریم ها بعد از انقلاب ما را به فکر خودکفایی انداخت
وی اظهار داشت: اما پس از انقلاب اسلامی با اعمال تحریمها و با توجه به نوع نگاه به صنعت و تاکید بر حرکت به سمت خودکفایی و استقلال تلاش شد مایحتاجمان را خودمان تامین کنیم.
خالقی با اشاره به دستور امام خمینی (ره) درباره خودکفایی،گفت: بنابراین با تاکیدات ایشان و ادبیات خودکفایی که توسط ایشان مطرح شد، قاعدتا ما نیز به سمت داخلیسازی حرکت کردیم تا هر چه بیشتر بتوانیم آنچه را که نیاز داریم، خودمان تولید کنیم و قاعدتا در آن زمان، در زمانی که درگیر جنگ و تحریم بودیم فراز و نشیب های بسیاری را در اقتصاد تجربه کردیم.
عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، افزود: در ابتدای انقلاب نیز وقتی موضوع دولتی شدن صنایع مطرح شد، بسیاری از واحدهای صنعتی دولتی و ملی شدند و به عبارتی روند توسعهای که بخش خصوصی طی میکرد دچار وقفه شد و از طرفی با دوران جنگ تحمیلی هم بود، بنابراین همزمان این دو مساله موجب شد که توسعه بخش خصوصی و مشارکت بخشی خصوصی در صنعت عقب افتاد و بنابراین واحدهای صنعتی ما از کارکرد بهرهورانه و تکنولوژی به دلیل ذات مدیریت دولتی، عقب افتادند.
خالقی اظهار داشت: به همین دلیل شاید بتوان گفت قدری در صنعت عقب ماندیم و اگر این مشکلات بهوجود نمیآمد امروز از جایگاه بهتری در صنعت برخوردار بودیم و بسیاری از صنایع ما باید وضعیتی بهتر از الان داشت و یا از جایگاه اقتصادی بهتری در دنیا برخوردار بود.
* تحریم و جنگ تحمیلی به خودکفایی و توسعه تولید داخلی منجر شد
وی افزود: البته از منظر دیگری نیز میتوان به این موضوع نگاه کرد مبنی بر اینکه اگر این مشکلات نبود ما تلاش نمیکردیم تا برخی کالاهای مورد نیازمان را خودمان تولید کنیم و اگر این مشکلات نبود همچنان نیازمان را با واردات تامین میکردیم و به فکر توسعه صنعت و بخشهایی از اقتصادمان نبودیم.
عضو هیأت مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران اظهار داشت: از سالهای جنگ تحمیلی و تحریمهای اولیه و تاکنون که دچار تحریمهای حداکثری هستیم، چند اتفاق افتاد که یکی از آنها اصل ۴۴ قانون اساسی بود که اقتصاد را از انحصار دولتی خارج کرد و مساله واگذاریها و مشارکت دادن بخش غیردولتی مانند تعاون و بخش خصوصی مطرح شد.
وی افزود: وارد شدن بخش خصوصی به عنوان یکی از ارگان سهگانه اقتصاد کشور موجب ساخته شدن واحدهای تولیدی جدید و آنچه که دولت در مورد آن ضرورتی حس نمیکرد، شد و براین اساس بخش خصوصی با شناخت به بازار ورود کرد.
* احاطه مستقیم و غیرمستقیم دولت بر اکثریت اقتصاد/ بخش خصوصی کشور را متحول کرد
وی اظهار کرد: بنابراین آن چابکی که بخش خصوصی با خودش آورد در کنار نگاه دقیق اقتصادی، بازار و نوع تولیدات کشور را متحول کرد در حالی که تا آن زمان به علت دولتی بودن اقتصاد کشور، کیفیت محصولات و تولیدات کشور به شدت افت کرده بود اما با ورود بخش خصوصی به مساله تولید و بازار بین تولید کنندگان، رقابت شکل گرفت و بازار تاحدی رقابتی شد اگرچه هنوز هم در این زمینه عقب هستیم و در این حوزه، کم کار کرده ایم و دولت همچنان اکثریت اقتصاد را به صورت مستقیم و غیرمستقیم در دست دارد، اما به هر حال کارهایی نیز با همین شرایط انجام شده است.
