سرنوشت دیکتاتور سابق مصر، این سوال را به ذهن می‌آورد که دیکتاتورهای دیگری که از قدرت خلع شدند چه سرنوشت‌هایی داشته‌اند. گزارش زیر نگاهی است به شرح حال دیکتاتورهایی که از قدرت خلع شده‌اند.
| نام | «حسنی مبارک» | 
|
| دوران حکومت | ۲۲ مهر ۱۳۶۰ تا ۲۲ بهمن ۱۳۸۹ | |
| شرح حال | این فرمانده نظامی پس از ترور «انور سادات» در سال ۱۹۸۱ برابر با سال ۱۳۶۰ شمسی به قدرت رسید. در فوریه ۲۰۱۱ (بهمن ۱۳۸۹) پس از ۱۸ روز تظاهرات مردمی از قدرت کناره‌گیری کرد و سپس به حبس ابد محکوم شد. پنجشنبه ۳۱ مرداد سال ۱۳۹۲ پس از سرنگونی محمد مرسی که اولین رئیس جمهور روی کار آمده در مصر با انتخابات بود، مبارک آزاد و به زندان نظامی المعادی، در جنوب قاهره منتقل شد. آزادی مبارک پس از حکمی از دادگاه صورت گرفت که حکم داد حبس او مبنای قانونی ندارد. | |
| نام | «زین‌العابدین بن علی» | 
|
| دوران حکومت | ۱۶ آبان ۱۳۶۶ تا ۲۴ دی ۱۳۸۹ | |
| شرح حال | بن‌علی پس از کنار راندن رئیس جمهور قبلی تونس در نوامبر سال ۱۹۸۷ (آبان سال ۱۳۶۶) به قدرت رسید. وی تا بهمن ماه سال ۱۳۸۹ رئیس جمهور تونس بود تا اینکه اعتراضات مردمی او را مجبور به فرار به عربستان کرد. از آن زمان، بن‌علی به دو بار حبس ابد محکوم شده است، یکی به خاطر تحریک به خشونت و دیگری برای سرکوب اعتراضات. عربستان سعودی از استرداد وی خودداری کرده است. | |
| نام | پرویز مشرف | 
|
| دوران حکومت | ۳۰ خرداد ۱۳۸۰ تا ۲۸ مرداد ۱۳۸۷ | |
| شرح حال | کودتایی در سال ۱۹۹۹، این ژنرال چهار ستاره را در پاکستان به قدرت رساند. مشرف در ۱۲ اکتبر ۱۹۹۹ با برکنار کردن نواز شریف، نخست وزیر منتخب، عالی‌ترین مقام اجرایی کشور شد. وی که از متحدان آمریکا بود از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۸ در پاکستان حکمرانی کرد تا اینکه به مدت ۴ سال در دوبی و سپس در لندن زندگی کرد. مشرف در مارس ۲۰۱۳ (فروردین ماه ۱۳۹۲) با هدف بازگشت به قدرت به پاکستان بازگشت اما دیوان عالی پاکستان او را رد صلاحیت کرد. یک ماه بعد، پرویز مشرف بازداشت خانگی شد و در مرداد ماه به اتهام اهمال در تأمین امنیت بی‌نظیر بوتو، محکوم و قرار وثیقه برایش اعلام شد. بی‌نظیر بوتو، نخست وزیر سابق پاکستان در دسامبر سال ۲۰۰۷ (آذر ۱۳۸۶) طی انفجاری که در یک اجتماع انتخاباتی در شهر راولپندی رخ داد، کشته شد. | |
| نام | آلبرتو فوجی‌موری | 
|
| دوران حکومت | ۶ مرداد ۱۳۶۹ تا ۲ آذر ۱۳۷۹ | |
| شرح حال | رئیس جمهور پرو که دارای اصلیت و ملیت ژاپنی بود از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۰ بر این کشور حکومت کرد. او در سال ۲۰۰۰ به دنبال افشای جنجال فساد مالی به ژاپن گریخت. در سال ۲۰۰۵ هنگام سفر به کشور شیلی دستگیر و در سال ۲۰۰۷ به پرو بازگردانده شد. آلربتو فوجی‌موری به اتهام نقض حقوق بشر، دستور به ترور مخالفان دولت، جستجوی غیرقانونی، آدم‌ربایی، اختلاس و دادن رشوه به مجموع ۳۱ سال زندان محکوم شد. | |
