رییس پیشین اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران (اسکودا) معتقد است که در مورد جرم خاص «اسید پاشی» باید شدت مجازات را در نظر بگیریم چرا که مجرمان، ابزار استفاده این جرم را آسان میبینند.
بهمن کشاورز در گفت و گو با خبرنگار حقوقی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان این که اکثر صاحبنظران و جرم شناسان معتقدند که شدت مجازات باعث کاهش جرایم نمیشود، گفت: اما در مورد جرم خاص “اسید پاشی” به نظر می رسد از یک سو با افکار و اذهان و سرشت جنایتکارانه و ضداجتماعی روبرو هستیم و از سوی دیگر افرادی با این ویژگیها با دقت و زیرکی منفی ابزار انتخاب جرم را به نحوی انتخاب میکنند که حداقل ضایعه را برای خودشان و حداکثر را برای قربانی به وجود می آورند. لذا شدت مجازات برای این جرم خاص خبیثانه توصیه میشود.
این وکیل دادگستری با بیان این که در عین حال مجازات قصاص ـ به علت احتمال و امکان سرایت ـ جرم اسیدپاشی را به حداقل میرساند و یا کلا آن را منتفی میکند، ادامه داد: مجازات قصاص در رابطه با جرم اسید پاشی تقریبا غیرممکن است زیرا در هر حال امکان سرایت – حداقل از نظر عمقی – وجود دارد لذا نمیتوان تاثیر اسید را در نسوج محاسبه و محدود کرد حتی اگر بتوان محدوده ضایعه ایجاد شده بر روی پوست قربانی را تعیین و مشخص کرد.
این حقوقدان با اشاره به منجر شدن اسیدپاشی به کوری برای فرد قربانی نیز تصریح کرد: در این زمینه موارد متعددی دیدهایم و میدانیم که با توجه به بیم سرایت جز در یک مورد حکم قصاص حتی به مرحله اجرا هم نرسید و البته خوشبختانه مدعی خصوصی گذشت کرد.
وی با اشاره به این که طبق ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی مجازات ۲ تا ۵ سال حبس در صورت عدم امکان قصاص برای مجرمینی که موذیانه مرتکب جرم اسید پاشی میشوند، در نظر گرفته شده است ولی با این حال بازدارنده نیست، گفت: این مجازات علاوه بر دیه در جرم اسیدپاشی تعلق میگیرد اما تعیین دیه حتی بعلاوه ارش معمولا پاسخگوی ضررهای وارده بر قربانی نیست و حتی میتوان گفت که قربانی نمیتواند با استفاده از دیه و ارش (ولو اینکه قابل وصول باشد) مثلا از طریق جراحیهای زیبایی ضایعات وارده بر خود را منتفی کند. زیرا مطمئنا هزینهها از دیه و ارش فراتر خواهد رفت به ویژه اگر معالجات در خارج از کشور انجام شود.
کشاورز تاکید کرد: در مورد جرم خاص اسیدپاشی، اولا اصولا صدور قرار بازداشت تا قطعیت و اجرای حکم مفید است که البته هم اکنون نیز حکم ماده ۳۵ قانون آیین دادرسی کیفری در همین زمینه میباشد ثانیا به نظر میرسد در مورد جرم اسیدپاشی باید مجازات تشدید و ضمنا نظر دادگاه در اعطای تخفیف یا بسته شود و یا امکان تحرک دادگاه در این مورد به حداقل برسد. البته حکومت میتواند در مواردی که مصلحت ایجاب میکند برای جرمهایی که جهت آنها حد شرعی اعدام وجود ندارد، مجازات را پیش بینی و مقرر کند.
رییس پیشین اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران (اسکودا) با اشاره به این که در مورد جرم اسید پاشی مجازات حبس ابد یا عدم امکان تخفیف و عدم امکان استفاده از آزادی مشروط مثلا پیش از انقضای ۲۰ سال از شروع اجرای مجازات کافی است، گفت: در عین حال قانونگذار میتواند استفاده محکومعلیه از آزادی مشروط را نیز پس از ۲۰ سال به احراز تغییر شخصیت او و جبران ضررهای وارده بر مجنی علیه و اخذ رضایت او موکول کند.
این وکیل دادگستری با تاکید بر این که در همه جرایم کار فرهنگی و مبارزه با علتها اولین گزینه برای مقابله با جرایم است، اظهارکرد: اما باید هدف بازداشتن مجرمان بالقوه از استفاده از ابزار خاص برای ارتکاب جرم باشد.
وی با اشاره به اینکه در سایر جرایم تشدید مجازات و همچنین مجازات اعدام عملا کارساز نیست، خاطرنشان کرد: زیرا هم اکنون هر روز و هر شب تعدادی حکم اعدام به عنوان مجازات تجاوز به عنف صادر میشود و تقریبا هر هفته یا هر ماه چندین مورد اجرا میشود یا در مورد جرایم مواد مخدر به همین صورت است، ولی متاسفانه هیچ کدام از این جرایم در سطح جامعه کم نشدهاند لذا شدت مجازات باعث نفی جرم نمیشود.
کشاوز با اشاره به این که مجازات ها بهتر است که حتمی باشد، گفت: شدت مجازات باعث میشود که دادگاه تمایل پیدا کند به نوعی از تعیین مجازات شدید فرار کند.
این وکیل دادگستری اظهارکرد: در مورد مجازات قطع ید، شارع در حدود ۱۶ یا ۲۵ شرط در آن لحاظ کرده که قابل اجراست ولی دادگاهها در بعضی مواقع سعی میکنند که یکی از این شروط را نادیده بگیرند و آن را تبدیل به حبس کنند. لذا شدت مجازات به خودی خود بازدارنده نیست.
این حقوقدان در پایان باردیگر با بیان این که در مورد جرم خاص اسید پاشی شدت مجازات توصیه میشود، گفت: به دلیل این که افراد ابزار استفاده این جرم را آسان میبینند و باعث می شوند که قربانی را به کلی از هستی ساقط کنند. لذا تشدید مجازات فقط در مورد جرم اسید پاشی آن هم برای بازداشتن افراد از استفاده از این ابزار برای ارتکاب این جرم توصیه میشود.