* تحقق اقتصاد پویا در صورت خروج دولت از اقتصاد
عضو هیأت مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران اظهار داشت: به اعتقاد و باور من، تا روزی که دولت پایش را از اقتصاد به عنوان یک فعال اقتصادی بیرون نکشد و تا روزی که دولت به بنگاه داری ادامه دهد ما نمی توانیم جهش واقعی را در اقتصاد داشته باشیم و آن اقتصاد پویا را به طور واقعی لمس کرده و بچشیم.
وی افزود: امیدواریم زودتر بحث بنگاه داری دولتی خاتمه داده شود و به آنچه قانون تکلیف کرده است عمل شود زیرا تحقق این موضوع به بهتر شدن اقتصاد ما کمک می کند و در صورت تحقق آن شاید پنج سال دیگر بتوان گفت که دولت با کنار کشیدن خود از بحث بنگاه داری موجب شد تا ما به اندازه ۲۰ سال کار انجام دهیم و خودمان را در صنعت به جلو برده ایم.
* مدیریت ناکارآمد دولت در خودروسازیها آئینه عبرت بخش صنعت شود
خالقی در مورد وضعیت صنایع مختلف از جمله خودروسازی، فولاد، سیمان، پوشاک و عملکرد این صنایع در قبل و بعد از انقلاب اظهار داشت: مشکل ما در صنعت خودرو به این دلیل است که دولت پایش را از این صنعت بیرون نکشیده است، معضل و آفت اصلی خودروسازی در کشور ما نوع مدیریت دولتی و ناکارآمدی مدیریت دولت حاکم بر خودروسازیها است.
وی افزود: اگرچه به نظر می رسد فرمت خودروسازیهای خصوصی است اما در واقع، خصوصی سازی واقعی در خودروسازیها اتفاق نیفتاده است بنابراین معتقدیم که این بخش از صنعت یعنی خودروسازی داخل، آئینه عبرت بخش صنعت است و به منزلهای موزهای است که در این موزه نوع مدیریت دولتی همچنان جلوی چشممان است تا یادمان نرود که دولتی مدیریت کردن نتیجهاش چنین میشود.
* بازیابی صنعت پوشاک با وجود هجمه های مختلف
عضو هیأت مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران بیان داشت: اما در مورد بخش های دیگری صنعتی حرکت خوب بوده است، به عنوان مثال در صنعت دارو، خوب حرکت و پیشرفت کردهایم، در صنعت پوشاک خوب بودهایم و با وجود اینکه پوشاک در سالهای اخیر دچار لطمات سنگینی شده و دامپینگ واردات از کشورهای چین و ترکیه و قاچاق، هجمههای فراوانی به صنعت پوشاک کشورمان وارد کرده است، اما این صنعت طی دو الی سال اخیر خودش را بازیابی کرد.
* صنایع غذایی کشور قابل افتخار است
وی بیان داشت: صنعت غذایی کشور ما کاملا قابل مباهات است زیرا نه تنها توانستهایم نیاز کشور را تامین کنیم بلکه با کیفیت خوب تولیدات، در این بخش از صادرات خوبی نیز برخوردار هستیم.
خالقی بیان داشت: برای اینکه بدانیم در کجای صنعت موفق عمل کردهایم باید دید آن محصول صنعتی در بازارهای جهانی مشتری دارد یا خیر، با توجه به اینکه در بازارهای بین المللی بحث رقابت و کیفیت مطرح است بنابراین اگر محصولی در سطح بین المللی عرضه شد و مشتری آن وجود داشت، بنابراین می توان گفت که در آن صنعت به درستی عمل شده است که این موضوع در مورد صنعت غذایی کشورمان به خوبی صادق است.
وی بیان داشت: در مورد صنایع پلاستیک و خدمات فنی و مهندسی نیز خوب حرکت و عمل کردهایم.
خالقی بیان داشت: در حوزه صنعت سیمان یکی از مسائل ما این بود که بیش از نیاز کشور اقدام به ایجاد کارخانه کردیم و وقتی که مشکل صادرات در این صنعت ایجاد شد، یک مقدار موجب شد تا در این صنعت به عقب رانده شویم.