| نام | چارلز تایلور | 
|
| دوران حکومت | ۱۱ مرداد ۱۳۷۶ تا ۲۰ مرداد ۱۳۸۲ | |
| شرح حال | از ۲ آگوست ۱۹۹۷ ( ۱۱ مرداد ۱۳۷۶) تا ۱۱ آگوست ۲۰۰۳ (۲۰ مرداد ۱۳۸۲) که به اتهام اختلاس از قدرت برکنار شد رهبر شبه‌نظامی لیبری بود. در سال ۲۰۰۳ به نیجریه تبعید شد اما سال ۲۰۰۶ هنگام بازگشت به لیبری دستگیر شد. در ۲۶ آوریل ۲۰۱۲ برابر با ۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ در دادگاه بین‌المللی لاهه به ۱۱ مورد اتهام از جمله جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت محکوم شناخته شد. وی به ۵۰ سال زندان محکوم شناخته شد. | |
| نام | مانوئل نوریگا | 
|
| دوران حکومت | ۲۴ آذر ۱۳۶۲ تا ۲۹ آذر ۱۳۶۸ | |
| شرح حال | نوریگا که از همکاران سازمان سیا آمریکا بود از ۱۵ دسامبر ۱۹۸۳ (۲۴ آذر ۱۳۶۲) تا ۲۰ دسامبر ۱۹۸۹ ( ۲۹ آذر ۱۳۶۸) رئیس ارتش و رئیس جمهور پاناما بود. دولت مانوئل نوریگا در جریان حمله نظامی ارتش آمریکا به پاناما فروپاشید. وی پس از خلع از قدرت به عنوان جنایتکار جنگی بازداشت شد. نوریگا در آوریل ۱۹۹۲ (فروردین ۱۳۷۱) به اتهام قاچاق مواد مخدر، اخاذی، پولشویی و اتهامات دیگر محاکمه و به ۶۰ سال حبس محکوم شد. در ۱۶ بهمن سال ۱۳۹۰ پلیس پاناما اعلام کرد دیکتاتور ۷۷ ساله این کشور به علت سکته از زندان به بیمارستان منتقل شده است. | |
| نام | جین کلاود دوالیر | 
|
| دوران حکومت | ۲ اردیبهشت ۱۳۵۰ تا ۱۸ بهمن ۱۳۶۴ | |
| شرح حال | در ۲۲ آوریل ۱۹۷۱ (۲ اردیبهشت ۱۳۵۰) و هنگامی که تنها ۱۹ سال داشت رئیس جمهور هائیتی شد. دوالیر جانشین پدرش شده بود که در همین سال فوت کرد. وی پس از رسیدن به قدرت به خاطر دیدگاه‌های ضد کمونیستی رابطه کشورش با دولت آمریکا را بهبود بخشید.در سال ۱۹۷۸ ویروس آفریقایی تب خوک در قاره آفریقا شیوع پیدا کرده بود و به همین دلیل مقامات کشاورزی آمریکا خواستار نابودی کامل جمعیت خوک‌های هائیتی شدند. برنامه‌ای که دوالیر برای کشتن خوک‌ها پیاده کرد وضع معیشتی مردم که با پرورش خوک گذاران زندگی می‌کردند را نابسامان کرد. نارضایتی‌ها و خیزش‌های مردمی در سال ۱۹۸۶ باعث شد این رئیس جمهور در ۷ فوریه ۱۹۸۶ ( ۱۸ بهمن ۱۳۶۴) از قدرت کنار رفت و تا ژانویه سال ۲۰۱۱ در تبعیدی خودخواسته در فرانسه زندگی کرد. سپس به هائیتی برگشت که در آنجا دستگیر و به فساد متهم شد. در فوریه ۲۰۱۳ برابر با بهمن ماه سال ۱۳۹۲ از این اتهام تبرئه شد. از آن زمان بازداشت خانگی شده و در خانه‌ای در حومه یکی از شهرهای هائیتی زندگی می‌کند.
