استراتژیک ترین نقطه دنیا کجاست؟
در دنیا نقاطی وجود دارد که انهدام آنها و یا صدمه زدن به تأسیسات مستقر در آنها می‌تواند به سادگی تعادل جهان را به هم زند. مناطق صنعتی در آلمان، آمریکا، انگلیس، ژاپن یا ابزارهای بورس لندن، نیویورک، توکیو و پاریس و یا حتی شهرهای بزرگ و تأثیرگذار مانند واشنگتن، نیویورک، لس آنجلس، فرانکفورت، برلن، لندن و پاریس. ضربه به هر کدام از این مراکز پس از چندی قابل جبران است اما نقطه‌ای در دنیا وجود دارد که هرگونه ضربه شدید یا تصرف سریع آن می‌تواند اقتصاد دنیا و به دنبال آن حیات انسان صنعتی را به شدت به خطر اندازد. و این مکان غیر از خلیج فارس جای دیگری نیست.
با توجه به چنین شرایطی، طبیعی است که غرب بویژه قدرت های درجه اول نظامی و صنعتی اهمیت ویژه‌ای برای خلیج فارس و خاورمیانه قائل شوند زیرا در حال حاضر جهان کماکان به انرژی های هیدروکربوری نظیر گاز و نفت متکی است. این در حالی است که ۶۵درصد ذخایر نفتی و ۴۰ درصد ذخایر گازی در خاورمیانه قرار دارد. کشورهای حوزه خلیج فارس تنها کشورهای جهان هستند که تا دهها سال دیگر نفت در اختیار دارند.
مصرف روزانه نفت جهان در حال حاضر ۷۵ میلیون بشکه در روز است. هرگونه اختلال در انتقال نفت می‌تواند طی مدت کوتاهی ذخایر استراتژیک نفتی غرب و شرق را به انتها برده و ضمن افزایش سرسام آور قیمت نفت، در میان مدت سبب توقف رشد اقتصادی جهان شود.
بررسی میزان تولید و مصرف نفت نشان می‌دهد که کشورهای تولیدکننده فعلی نفت به سرعت در حال از دست دادن ذخایر خود هستند و شاید از سالهای ۲۰۲۰ به بعد ۸۰درصد کشورهای تولید کننده(فعلی)، نفتی برای عرضه نداشته باشند.
در آن صورت تنها چند کشور باقی می‌مانند که می توانند و باید بتوانند نفت جهان را تأمین کنند.
عربستان، ایران، امارات عربی، عراق و کویت. تمامی این کشورها در حاشیه خلیج فارس واقع هستند و خلیج فارس نقش اصلی را در«فرصت» و «تهدید» آنها دارد. این کشورها تنها مناطق دنیا هستند که از سال۲۰۸۰ به بعد نیز نفت دارند. از ۱۰۵۰ میلیارد بشکه ذخایر قطعی نفت ۶۸۵میلیارد آن در این نقطه واقع شده، بسیار واضح است که مالک این نقطه از جهان، مالک دنیا خواهد بود. پس از نبردهای بزرگ بر سر تصرف منطقه چیز غریبی نیست. از افزایش اهمیت خلیج فارس ۵۰ سال می‌گذرد زمانی که بزرگترین شرکتهای نفتی آمریکایی با هجوم به این منطقه سواحل جنوبی این خلیج را تسخیر کردند( در حالیکه انگلیس در سواحل شمالی خلیج فارس از اوایل قرن بیستم مشغول حفاری چاه نفت بود.) ارزانی استخراج نفت و عمق مخازن آن در این منطقه سرعت استخراج نفت از سایر نقاط دنیا از جمله آمریکا را از چشم انداخت.در سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰ انگلیس کماکان سلطان دریای عمان و خلیج فارس بود اما کمبود شدید اعتبارات،انگلیس را مجبور کرد که به تدریج از دهه ۶۰ با امپراتوری خود خداحافظی کند و از ۱۹۷۰ به بعد نیز عملاً ناوهای هواپیمابر،نیم ناوها و کشتی های عظیم جنگی خود را بازنشسته کرد چرا که نه می توانست آنها را نوسازی کند و نه آنکه هزینه نگهداری آنها را بدهد. این امر باعث شد که آمریکا از ۱۹۷۰ جای انگلیس را در اداره منطقه بگیرد.
ایالات متحده نیز بجای انتقال حجم عظیم ناوگان به منطقه استراتژیک خلیج فارس با تقویت روزافزون ارتش ایران به شاه عنوان ژاندارم خلیج فارس را داد.
نویسنده : نجف محمودی
