به گزارش افق آنلاین به نقل از پورتال آسیای مرکزی، طی گزارشی در مورد گسترش آزمایشگاههای بیولوژیکی ایالات متحده آمریکا در آسیای مرکزی به تهدید اثرات ناشی از عواملی پاتوژنی بر بروز بیماریهایی که مصونیت طبیعی برای مقابله با آنها در این مناطق وجود ندارد، پرداخته شده است.
بیوتروریسم یک مساله بسیار مهم در زمان معاصر است؛ زیرا آسیبهای اقتصادی زیادی به کشورهایی که در معرض آن هستند، وارد میشود. سلاحهای بیولوژیکی وسیلهای برای از بین بردن جمعی مردم، حیوانات و گیاهان است.
کار آن بر اساس استفاده از میکروبهای بیماری زا، باکتریها، ویروسها، قارچها و همچنین سموم تولید شده توسط بعضی از باکتریها است. دستورالعملهای تهیه میکروارگانیزمهای بیماریزا و راههای انتقال آنها به هدف از جمله سلاحهای بیولوژیکی به شمار میآیند.
ماهیت مساله و اهداف دنبال شده و راه اندازی جنگ بیولوژیک، مبارزه برای قدرت و نفوذ سیاسی و اقتصادی در دنیای مدرن است. جنگ بیولوژیکی به تروریستهای قرن بیست و یکم نیاز دارد تا اقداماتی در سراسر جهانی انجام دهند که میتوانند به طور جدی بر مردم و دولتهای کشورهای مختلف تأثیر بگذارد.
در اصل، این همان وحشت و ترور است، تنها ابزارهای آن عوامل بیولوژیکی هستند که از عوامل ایجاد عفونتهای خطرناک میباشند. ایده استفاده از پاتوژنها به عنوان عامل آسیبزا به دلیل این واقعیت است که بیماری های عفونی دارای ضایعه عظیم هستند. و اپیدمیهایی که در جنگها رخ میدهد، باعث تلفات زیادی میان نیروهای نظامی شده و نتیجه جنگ را مشخص میکنند.
برای مثال، از ۲۷ هزار سرباز بریتانیایی که در مبارزات تهاچمی در مکزیک و پرو در سال ۱۷۴۱ شرکت کردند، ۲۰ هزار نفر از تب زرد فوت کردند. از سال ۱۷۳۳ تا سال ۱۸۶۵، حدود ۸ میلیون نفر در جنگهای اروپا فوت کردند. از این تعداد، تلفات جنگی تنها ۱٫۵ میلیون نفر بود و ۶٫۵ میلیون نفر از بیماریهای عفونی جان خود را از دست دادند. اپیدمیهایی همه گیر در حال ظهور در پس جبهه نیز عواقب جدی داشتند، که منجر به اختلال در صنعت، حمل و نقل و دستگاه دولتی به طور کلی شدند.
در حال حاضر نیز بیماریهای عفونی میتوانند بر روند عملیات نظامی تأثیر بگذارند. بدین ترتیب، در طول جنگ با ویتنام، سربازان و افسران آمریکایی که از بیماریهای عفونی کشته و بیمار شدند، ۳ برابر بیشتر از آنهایی بودند که در جنگ کشته و زخمی شدند.
در نیجریه، شیوع بیماری جدیدی ثبت شد. طبق اطلاعات اولیه، ۲۳ نفر آلوده شده بودند، که ۱۸ نفر از آنها فوت کردند. مطالعات اولیه هیچ نشانی از ارتباط این بیماری با ویروس ابولا نداشتند.
شیوع ابولا در فوریه ۲۰۱۴ در غرب آفریقا آغاز شد. گینه، لیبریا و سیرالئون به شدت تحت تاثیر ویروس قرار گرفتند. به تازگی، موارد بیماریهای جدید به طور قابل توجهی کاهش یافته است. به گفته سازمان بهداشت جهانی، بیش از ۱۰،۵۰۰ نفر در آفریقا از ابولا جان خود را از دست دادند، و بیش از ۲۵،۵۰۰ نفر آلوده شدند. بسیاری از متخصصان خطر ابتلا به گسترش نوع جدید BO را که تحت کنترل کنوانسیون منع سلاحهای بیولوژیکی و سمی خطرناک قرار نگرفتهاند، زیاد میدانند.
