به گزارش افق نیوز، رادار جدیدی که در رزمایش اخیر قرارگاه پدافند هوایی مشاهده شد، معمولا در خود ارتش روسیه و کنار سامانه پدافند هوایی اس ۴۰۰ فعالیت می‌کند و پیش از این فقط در کشور چین رویت شده بود. این رادار توان کشف همزمان تا ۱۰۰ هدف در فاصله ۳۰۰ کیلومتری را دارد.
در رزمایش اخیر با نام دماوند، سامانه موشکی اس۳۰۰ روسی با شلیک چند فروند موشک، اهداف متنوعی را در ارتفاع و بردهای مختلف، با موفقیت هدف قرار داد و علاوه بر آنکه رادارهای اس۳۰۰ موفق شدند یک فروند موشک بالستیک شلیک شده توسط نیروهای خودی را شناسایی، رهگیری و منهدم کنند، یک فروند پهپاد نیز شناسایی و منهدم شد.
این سامانه که به مرور زمان بخش های مختلفی از آن دیده شده، در حالی در اسفندماه عملیاتی شد که تصاویر منتشره از اجزاء مختلف آن نشان می دهد یک سامانه پدافندی بسیار مدرن، تحویل نیروهای مسلح کشورمان شده است.
از سامانه یونیورسال ارتش روسیه تا رله ویتیاز
در جریان رژه ۲۹ فروردین امسال ارتش، سامانه کنترل و فرماندهی دفاع هوایی UNIVERSAL که مدل مخصوص خود ارتش روسیه بود در میان اجزاء اس ۳۰۰ تحویلی به کشورمان مشاهده شد.
در معرفی ویژگی های سیستم فوق اعلام شده که این سامانه قادر است حجم بالایی از اطلاعات مربوط به شرایط آسمان نبرد را در فواصل مختلف از منابع گوناگون دریافت کرده و علاوه بر ایجاد یک صحنه واضح از میدان نبرد هوایی برای فرماندهان، این اطلاعات را با سایر واحدهای هوایی و پدافندی نیز به اشتراک بگذارد. این سامانه به غیر از ارتش روسیه در اختیار هیچ کشور دیگری تا به امروز قرار نگرفته بود.
سامانه رله ارتباطی مربوط به سیستم موشکی ویتیاز در ایران – سمت راست تصویر و رادار کنترل آتش Tomb Stone در سمت چپ تصویر
یکی دیگر از موارد مهم رویت شده در رژه مذکور، سامانه رله ارتباطی مربوط به پدافند موشکی S-350E Vityaz بود. این سامانه پدافندی یک سیستم دفاع هوایی میان برد متوسط بوده که بیشتر برای پوشش دادن سامانه های برد بلندی مثل اس ۳۰۰ و اس ۴۰۰ طراحی شده است.
نکته مهم دیگر این است که این سامانه تا به آن زمان به ارتش روسیه تحویل نشده و منابع روسی اعلام کرده بودند تحویل اولین نمونه از این موشک‌ها در سال ۲۰۱۶ به ارتش روسیه آغاز می‌شود. البته هنوز خبری از صادرات این سیستم یا متعلقات آن به کشورهای دیگر نیز منتشر نشده است و عملا سامانه رله مورد نظر غیر از روسیه، فقط در اخنیار ایران است.
نوع موشک های ایرانی مشخص شد
یکی از مسائل مهم درباره سامانه اس ۳۰۰ تحویلی به ایران مشخص شدن نوع موشک به کار رفته در این سامانه بود. سامانه اس ۳۰۰ در مدل های مختلف دارای موشک های مختلفی هستند. اخیرا موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم ” Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) “در کشور سوئد به انتشار لیستی اقدام کرده است که به صورت مصداقی و مشخص، در آن به نوع موشک های صادر شده به ایران اشاره شده است.
شلیک موشک ۴۸N6E2 از سامانه اس ۳۰۰ پی ام یو ۲ ارتش چین
موشک شلیک شده از اس ۳۰۰ در ایران _ به شباهت دو موشک دقت کنید
این موسسه سوئدی را می توان یکی از مراکز بسیار مهم در حوزه مطالعات در بحث مسائل نظامی شمرد. آمار بسیار دقیق و با جزئیات فراوانی هر ساله توسط این موسسه خصوصا در بحث مبادلات تسلیحاتی کشورها منتشر می شود. اهمیت این موسسه تا به آنجاست که در سال ۲۰۱۱ میلادی از نظر جایگاه و اثرگذاری ردیف های اول را در اعتبار سنجی‌های جهانی از آن خود کرده است.
