پارک ملی گلستان، با قدمتی بیش از نیم قرن در عرصهی حفاظت از طبیعت، یکی از کهنترین، گستردهترین و غنیترین پارکهای ملی ایران بهشمار میرود. این منطقهی حفاظتشده با تنوع بینظیر زیستی، چشماندازهای بدیع طبیعی و سابقهای ارزشمند در زیستبوم ایران، سالانه میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است.
پارک ملی گلستان در شرق استان گلستان و غرب استان خراسان شمالی قرار دارد و با مساحتی بالغ بر ۹۱٬۸۹۵ هکتار، یکی از وسیعترین پارکهای ملی کشور محسوب میشود. این پارک در دامنهی شمالی رشتهکوه البرز شرقی قرار گرفته و بهواسطهی موقعیت خاص خود، اقلیمهای متنوعی از جنگلهای هیرکانی مرطوب گرفته تا مراتع نیمهخشک کوهستانی را در بر میگیرد.
ارتفاعات پرشکوه، درههای عمیق، رودخانههای زلال، آبشارهای دیدنی و تنوع گیاهی بینظیر، از جمله ویژگیهای چشمگیر این منطقهاند.
پارک ملی گلستان بهعنوان یک ذخیرهگاه زیستی جهانی شناخته میشود. طبق آمار رسمی سازمان محیطزیست:
بیش از ۱۳۵۰ گونهی گیاهی،
بیش از ۳۰۲ گونهی پرنده،
و حدود ۶۹ گونه پستاندار در این پارک شناسایی شدهاند.
از گونههای برجستهی جانوری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
پلنگ ایرانی: شکارچی رأس زنجیره غذایی که حضورش نمادی از سلامت اکوسیستم است.
مرال (گوزن قرمز خزری) و شوکا: از بزرگترین علفخواران پارک.
خرس قهوهای، گرگ، شغال، گراز، سیاهگوش و بز وحشی.
گونههایی از پرندگان کمیاب مانند شاهین، هما، عقاب طلایی، قرقاول خزری و کبک دری.
جاذبههای دیدنی پارک ملی گلستان
۱. آبشارهای شیرآباد و آقسو
آبشارهای زیبای شیرآباد در نزدیکی روستای شیرآباد، با پوشش جنگلی بکر و غارهای آهکی در اطراف، از دیدنیترین بخشهای پارک هستند.
۲. درهی گلستان و رودخانه مادرسو
درهای سرسبز با مسیر رودخانهای زلال که در فصل بهار و تابستان به یکی از مهمترین مناطق تفریحی و آموزشی برای علاقهمندان به طبیعت تبدیل میشود.
۳. پوشش جنگلی هیرکانی
این جنگلها که میراث طبیعی جهانی یونسکو محسوب میشوند، شامل گونههایی همچون راش، ممرز، توسکا، افرا و بلوط هستند.
۴. ایستگاههای تماشای حیاتوحش
برخی نقاط پارک بهطور ویژه برای تماشای حیاتوحش تعبیه شدهاند که گردشگران با راهنمایی مأموران محیطبان، میتوانند بهصورت امن از مشاهدهی گونههای جانوری لذت ببرند.
با وجود اهمیت زیستی و گردشگری پارک ملی گلستان، این منطقه با چالشهایی روبروست:
عبور جاده آسیایی از دل پارک که سالانه موجب مرگ صدها حیوان میشود.
توسعهی بیرویهی انسانی در اطراف مرزهای پارک.
شکار غیرمجاز و قاچاق گونههای جانوری.
آتشسوزیهای جنگلی در فصول گرم سال.
کمبود بودجه و امکانات برای محیطبانان و حفاظت بهتر.
در سالهای اخیر، مسئولان گردشگری و محیطزیست استان گلستان تلاشهایی برای ارتقاء آگاهی عمومی، تجهیز امکانات رفاهی پایدار و توسعهی اکوتوریسم در این پارک انجام دادهاند.
اجرای طرحهای بومگردی، آموزش بومیان محلی بهعنوان راهنمایان طبیعتگردی، و نصب تابلوهای هشداردهنده در جادهها از جمله اقدامات مهم در این زمینه بودهاند.
پارک ملی گلستان تنها یک پارک طبیعی نیست؛ بلکه گنجینهای زیستی، میراثی ملی و پناهگاهی برای گونههای نادر و آسیبپذیر است. حفظ و نگهداری این پارک نهتنها وظیفهی دولت بلکه مسئولیتی مشترک میان مردم، گردشگران و دوستداران طبیعت است.
اگر به دنبال مکانی برای تجربهی آرامش در دل طبیعتی بکر و آشنایی با شگفتیهای حیاتوحش هستید، پارک ملی گلستان یکی از بهترین انتخابهاست.