رد پای آمریکایی
ایالات متحده در چارچوب اجرای منافع بلند مدت در زمینه زیست شناسی نظامی، تعاملات را از طریق وزارتخانههای دفاع و سلامت و بهداشت خود افزایش میدهد.
اهداف اصلی پنتاگون در این زمینه عبارتند از: ایجاد نظارت جامع بر وضعیت بهداشتی اپیدمیولوژیک در منطقه و محتوای کار انجام شده با میکروارگانیسمهای بیماری زا؛ جمع آوری مواد زیستی مرتبط در کشورهای مورد نظر (همه نمونههای آنها به ایالات متحده منتقل میشود)؛ مطالعه حساسیت افراد در کشورهای مختلف به بیماریهای مختلف و روشهای درمان آن و آزمایش داروهای نوآورانه بر روی مردم محلی و جمعیت قومی متنوع.
دستیابی به این اهداف در این کشورها بوسیله تشکیل سیستمهای گزارش دهی برای پاسخ به شیوع بیماریهای عفونی به ایالات متحده که ترکیبی از آزمایشگاههای تحقیقاتی، مؤسسات دامپزشکی و بیمارستانها در سطح ملی، منطقهای و محلی است، ممکن میشود. در آزمایشگاهها سیستم حسابداری خودکار و کنترل دسترسی به پاتوژنها تعریف میشود.
حفاظت در مقابل بیماریهای عفونی خطرناک به وجود آمده، مجموعهای از فعالیتهای خاص، پزشکی و دامپزشکی به منظور جلوگیری از وقوع بیماری یا حداکثر تضعیف کردن اثرات برای جلوگیری از آلودگی و به حداقل رساندن آسیبهای اجتماعی و اقتصادی میباشد.
تا حد زیادی دستیابی به اهداف امنیت زیستی به شناسایی و حذف تهدیدات بیولوژیکی، کانون و منابع بیماریهای عفونی خطرناک، و مبارزه برای کاهش بیماریهای عفونی کمک میکند. به عبارت ساده، مجموعهای از اقدامات پیشگیرانه است، که کارآمدتر و ارزانتر از اقدامات پیچیده اضطراری، در شیوع بیماریهای عفونی، بیماری همه گیر و یا یک عمل بیوتروریسم است.
آسیای مرکزی در خطر است
یکی از کشورهای مورد علاقه ایالات متحده، در منطقه آسیای مرکزی، قزاقستان است، جایی که آمریکاییها فعالانه فعالیتهای نظامی و بیولوژیکی خود را اجرا میکنند. بر پایه عناصر باقی مانده سیستم ضد شوروی، فرماندهی نظامی سیاسی آمریکا، شبکهای از موسسات علمی تحقیقاتی گزارشی را تشکیل داده است.
چهار مرکز از ۹ مرکز منطقهای وابسته (در شهرهای نورسلطان، اُتار و اُرال) در حال حاضر در چارچوب برنامه آمریکایی “کاهش تهدید مشترک”، با تجهیزات لازم بازسازی و تجهیز شدهاند. افتتاح این تاسیسات در اُتار در آگوست ۲۰۱۴ با حضور مدیر بخش کاهش تهدید وزارت دفاع ایالات متحده، ک. مایرز همراه بود.
خطرناکترین مطالعات بیولوژیکی که شامل دستکاری مستقیم میکروارگانیسمهای بیماریزا (عوامل ایجاد کننده طاعون، سیاه زخم، بروسلوز) در مرکز علمی قرنطینه و عفونت مشترک انسان و دام قزاقستان به نام M.Aykimbayev متمرکز شده است. این مجموعه نیز عملکرد ذخیره سازی اصلی مجموعههای میکروبی را انجام میدهد.
چنین متمرکز سازی به طور کامل انجام آزمایشهایی که با آمریکاییها موافق نیست را غیر ممکن کرده و امکان دسترسی غیرمجاز به پاتوژنها کاملا از بین میرود. علاوه بر این، از ماه آگوست سال ۲۰۱۳، این موسسه وضعیت ” مرکز همکاری WHO در مورد طاعون” را به خود گرفته، که با توجه به شرایط اپیدمی پیچیده منطقه در مورد این بیماری، پوشش بین المللی قابل اعتمادی برای اقدامات ایالات متحده را فراهم میکند.