بر اساس این گزارش مورد ادعای موسسه مذکور، جمهوری اسلامی ایران ۱۵۰ تیر موشک از مدل ۴۸N6 را از روسها تحویل گرفته است.
اما این خانواده از موشک های روسی نیز خود دارای ۳ عضو است که به ترتیب ۱۵۰ ،۲۰۰ و ۲۵۰ کیلومتر برد دارند که البته مدل ۲۵۰ کیلومتری در اصل برای خانواده اس ۴۰۰ توسعه پیدا کرده است. با مقایسه تصاویر موشک های شلیک شده با موشک های تست شده توسط ارتش چین، می توان به این نتیجه رسید که موشک های تحویلی به ایران از نوع ۴۸N6E2 با برد ۲۰۰ کیلومتر است.
این موشک سرعتی در حدود ۷ برابر سرعت صوت داشته و ارتفاع درگیری آن ۲۸ کیلومتر است. البته ارتفاع درگیری برای مقابله با موشک های بالستیک ۳۵ کیلومتر است. علاوه بر توان درگیری با هواپیماهای بدون سرنشین، با سرنشین و موشک های کروز، این موشک دارای توانایی های بالایی در مقابله با موشک های بالستیک نیز است.
حضور رادار جنجالی در ایران
رادار ۹۶L6E جدیدترین عضو دیده شده از خانواده راداری به کار رفته در سامانه اس ۳۰۰ تحویل شده به ایران است. اما چرا این رادار را جنجالی می نامیم ؟
این رادار در اواسط دهه ۹۰ میلادی در روسیه به عنوان یک سامانه جایگزین برای سامانه های S-300 به منظور جایگزینی با دو رادار Tin Shield و Clam Shell که در مدل های قدیمی تر سامانه اس ۳۰۰ به کار می رفتند، ارائه شده است.
این سامانه توان کشف همزمان تا ۱۰۰ هدف تا فاصله ۳۰۰ کیلومتری را داشته و می تواند اهداف با سرعت نهایی ۲۷۵۰ متر در ثانیه را شناسایی کرده و با مشخص کردن سمت، ارتفاع و مسافت آنها اطلاعات مورد نظر را به سایر واحدها مثل پست های فرماندهی دفاع یکپارچه هوایی مدل Osnova-1E، Pole-E ، Senezh-M1E و Baikal-1E و یا سامانه پست فرماندهی خود سیستم اس ۳۰۰ یا رادار کنترل آتش Tomb Stone مننقل می کند.
مدل اولیه این رادار به اسم ۹۶L6 شناخته می شود که برای اولین بار در جریان نمایشگاه ماکس سال ۱۹۹۷ در روسیه به نمایش در آمد.
این سامانه با تحرک بسیار بالا ظرف مدت ۵ دقیقه توان فعال شدن را دارد و از مقاومت بالایی در برابر جنگ الکترونیکی دشمن برخوردار است. شرکت سازنده این رادار اعلام کرده است که این سامانه در باند C عمل می کند.
اما نکته مهم اینجاست که این رادار معمولا در خود ارتش روسیه و کنار سامانه پدافند هوایی اس ۴۰۰ فعالیت می کند و مدتی پیش بود که دیده شدن یکی از همین رادارها در سوریه باعث ایجاد بحث های فراوانی در فضای مجازی مربوط به استقرار سامانه اس ۴۰۰ در سوریه توسط روسها شد. این رادار به غیر از ارتش روسیه فقط در کشور چین رویت شده است.
در نهایت می توان گفت تقریبا پازل اس ۳۰۰ تحویلی به ایران کامل شده است و به نوعی می توان آنرا خاص ترین اس ۳۰۰ تحویل شده توسط روسیه به یک کشور دیگر دانست چراکه سامانه هایی مثل یونیورسال و رله ویتیاز به غیر از روسیه، در هیچ کشور دیگری تا به امروز مشاهده نشدند که این دو، خود نشانه ای مهم از متفاوت بودن اس ۳۰۰ های تحویلی به ایران است.
مشرق
