، محمد صادق افراسیابی در میزگرد تخصصی ایرنا با عنوان بررسی علل و اهداف کمپین ها در فضای مجازی، گفت: اتفاقی که در جامعه ما افتاده این است که رشد تکنولوژی و نفوذ آن در زندگی ما سریع تر از نهادهای علمی است بطوریکه ابتدا سیستم های ارتباطی مانند وایبر، تلگرام و… در جامعه بروز و ظهور پیدا می کنند سپس درباره آن در حوزه فرهنگی و علمی کار پژوهشی و تحقیق صورت می گیرد.
به گفته وی این در حالی است که در غرب که منشاء این قبیل تکنولوژی ها هستند برای بروز هر اتفاقی از سال ها پیش کار مطالعاتی و فرهنگی انجام داده و در حین و بعد از آن نیز اقدامات مطالعاتی و پژوهشی انجام می دهند که این نشانگر توجه جدی آنها به این گونه مقوله هاست.
وی اضافه کرد که آینده پژوهشی و نگاه به فرصت ها و تهدیدها برای آنها کاملا واضح و روشن است.
این استاد دانشگاه گفت: در ایران تکنولوژی ها بروز و ظهور پیدا می کنند و تازه به فکر چاره اندیشی و ‘چه باید کرد’ می افتیم در این اوضاع و احوال هیچکس هم پاسخگو نیست.
افراسیابی در ادامه به تاکیدات رهبر معظم انقلاب در توجه و اهمیت به فضای مجازی هم اشاره کرد و گفت: ایشان در این باره فرمودند: ‘ اهمیت فضای مجازی به اندازه انقلاب اسلامی است’.
افراسیابی با اشاره به اینکه معظم له تنها کسی است که به جد پیگیر موضوعات فضای مجازی هستند، خاطرنشان کرد: ایشان در دیدار با اعضای شورای عالی فضای مجازی و در برنامه ها و احکام صادره به اعضای این شورا همواره تاکید بر بحث ها و موضوعات خاص در این فضا دارند.
** سواد مجازی و رسانه ای افزایش یابد
این استاد دانشکده خبر در ادامه از افزایش سواد مجازی و رسانه ای به عنوان اولین حوزه در این فضا نام برد و گفت: وقتی مردم و کاربران ماهیت اینگونه فضاها را نشناسند رفته رفته فرصت ها تبدیل به تهدید خواهند شد و خواسته و ناخواسته پیام ها دست به دست می چرخند.
افراسیابی گفت: سواد رسانه ای اطلاعات و آگاهی های ما را بالا می برد از آن جمله می توان به مصون ماندن از آسیب ها و تهدیدها، استفاده صحیح از فضای مجازی و مشکلات این فضا اشاره کرد.
به گفته وی متاسفانه مشکلاتی امروز در فضای مجازی داریم که به بی سوادی بازمی گردد به عنوان مثال ممکن است شخصی پزشک و یا تحصیلکرده باشد ولی چون نحوه استفاده از این فضا و چگونگی مراحل بعدی آن را نمی داند دچار مشکل و چالش می شود.
** ضرورت شناخت فضای مجازی
این استاد دانشگاه در ادامه شناخت فضای مجازی و بالا بردن سواد در این فضا را ضروری دانست و گفت: برای شناخت فضای مجازی باید آموزش و پرورش پیش قدم شود چرا که در بسیاری از کشورها سواد مجازی از دوره دبستان و حتی قبل آن آغاز و تا دوره های دانشگاه هم ادامه پیدا می کند.
افراسیابی در عین حال افزود: برای این مهم (شناخت فضای مجازی) دیگر نهادها و سازمان ها از جمله سازمان فرهنگی و هنری شهرداری، صدا و سیما و سایر رسانه ها نیز باید برنامه ریزی جدی داشته باشند.
این استاد دانشگاه ضمن قدردانی از خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) برای برگزاری این میزگرد که پیرامون بررسی علل و اهداف کمپین ها در فضای مجازی برگزار شده است، ابراز امیدواری کرد اینگونه میزگردها مقدمه ای برای آموزش های بعدی در این حوزه و عرصه شود.
** ایجاد رشته های دانشگاهی با موضوع سواد رسانه ای و فضای مجازی
استاد دانشکده خبر در ادامه ایجاد و راه اندازی رشته دانشگاهی با عنوان سواد رسانه ای و فضای مجازی را به عنوان سومین حوزه تمرکز در فضای مجازی برشمرد و پیشنهاد کرد این مهم به صورت جدی و تخصصی از طریق دانشگاه علمی و کاربردی دنبال شود.