در آزمایشگاه مرکزی مرجع، ذخیره سازی و مطالعه عوامل عفونی ویروسی و باکتریایی گروه ۱-۲ بیماریزایی (طاعون، سیاه زخم، وبا، تب مالت، تب هموراژیک) انجام میشود. این آزمایشگاه یک موسسه تحقیقاتی در سطح جهانی، مرکز همکاریهای بین المللی، تحقیقات و آموزش مشترک، حداقل در مقیاس آسیای مرکزی است.
در ازبکستان، طبق توافق بین دو کشور، ایالات متحده نوسازی آزمایشگاههای تشخیصی مستقر در موسسه میکروب شناسی و بیماری های عفونی جمهوری (شهر تاشکند)، بیمارستان نظامی مرکزی МО (شهر تاشکند)، موسسه تحقیقات ویروسی وزارت بهداشت، (شهر تاشکند)، مرکز پیشگیری از گسترش بیماریهای بسیار عفونی (شهر تاشکند)، ایستگاههای بهداشتی و اپیدمیولوژیک در جلوگیری از گسترش بیماریهای عفونی به ویژه خطرناک (شهر تاشکند)، ایستگاههای بهداشتی و اپیدمیولوژیک در شهرهای اندیجان، بولارا، دنوو، قرشی، نوکوس، اورگنج، سمرقند و فرغانه، مرکز دامپزشکی ازبکستان بر عهده گرفته است.
بنابراین ایالات متحده نفوذ خود را در عرصه نظامی-بیولوژیکی و در درجه اول با گسترش پایگاههای آزمایشگاهی و افزایش حجم تحقیقات مورد علاقه پنتاگون در حال افزایش دادن است.
در این مورد، استقلال این کشورها در زمینه ایمنی بیولوژیکی از دست رفته است. اجرای طرحهای یاد شده به ایالات متحده اجازه خواهد داد که با در نظر گرفتن سازمانی برای حفاظت رسانهای پرسنل نظامی آمریکا در صورت استفاده احتمالی آنها در کشورهایی که آزمایشگاهها در آنجا مستقر است و همچنین انجام تحقیقات جامع در زمینه تولید میکروارگانیسمهای بیماری زا که قابل انتخاب برای انجام آزمایش روی گروههای قومی مختلف هستند، بخش قابل توجهی از این آزمایشها را خارج از قلمرو ملی انجام دهد.
این امر چشم انداز ایجاد میکروارگانیسمهای بیماریزا بر اساس اشکال ژنتیکی اصلاح شده به وجود میآورد که مصونیت طبیعی در برابر آنها وجود نداشته و داروهای موجود در پزشکی نیز ناکارآمد خواهند بود.
اقدامات این چنینی از سوی پنتاگون در حال انجام است، یا برای مطالعه و یا به طور تصادفی، از آزمایشگاههای بیولوژیکی آمریکا نمونههایی زنده از ویروس سیاه زخم تحت گونهای از مواد پاتوژنی فعال به آزمایشگاههای واقع در ۹ سایت ایالات متحده در بزرگترین پایگاه نیروی هوایی ایالات متحده در کره جنوبی Osan و همچنین در استرالیا و کانادا فرستاده شدهاند.
پس از آن، تعداد سایتهایی که نمونه را دریافت کردند به ۱۹ افزایش یافته و تعداد آزمایشگاهها به ۶۶ رسیده است. عوامل ایجاد این بیماری خطرناک از آزمایشگاه بیولوژیکی نظامی سالومون، واقع در قلمرو آزمایشگاه داگوئه ارتش ایالات متحده در ایالت یوتا، فرستاده شدند.
طبیعتاً، در آن زمان جامعه جهانی این واقعیت را نادیده گرفت. این وضعیت نقض گسترده هنجارهای امنیتی بیولوژیکی توسط ارتش ایالات متحده است و نه تنها برای آمریکاییها، بلکه برای جمعیت کشورهای دیگر نیز خطرناک است.
اما، آنچه که بسیار مبهم است، این است که هیچ مجازاتی برای این کار در نظر گرفته نشد، و بیولوژیستهای پنتاگون همچنان به توسعه و اجرای فعالیت “خاکستری خود که از نظر شهروندان محلی پنهان شده است، ادامه میدهند.
تسنیم