شلمچه منطقه ای در غرب خرمشهر و نزدیک ترین نقطه مرزی به شهر بصره در عراق است که یکی از مهم ترین محورهای هجوم اولیه ارتش عراق در۲۱ شهریور ۱۳۵۹ به ایران بود. در طول جنگ تحمیلی منطقه شلمچه صحنه عملیاتهای گوناگونی نظیر بیت‌المقدس، رمضان، کربلای ۴، کربلای ۵، کربلای ۸ و بیت‌المقدس ۷ بوده که در این میان، نبرد کربلای ۵ در دی ماه ۱۳۶۵ سخت ترین عملیات دوران دفاع مقدس از جایگاه ویژه ای برخوردار است.با حضور رهبر انقلاب در ۸ مهر ماه ۱۳۷۸ در مشهدِ شهیدان شلمچه، به دستور ایشان یادمان شهدای شلمچه از آثار باقی‌مانده از این شهدا و فضاهای مورد نیاز و جاده ها و راه های ارتباطی ضروری طراحی و اجرا گردید. در یادمان شهدای شلمچه، که به همت آستان قدس رضوی ساخته شده است، پیکر هشت شهید گمنام در بخش مرکزی این یادمان به خاک سپرده شده است که زیارتگاه زائران بسیاری از راهیان نور، مسافران کربلا و دیگرا مسافران است.
پاسگاه مرزی شلمچه که در روز اول جنگ به تصرّف دشمن درآمد در جنوب این یادمان و در کنار گمرک مرزی واقع شده و روبه روی آن نیز پاسگاه شلمچه عراق قرار دارد. با ایجاد منطقه آزاد تجاری–صنعتی اروند آثار ملی دفاع مقدس در این منطقه دستخوش تغییراتی گردیده است.
در این سرزمین مردان بزرگ زیادی شهید شدند که در بین آنها نام سرداران شهید مانند حسین خرازی، فرمانده لشکر ۱۴ امام حسین (ع)، یدالله کلهر، قائم مقام لشکر ۱۰ سیدالشهدا (ع)، حجت‌الاسلام عبدالله میثمی و اسماعیل دقایقی به چشم می‌خورند.
با حضور رهبر انقلاب در هشتم مهرماه ۱۳۷۸ در مشهد شهیدان شلمچه و به دستور ایشان، یادمان شهدای شلمچه از آثار باقی‌مانده این شهدا با استفاده از فضاهای مورد نیاز، جاده‌ها و راه‌های ارتباطی ضروری، طراحی و اجرا شد. در یادمان شهدای شلمچه، که به همت آستان قدس رضوی ساخته شده‌است، پیکر هشت شهید گمنام در بخش مرکزی این یادمان به خاک سپرده شده است که زیارتگاه زائران بسیاری از راهیان نور، مسافران کربلا و دیگر مسافران است.
پاسگاه مرزی شلمچه که در روز اول جنگ به تصرف دشمن درآمد در جنوب این یادمان و در کنار گمرک مرزی واقع شده است و روبه‌روی آن نیز پاسگاه شلمچه عراق قرار دارد. با ایجاد منطقه آزاد «تجاری–صنعتی اروند» آثار ملی دفاع مقدس در این منطقه دستخوش تغییراتی شده است.