** تولید محتوا در فضای مجازی
افراسیابی در ادامه همچنین تولید محتوا را در فضای مجازی بسیار با اهمیت دانست و گفت: در دنیای امروز کسی موفق به مدیریت این فضا خواهد بود که تولید محتوای بیشتر و جذاب تری داشته باشد.
به گفته این استاد دانشگاه، با تولید پیام و محتواهای درست، جذاب، ارزشمند و فاخر می توان تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد و از این فضاها به نحو احسن استفاده کرد.
وی افزود: برای این کار می توان از خانه های دیجیتال و مراکز فرهنگی و هنری استفاده کرد و دولت نیز در این زمنیه نقش حمایتی داشته باشد.
** مسئولیت اجتماعی را بالا ببریم
این فعال رسانه ای همچنین در ادامه به پذیرفتن مسئولیت اجتماعی از سوی افراد اشاره کرد و گفت: در کنار تولید محتواها و پیام درست می توانیم مسئولیت های اجتماعی را بالا ببریم.
افراسیابی به کمپین هایی که در فضای مجازی راه می افتد اشاره کرد و گفت: باید افراد دقت کنند که اینگونه کمپین ها در راستای چه اهدافی راه اندازی و چه خطراتی آینده افراد و فرزندان ما را در فضای مجازی تهدید می کند.
وی همچنین به راه اندازی برخی کمپین ها در جهت نخریدن محصولات ایرانی که چندی است در فضای مجازی رایج شده هم اشاره کرد و گفت: بهتر است بجای تحریم کالاهای داخلی در جهت بهینه شدن کیفیت این کالاها تلاش شود چراکه باید به فکر چرخش اقتصاد کشور باشیم و منافع ملی را در همه حال مد نظر داشته باشیم.
به گفته این استاد دانشگاه همیشه نخریدن راحت تر از خریدن است اما به چه قیمت و بهایی؟ متاسفانه برخی افراد در کشور ما منافع آنی را بر دراز مدت و آینده ترجیح می دهند.
افراسیابی در عین حال تصریح کرد: محتوای پیام ها در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی هرچه با زبان جذاب، مفید و بدون قصد و غرض مطرح شود در نتیجه مخاطبان بیشتری را بسوی خود کشانده و از این طریق فضای مجازی مدیریت خواهد شد.
** درباره کمپین ها ریشه یابی و پژوهش شود
این استاد دانشکده خبر در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه شرایط امروز نوجوانان و جوانان ما متفاوت با دهه های گذشته است، اظهار داشت: آنان در شرایط ایده آل به دنبال تغییرات بوده اند یعنی می خواهند به نوعی ثابت کنند که ما می توانیم لذا به دیگران اعتماد نمی کنند و خود وارد عمل می شوند.
افراسیابی با اشاره به تشکیل کمپین های اخیر در شبکه های اجتماعی برای نخریدن خودروهای داخلی، گفت: ابتدا باید دید پشت پرده اینگونه کمپین ها چیست؟ چرا بجای تحریم نخریدن خودروهای بی کیفیت چینی، خودروی تولید داخلی که حاصل فروش آن باعث رونق و شکوفایی اقتصاد کشورمی شود، تحریم می شوند؟
او در عین حال گفت: علاوه بر اهداف و ایده های پشت پرده اینگونه حرکت ها، این مهم است که چرا و چگونه این قدر سریع پیام این گونه کمپین ها گسترش پیدا کرده و چگونه گروه های فشار را ایجاد کرده و با این کار مسئولان کشور را با چالش مواجه می کنند.
** کمپین ها به سمت اصلاح کارها و کالاها بروند
این صاحبنظر در فضای مجازی با بیان اینکه فرصت ها و تهدیدهای فضای مجازی به خوبی در جامعه ما بیان نشده، گفت: فضای مجازی باید در جهت افزایش کیفیت تولید قرار گیرد و نه توقف و جلوگیری ازآن.
افراسیابی تصریح کرد: افرادی که کمپین راه اندازی می کنند باید به این موضوع توجه داشته باشند، نباید به سمتی حرکت کرد که کارها تعطیل و کالاهای ملی و داخلی تحریم شوند بلکه این کمپین ها باید به سمتی بروند که کارها و کالاها اصلاح و بر کیفیت آن ها افزوده شود.
وی تصریح کرد: تحریم کالاهای داخلی نتیجه اش جز رکود، تعطیلی، بیکاری، اعتیاد، طلاق، فقر و… نخواهد بود. لذا باید در جامعه مسئولیت های اجتماعی را جدی گرفت و برای توسعه اخلاقیات و تولید پیام های مفید و جذاب در این فضا تلاش شود.
