روستای آهار دورترین روستای نزدیک به تهران است! نزدیک، به این خاطر که در کمتر از دو ساعت میتوانید از تهران به این روستا برسید. دور، به این خاطر که در روستای آهار هیچ خبری از دودودَم و شلوغی و آلودگی و هیاهو نیست. آهار پر از آرامش، سکوت و صدای طبیعت است، آرامشی که حتی در شبهای تهران هم پیدا نمیشود. خلاصه آنکه این نزدیکی دور، به یک موهبت برای تهرانیها تبدیل شده و جایی است که تعطیلات کوتاهمدت خود را در آن سپری میکنند. البته این روستا فقط به نام تهرانها نخورده و مردم سراسر ایران هم در مسیر بازدید از منطقه شمالی کشور، سری هم به این روستا میزنند.این روستا در منطقه لواسان است و فاصله زیادی با تهران ندارد.
آهار آنقدر زیباست که کمال تبریزی و تیمش حدود دوازده سال قبل آن را بهعنوان لوکیشن فیلمبرداری فیلم محبوب «مارمولک» انتخاب کردهاند. اگر بهتازگی فیلم را دیده باشید و در کوچهپسکوچههای آهار قدم بزنید، همه جاهایی را که رضا مارمولک در آن زندگی کرده، میبینید!
روستای آهار وسط دو تنگه قرار دارد که یکی از آنها تنگه روستای دیگری به نام «دره تنگه» است و دیگری تنگهای است که قلههای توچال با مرز شهرستانک ساخته است. قرارگرفتن میان این دو تنگه و در پناه کوههای استوار البرز، آهار را به برکتخانهای تبدیل کرده که چند رود در آن جریان دارد. این روستا در دامنه کوههای البرز قرار گرفته است و بیش از ۲ هزار متر از سطح دریا ارتفاع دارد.نام محلههای روستا جزو میراث کهن آن است؛ «سادات»، «بالامحله» و «پایینمحله»، «نظران»، «میانده» و «سیفان» نام محلههای این روستا هستند.مردم روستای آهار مذهبی هستند، در بالامحله و محله سادات دو مسجد بزرگ قرار دارد، در مرکز روستا نیز مسجد جامع بزرگی ساخته شده است. مراسمهای مذهبی از سالها قبل در این مساجد برگزار میشود؛ تعزیهها و عزاداریهای آهار جزو مشهورترین مراسمهای این روستاست که بیشتر در ماه محرم رونق دارد.اگر چند سال قبل این مقاله را مینوشتم، باید میگفتم گردشگران اصلی این روستا طبیعتگردان و کوهنوردان هستند، اما امروز باید بنویسم که همه مردم به بازدید از این روستا نیاز دارند. استرس زندگی در شهرهای بزرگ بهاندازهای زیاد شده که همه ما نیاز داریم آخر هفته به روستاها و آبادیها برویم و جرعهای آرامش بنوشیم. از این نیاز مبرم که بگذریم، به کوههای اطراف آهار میرسیم.کوههای نزدیک به این روستا همهچیزی هستند که یک کوهنورد به آن نیاز دارد! بعضی از کوهها برای افراد غیرحرفهای و کسانی که تفریحی کوهنوردی میکنند، مناسب است. میتوانید یک روز صبح زود به دل کوه بزنید، بالا بروید، صبحانه بخورید و برگردید. بعضی از قلهها و صخرهها هم خطرناکترند و فقط افراد حرفهای که تجهیزات کافی دارند، میتوانند صعود کنند.
شباهت نام آهار با گل آهاری اتفاقی است و ارتباط معنایی با یکدیگر ندارند. گل آهاری بهخاطر چیدمان گلبرگهایش با این نام شناخته میشود، اما نام روستای آهار بهخاطر نهرهای پرآب آن است.
پیش از این به پرآبی این روستا اشاره کرده بودم و الان که به بررسی علت نامگذاری این روستا رسیدهایم، بیشتر به این موضوع پی خواهید برد. مردم روستای آهار در ابتدا به این روستا «اوهر» میگفتند و بهمرورزمان این واژه به «اوهر» تبدیل شد. درنهایت به جایی رسید که الان ما روستا را با نام آهار میشناسیم.«او» در گویشهای محلی بسیاری از نقاط ایران، از جمله منطقه لواسان، به معنی «آب» است. «هار» یا «هر» هم به گویش محلی مردم منطقه به معنی «آسیاب» است. در این روستا آسیب آبی مشهوری وجود ندارد و صرفا بهخاطر اینکه رودها و جویبارهای بسیاری در آن جریان داشته، اینطور نامیده میشود.
هرچقدر از تهران دور میشوید و بهسمت آهار پیش میروید، هم محیط اطرافتان تغییر میکند و هم آدمهایی که میبینید. مردم آهار جزو آن دسته آدمهای سادهای هستند که هیچوقت از همنشینی با آنها خسته نخواهید شد، بهخصوص اگر قدیمیتر باشند و گرد سپیدی هم بر موهایشان دیده شود.
آب فراوان، خاک حاصلخیز و آبوهوای مناسب هم پاسخ نیمی از سوالات جغرافی در مدرسه است و هم علت رونق کشاورزی و باغداری در آهار! مردم این روستا بیشتر به کشتوکار مشغول هستند و باغ میوه و زمین کشاورزی دارند. اگر در فصل برداشت محصول در کوچهباغهای آهار قدم بزنید، شاخههای پر از گیلاس، آلبالو، آلو و زردآلو روحتان را به پرواز در میآورد! این پرواز روح حاصل زحمات باغبانهای مهربان آهاری است.
آداب و رسوم مردم روستای آهار تفاوت چندانی با مردم سایر روستاها و قدیمیهای تهران ندارد. در این روستا مراسمهای مذهبی در مساجد برگزار میشود و جشنهایی مثل یلدا، نوروز و چهارشنبهسوری هم در وقت خودشان به راه میافتد.
آهار پر از راه و جاده دیدنی است. از همان ابتدا که وارد دره بهشت میشوید، زیبایی جادههای ییلاقی شروع میشود. در دو طرف جاده دشتهایی وسیع قرار دارد که در زمستان سپیدپوش و پر از برف است و در بهار هم علفزارهایی که حسابی آب خوردهاند، خودنمایی میکنند.
به روستای آهار که میرسید، کوچهباغها شما را دعوت میکنند. دیوارهایی قدیمی که از روی آنها شاخههای کنجکاو با شکوفههای زیبا یا میوههای آبدارشان سرکشی میکنند تا عابران سلام بدهند؛ سلامدادن آنها همانا و هوسکردن میوههای خوشطعم شاخهها هم همانا! البته چیدن میوهها از شاخهها ممنوع است و برای خوردن این خوشمزهها باید به بازار بروید و آنها را مردم محلی بخرید.
عکاس : عظیمه ولی پور الماس
خبرنگار: زهرا شکری