در شمال شرقی استان قم و در مسیر جاده تهران – قم، جاذبه‌ای طبیعی قرار گرفته که با چشم‌اندازی خیره‌کننده و ساختاری منحصر به‌فرد، گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشاند؛ دریاچه نمک حوض سلطان، بزرگ‌ترین آینه طبیعی ایران و یکی از شگفت‌انگیزترین چشم‌اندازهای کویری کشور.
این دریاچه فصلی، که در فصول بارندگی با انباشته شدن آب از رودها و سیلاب‌ها شکل می‌گیرد، با پوشش نمک سفید رنگ خود، چنان بازتابی از آسمان ایجاد می‌کند که گویی زمین و آسمان در هم آمیخته‌اند.
پیشینه‌ای زمین‌شناختی و جذاب
حوض سلطان در واقع یک دریاچه کویری است که در اثر تبخیر شدید آب و رسوب نمک در طول هزاران سال به‌وجود آمده. وسعت این دریاچه به بیش از ۲۴۰ کیلومتر مربع می‌رسد و عمق آن در زمان پرآبی به حدود ۵ سانتی‌متر می‌رسد. کف این دریاچه از لایه‌های ضخیم نمک و گِل رُسی تشکیل شده است و در تابستان، کاملاً خشک و سفیدپوش می‌شود.
جاذبه‌هایی فراتر از تصور
بازدید از دریاچه نمک حوض سلطان تنها تماشای طبیعت نیست؛ بلکه تجربه‌ای فرازمینی‌ست. برخی از مهم‌ترین جذابیت‌های گردشگری این منطقه عبارتند از:
بازتاب آسمان روی زمین: یکی از زیباترین پدیده‌ها در فصول بارندگی، انعکاس کامل آسمان و ابرها روی سطح نمکی و آبدار دریاچه است؛ پدیده‌ای که به آن لقب «آینه آسمان» داده‌اند.
عکاسی و فیلم‌برداری: این لوکیشن با جلوه‌های فراواقعی خود، به مکانی محبوب برای عکاسان حرفه‌ای و فیلم‌سازان تبدیل شده است.
تورهای کویرگردی و طبیعت‌گردی: سفرهای یک‌روزه و نیم‌روزه از قم و تهران، به‌ویژه در ماه‌های خنک سال، علاقه‌مندان به کویر و سکوت طبیعت را به این دریاچه می‌کشاند.
نگرانی‌های زیست‌محیطی و توسعه ناپایدار
با افزایش گردشگران در سال‌های اخیر، دریاچه حوض سلطان با چالش‌هایی مواجه شده است. از جمله ورود خودروها به داخل بستر نمکی، برجای ماندن زباله و آسیب به ساختار طبیعی منطقه. برخی کارشناسان محیط زیست خواستار ایجاد مقررات سخت‌گیرانه‌تر برای ورود به منطقه و توسعه گردشگری پایدار شده‌اند.
نگاه مسئولان به آینده حوض سلطان
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم در گفت‌وگو با ما گفت: «با توجه به ظرفیت گردشگری ویژه دریاچه حوض سلطان، برنامه‌هایی برای ساماندهی ورودی‌ها، ایجاد زیرساخت‌های مناسب گردشگری و آموزش راهنمایان محلی در دست اقدام است. هدف ما تبدیل این منطقه به مقصدی ایمن، پاک و مسئولانه برای طبیعت‌گردی است.»
جمع‌بندی
دریاچه نمک حوض سلطان، گوهری سفید در دل کویر استان قم است که نه‌تنها با زیبایی‌های طبیعی‌اش، بلکه با سکوت و آرامشی که ارائه می‌دهد، روح هر بازدیدکننده‌ای را جلا می‌بخشد. اگرچه این جاذبه به‌دلیل ساختار شکننده‌اش نیازمند محافظت جدی است، اما با مدیریت درست و آگاه‌سازی عمومی، می‌توان آن را به یکی از الگوهای موفق گردشگری طبیعی در کشور تبدیل کرد.