** راه اندازی برخی کمپین ها باهدف خاص
وی خاطرنشان کرد: گاها برخی در گروه هایی عضویت دارندکه اعضای بسیار فراوانی دارد و لذا با انتشار یک پیام به سرعت در فضای مجازی منتشر و تاثیر گذار خواهند بود.
افراسیابی در ادامه صحبت های قبلی که برخی پیام ها با هدف خاص و جهت دار در فضای مجازی منتشر می شوند، افزود: به عنوان مثال در برخی از گروه ها با اعضای زیاد، گاهی اوقات حتی بحث های قومیتی و نژادی مطرح می شود که بدون هیچ تردیدی می توان گفت که پشت پرده اینگونه تحرکات رسانه های خارجی و عوامل بیگانه هستند که هدفشان ایجاد اختلافات قومیتی است.
وی علل اینگونه رویدادها در فضای مجازی را توجه نکردن به سواد رسانه ای و فضای مجازی عنوان کرد و گفت: در این صورت ناخواسته به دام رسانه های خارجی و بیگانگان می افتند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد که همواره در فضای مجازی باید تاکید برآینده، بالا بردن سواد رسانه ای ، توجه به محتوا و تولید محتوای جذاب و مفید مورد توجه قرار گیرد.
به گفته افراسیابی اگر کودکان، نوجوانان و جوانان را در فضای مجازی به حال خودشان رها کنیم خیلی وقت ها آنها بازیچه یک موضوع قرار گرفته و خواسته و ناخواسته وارد خیلی از موارد از جمله ازدواج های کاذب، قتل، خودکشی و… می شوند لذا بی توجهی به فضای مجازی تنها به بیشتر شدن آسیب ها و تهدیدها منجر می شود.
** جدی گرفتن آینده پژوهشی و آینده نگری فضای مجازی
این استاد دانشگاه در ادامه به راه های مختلف مدیریت فضای مجازی هم اشاره کرد و گفت: جدی گرفتن آینده پژوهشی، اثر سنجی و آینده نگری از مولفه های مهم این مدیریت هستند.
افراسیابی گفت: متاسفانه گاهی اوقات آینده نگری به یک بازی و شوخی تبدیل می شود و برنامه ریزی ها سلیقه ای می شوند.
به گفته وی نیاز است پژوهش ها جدی گرفته شده و سپس اثر سنجی شوند و اطلاع رسانی مناسب و به موقع نیز صورت گیرد.
** لذت مجازی جایگزین لذت واقعی
این استاد دانشکده خبر همچنین به برخی دیگر از مشکلات فضای مجازی و شبکه های اجتماعی اشاره کرد و گفت: در این فضا افراد رفته رفته دست به اقداماتی می زنند که سلبی است مانند نخریدن، نرفتن، همکاری نکردن و…
افراسیابی در عین حال با بیان اینکه فضای مجازی باعث ایجاد فضای بدلی می شود، اظهار داشت: فضای مجازی افراد را به سمتی می برد که لذت های مجازی کم کم جایگزین لذت های واقعی می شوند به عنوان مثال بجای اینکه افراد به طبیعت و جایی بروند با دیدن مناظر، گل و گیاه، آثار و… خود را با گفتن جملاتی قانع می کنند.
** ورود مجامع علمی به شبکه های اجتماعی
این استاد دانشگاه در ادامه و در بخش سوم سخنان خود با تاکید براینکه باید مجامع علمی به شبکه های اجتماعی ورود کنند، این فضا را با مدیریت دانش می توان به خوبی اداره کرد.
افراسیابی همچنین تاکید کرد که شبکه های اجتماعی باید در خدمت افزایش مسئولیت اجتماعی قرار گیرند و مردم پیام هایی را تولید کنند تا از این طریق مسئولیت آنها نشان داده شود.
این استاد دانشگاه پیشنهاد کرد که نشست ها و گفت و گو های تخصصی بیشتری پیرامون فضای مجازی برگزار شود و از این طریق حرف ها شنیده شده و پاسخ های دقیق و کارشناسی شده نیز به مخاطبان ارائه شود و دولت نیز باید بسترهای لازم را برای این منظور فراهم کند.
افراسیابی در خاتمه به نقش تاثیر گذار رسانه ها در تبیین و معرفی آسیب ها و تهدیدها و فرصت های فضای مجازی و استفاده از شبکه های مجازی اشاره و پیشنهاد کرد: در ایرنا بخشی به نام ارتباط مستقیم با مردم با موضوع فضای مجازی و شبکه های اجتماعی ایجاد شود تا این رسانه در سال همدلی رابط بین مردم و دولت قرار گیرد و از این طریق دغدغه ها، حرف ها، پیام ها و خواست های آنها جمع آوری و به مسئولان کشور منعکس شود.
