مهدی یاورمنش
اگر تا کنون مصداق آشکار این ضرب المثل ها را ندیده و تجربه نکرده‌اید، کافی است این روزها شنونده، بیننده و خواننده خبرهایی شوید که برخی رسانه‌های داخلی از درگیری‌های اوکراین منتشر می‌کنند. این روزنامه‌ها، خبرگزاری‌ها، سایت‌ها و البته بخش‌های خبری شبکه‌های گوناگون صدا و سیما، از زمان سقوط دولت ویکتور یانوکوویچ و اوج گیری بحران میان مسکو و کیف، آن چنان از دولت ولادیمیر پوتین و جدایی طلبان شبه جزیره کریمه جانبداری می‌کنند که نه تنها می‌توان آن‌ها را با رسانه‌های خود روسیه مقایسه کرد، بلکه شاید بتوان گفت در این وادی از روس‌ها هم روس تر شده‌اند.
این رسانه‌های داخلی که بودجه همگی آن ها از منابع درآمدهای دولتی و حکومتی تامین می شود، با زیر پا گذاشتن اصول حرفه ای عرصه خبر، ضمن نقض بی طرفی، در امر و اتفاقی که چندان ارتباطی هم با منافع ملی ما پیدا نمی کند، بد جوری سنگ دیگران را به سینه می زنند.
این که اوکراین و به ویژه شبه جزیره کریمه صد‌ها سال است محل درگیری قدرت‌های استعماری شرق و غرب بوده، شکی نیست، در این که اتفاقات سه ماه اخیر اوکراین هم حاصل رقابت دولت‌های اروپایی و آمریکا با روسیه است، نمی توان تردید کرد و … اما همه این ها دلیل نمی‌شود که رسانه‌های داخلی از یک طرف این درگیری چنین حمایت گرمی کنند.
اگر صرف مقابله روسیه با آمریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان و دیگر دولت‌های غربی، برخی روزنامه‌ها و صدا و سیمای ما را بر آن داشته تا از دولت مسکو پشتیبانی کنند، می توان به جنگ داخلی یوگسلاوی سابق و ماجرای استقلال بوسنی و هرزگوین به عنوان یک نمونه نقض این رویکرد اشاره کرد. در آن درگیری با این که مسکو از حکومت بلگراد حمایت می کرد، اما ایران همچون دولت های غربی به پشتیبانی از جمهوری بوسنی و هرزگوین پرداخت، و این یعنی همیشه منافع ملی و ملاحظات عقیدتی ایران و روسیه هم سو با یکدیگر نیستند.
در بحران شبه جزیره کریمه هم اگر این رسانه‌های داخلی نمی خواهند از مسلمانان تاتار که مخالف پیوستن به روسیه هستند، حمایت نمایند، حداقل بهتر است موضع بی طرفی اتخاذ کنند. واقعیت آن است، درگیری کشورهای غربی و روسیه در این منطقه نه از نظر تاریخی، نه از نظر ژئوپلیتیک و نه از نظر عقیدتی کم ترین ارتباطی با ما ندارد. با وجود این، چرایی پشتیبانی متعصبانه برخی رسانه‌های داخلی از روسیه یک علامت سوال بزرگ را می سازد که نمی توان پاسخی برایش یافت.
این جانبداری های رسانه ای در برنامه خبری ۲۰:۳۰ شبکه دو سیما که شامگاه یک شنبه ۱۸ اسفند پخش شد، به اوج خود رسید. در این برنامه، از نبرد سال ۱۸۵۴ کریمه به عنوان دفاع مردم روسیه مقابل ارتش های متجاوز عثمانی، انگلستان و فرانسه یاد شد که از سوی روس زبانان هر سال گرامی داشته می شود. برنامه ۲۰:۳۰ این وارونه سازی تاریخی را در حالی ارائه کرد که در آن مقطع تاریخی، بیشتر ساکنان شبه جزیره کریمه را تاتارهای مسلمان تشکیل می دادند که تنها ۷۰ سال پیش از آن با یورش ارتش روسیه از امپراتوری عثمانی جدا شده بودند. در واقع نبرد کریمه، جنگی بین سربازان اشغال‌گر روسی و نیروهای عثمانی، انگلیسی و فرانسوی و ناشی از رقابت بین این قدرت‌ها در دریای سیاه بود که سر آخر به شکست سخت ارتش تزاری هم منجر شد.
با چنین جانبداری‌های عجیب و غریبی، اگر چند وقت دیگر از همین برنامه خبری تلویزیون شنیدیم که مقاومت مردم روسیه موجب عقد قراردادهای گلستان و ترکمنچای بین دولت تزاری و سلسه قاجار شده است، نباید چندان شگفت زده شویم؛ چرا که گویا این روزها دفاع از منافع روسیه مهم تر و واجب تر از هر امر دیگری شده است.
