به گزارش خبرگزاری افق، مقامات عراقی در گفتگو با میدل‌ایست آی ادعا کرده‌اند که ایران به خرید دلار آمریکا در بازار آزاد عراق میادرت کرده و اکنون دولت عراق را برای پرداخت بدهی های خود از طریق کانال‌های رسمی تحت فشار قرار می‌دهد.
مصائب مبادله به دینار
ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین همسایه‌های عراق در دو دهه گذشته است که به تامین گاز، برق، مواد غذایی و مصالح ساختمانی این کشور می‌پردازد و تجارت بین دو کشور بالغ بر ۱۴ میلیارد دلار در سال می‌شود.
با این حال، از زمانی که آمریکا در سال ۲۰۱۸ یک رژیم تحریمی سخت را علیه ایران اعمال کرد، عراق برای پرداخت هزینه کالاها و خدمات ایرانی به دردسر افتاد. گفته شده سال گذشته، عراق بیش‌تر بدهی گاز و برق خود –مربوط به سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ – را به دینار عراق پرداخت کرده است.
این دینارها ابتدا از طریق حراج روزانه ارزی که توسط بانک مرکزی عراق انجام می‌شود به دلار آمریکا (که برای ایران مفیدتر است) تبدیل می شد. اما واشنگتن در ماه نوامبر محدودیت‌هایی را بر این حراج اعمال کرد تا افراد ناشناس و کشورهای تحریم شده مانند ایران دیگر نتوانند از این سرویس برای دریافت دلار استفاده کنند.
مقامات عراقی و سیاستمداران نزدیک به ایران به میدل‌ایست آی گفتند که بدین ترتیب ایرانی ها به شدت به بازار آزاد عراق برای بدست آوردن دلارهای آن متکی شدند. با اوج‌گیری مبادلات ارز در بازار آزاد، نرخ ارز به طرز نگران‌کننده‌ای افزایش یافت و قیمت کالاهای مصرفی را افزایش و دولت عراق را برای پرداخت حقوق و مزایا دچار مشکل کرد. مقامات عراقی مدعی‌اند این دلارها به ایران، ترکیه، عمان و دبی سرازیر شد.
نرخ ارز در بازار آزاد در ماه فوریه حدود ۱۸۰۰ دینار به ازای هر دلار بود در حالی که سه ماه قبل از آن ۱۴۸۰ دینار بود. هزینه مبادله دینار در بازار آزاد -هم با افزایش نرخ‌ها و هم کارمزد معاملات غیررسمی- قابل توجه شد. مقامات عراقی به میدل‌ایست آی گفتند که ایرانی‌ها به ازای هر یک میلیون دلاری که چنج می‌کنند، حدود ۴۰ درصد اضافی می‌پردازند، پولی که به دلالان و واسطه‌های دلار می‌رسد تا وجوه را به خارج از عراق منتقل کنند. یک مقام ارشد عراقی گفت: «ایرانی‌ها در چهار ماه گذشته متحمل زیان‌های بسیار زیادی در نتیجه تلاش‌های خود برای خرید دلار از بازار آزاد شده‌اند، به ویژه پس از محدودیت‌های اخیر اعمال شده توسط فدرال رزرو آمریکا در حراج فروش ارز».
کاهش نرخ‌ها
با این حال مقامات عراقی به میدل‌است آی گفتند ایرانی‌ها هفته گذشته تصمیم گرفتند خرید دلار از بازار آزاد عراق را متوقف کنند. بلافاصله پس از آن، نرخ ارز در بازار آزاد به سرعت کاهش یافت. نرخ روز دوشنبه به ازای هر دلار ۱۴۹۵ دینار بود در حالی که روز قبل ۱۵۸۰ دینار بود. تعداد زیادی از شرکت‌های صرافی، به ویژه در منطقه نیمه‌خودمختار کردستان، که کریدور زمینی اصلی عملیات انتقال دلار است، در حالی که در ماه فوریه و مارس تنها به مشتریان انحصاری خود خدمات می‌دانند، اکنون دلار را برای همه عرضه می‌کنند.
یکی از مقامات ارشد مرتبط با این موضوع به میدل‌ایست آی گفته: «ایرانی‌ها چاره‌ای جز توقف این روند ندارند. این یک مسیر زیان‌ده بود و آنها در موقعیتی نیستند که نیمی از پول خود را در ازای دلار از دست بدهند». این مقام مسئول افزود: «خوشبختانه واکنش بازار سریع است، نرخ دلار شروع به کاهش کرده و تا چند روز دیگر کاهش بیشتری خواهد داشت».
فشار ایران
مقامات عراقی و ایرانی گفته‌اند که عراق در ماه اکتبر موفق شد تمام بدهی خود به ایران را بپردازد، اما این پول در حساب ویژه‌ای در بانک تجارت عراق قرار گرفت که ایران می‌تواند از آن برای خرید کالاهایی مانند دارو استفاده کند که مورد تحریم های آمریکا قرار نگرفته است.
با این حال، ایران می خواهد از این پول به هر نحوی که می خواهد استفاده کند. مقامات عراقی به میدل‌ایست آی گفتند که ایران هنوز ۸ میلیارد دلار در این حساب دارد که نمی تواند آن را برداشت کند زیرا فدرال رزرو آمریکا آن را تحت نظارت نگه می دارد.
این مقامات هم‌چنین فاش کردند که فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق و علی محسن العلق، رئیس بانک مرکزی، در حال مذاکره با مقامات آمریکایی برای یافتن مکانیزم مناسب برای دریافت این پول از سوی ایران هستند.
یک مقام عراقی به میدل‌ایست آی گفته: «ایرانی‌ها می‌گویند شما همه برگ‌های خود را با آمریکایی‌ها چیده‌اید و ما را ترک کرده‌اید. آنها می‌گویند: ما پول خود را می خواهیم و هیچ چیز دیگری. ما در حال حاضر به دنبال یافتن مصالحه‌ای هستیم که هر دو طرف را راضی کند. ما به آمریکایی‌ها گفتیم هر آنچه شما خواسته‌اید انجام داده‌ایم و باید در ازای آن چیزی به ما بدهید». او افزود، عراق از واشنگتن درخواست معافیت کرد تا به عراق اجازه دهد بدون هیچ مشکلی تا اطلاع ثانوی هزینه واردات انرژی قبلی و آینده خود را به دلار به ایران بپردازد. او گفت: «آمریکایی‌ها گفتند که موضع ما را درک کرده‌اند و قول داده‌اند به وزارت خزانه‌داری آمریکا توصیه‌هایی کنند، اما هنوز پاسخ نهایی دریافت نکرده‌ایم. نشانه‌ها حاکی از آن است که آمریکایی‌ها به تدریج فشارها را در این زمینه کاهش خواهند داد.»