|
|
| نام | افرائین رایوس مونت | 
|
| دوران حکومت | ۳ فروردین ۱۳۶۱ تا ۱۷ مرداد ۱۳۶۲ | |
| شرح حال | بسیاری از مردم گواتمالا در ماه مه ۲۰۱۲ برابر با اردیبشهت ۱۳۹۲ وقتی دادگاهی در این کشور وی را به نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت محکوم کرد فریاد شادی سر دادند؛ آنها می‌گفتند او از قتل عام ۱۷۱۱ نفر از بومی‌های مایا خبر داشت و کاری برای جلوگیری از آن انجام نداد. با این حال، مونت تنها سه روز را در زندان سپری کرد و سپس به یک بیمارستان نظامی منتقل شد تا اینکه دادگاه این کشور حدود یک ماه بعد محکومیت وی را لغو و او را از زندان آزاد کرد.مونت در ۲۳ مارس ۱۹۸۲ برابر با ۳ فروردین ۱۳۶۲ از طریق یک کودتای نظامی به قدرت رسیده بود اما خود در کودتای دیگری که وزیر دفاعش در ۸ آگوست ۱۹۸۳ برابر با ۱۷ مرداد ۱۳۶۲ انجام داد از قدرت خلع شد. دوران حکومت وی با جنگ داخلی در کشور گواتمالا مصادف شده بود که حدود ۲۰۰ هزار نفر را به کشتن داد.
|
|
| نام | حسن حبری | 
|
| دوران حکومت | ۱۷ خرداد ۱۳۶۱ تا ۱۰ آذر ۱۳۶۹ | |
| شرح حال | دیکتاتور سابق چاد تا ژوئن سال ۲۰۱۳ برابر با تیر ۱۳۹۲ دو دهه تبعید سرشار از تجمل را در سنگال سپری کرده بود؛ او در سنگال برای بار دوم ازدواج کرده بود و زندگی مرفهی داشت. اما در روز ۳۰ ژوئن برابر با ۹ تیر دستگیر شد و دادگاهی ویژه او را به جنایت علیه بشریت، جرائم جنگی و شکنجه متهم کرد. دولت حبری که ۷ ژوئن ۱۹۸۲ برابر با ۱۷ خرداد ۱۳۶۱ پس از کودتای نظامی با کمک سازمان سیا به قدرت رسیده بود، تحت حمایت همه‌جانبه آمریکا و فرانسه قرار داشت. وی در ۱ دسامبر سال ۱۹۹۰(۱۰ آذر ۱۳۶۹) توسط «ادریس دبی» از قدرت خلع شد. | |
| نام | چان دو هان | 
|
| دوران حکومت | ۱۰ شهریور ۱۳۵۹ تا ۶ اسفند ۱۳۶۶ | |
| شرح حال | در ۱ سپتامبر ۱۹۸۰ (۱۰شهریور ۱۳۵۹) با کودتا به قدرت رسید و در ۲۵ فوریه ۱۹۸۸ (۶ اسفند ۱۳۶۶) از قدرت کنار رفت. او با فساد مالی، ۱۸۹ میلیون دلار سرمایه اندوخت؛ چان دوهان ۸۲ ساله که ۴۵ میلیون دلار از این مبلغ را بازگردانده است می‌گوید اکنون ورشکسته شده است. بازرسان مالی می‌گویند پسران او هم میلیون‌ها دلار سرمایه دارند و ادعا می‌کنند او هنوز به پولهای بادآورده دسترسی دارد. یکی از محافظان شخصی او گفته او در سال ۱۹۸۷ دویست و سی میلیون دلار را به صورت نقدی برای کمک به انتخابات ریاست جمهوری بعد از خودش هزینه کرد.« روه تا وو»، رئیس جمهور بعد از وی، بیش از ۲۰۰ میلیون دلار از پولهایی که به عنوان رشوه دریافت کرده را بازگردانده است. «چان» و «روه» هر دو در کره زندگی می‌کنند و از اتهامات کیفری تبرئه شده‌اند. | |
فارس
