چندی پیش متن نامه محرمانه‌ای توسط برخی رسانه‌های رژیم صهیونیستی منتشر شد که با موضع‌گیری‌هایی از سوی مسوولان، احزاب و مردم در مصر و سایر کشورهای اسلامی روبه‌رو شد.
در این نامه محمد مرسی رییس جمهور اسلامگرای مصر در نامه‌ای خطاب به شیمون پرز، رییس رژیم صهیونیستی، سفیر جدید مصر در تل‌آویو را معرفی کرده و در آن پرز را با عناوین «عزیزم و دوست بزرگوارم» مخاطب قرار داده است.
حال فارغ از این که به گفته سخنگوی او که در روابط دیپلماتیک این نحو گفتار امر عادی قلمداد میشود، این بحث مطرح است که چرا محمد مرسی که اولین رییس‌جمهور اسلامگرا پس از انقلاب مصر است تصمیمی را اتخاذ می‌کند که با مخالفت اسلامگراها، احزاب سلفی و حتی کشورهای دیگر مثل فلسطین مواجه شود؟
گفته می شود سبک نامه مرسی به پرز هیچ تفاوتی با دیگر نامه‌هایی که او برای انتخاب سفیر در بیش از ۱۰ کشور ارسال کرده است، ندارد؛ این درحالی است که مصر سال‌هاست رابطه‌ای با رژیم صهیونستی نداشته است.
محمدصادق کوشکی، استاد دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، وجود مطالبات اقتصادی مصر را عامل اصلی سبک نگارش نامه رییس‌جمهور مصر به رییس رژیم صهیونیستی دانست و خاطرنشان کرد: یکی از عمده مطالبات اسلام‌گرایان مصر تجدیدنظر در معاهده کمپ دیوید و قطع رابطه با رژیم صهیونیستی بود؛ ولی مرسی با توجه به فشارهایی که از جانب غرب به مصر اعمال شد و هم‌چنین نیازهایی که مصر به غرب برای ادامه حیات اقتصادی خود دارد و فشارهایی که از سوی کشورهای مرتجع منطقه مانند عربستان و قطر به این کشور وارد شده تصمیم گرفته است در حرکت عمل‌گرایانه و پراگماتیستی حفظ وضع موجود و منافع ملی مصر را به پاسخ‌گویی به مطالبات حداکثری اسلام‌گرایان ترجیح دهد.
او ادامه داد: در حال حاضر اولویت اول رییس‌جمهور مصر این است که بتواند وضعیت اقتصادی این کشور را سامان دهد و رفاه نسبی را ایجاد کند و در وهله بعد آن دسته از مطالبات اسلام‌گرایان را پاسخ دهد که پاسخ‌گویی به آن مطالبات مشکلی در بهبود روند اقتصادی مصر ایجاد نخواهد کرد.
این استاد دانشگاه گفت: محمد مرسی به این نتیجه رسیده است که توانایی تحقق مطالبات اصلی اسلام‌گرایان مصر را ندارد و باید در روند حداقلی پاسخ‌گویی به مطالبات اسلام‌گرایان مصر را به پیش ببرد.
به گزارش ایسنا، این نامه در حالی نوشته شده است که جریان تازه تاسیس کنگره ملی مصر به ریاست عمرو موسی، دبیرکل پیشین اتحادیه عرب و نامزد شکست خورده انتخابات ریاست جمهوری مصر، روز به روز بر محبوبیتش افزوده میشود و پیش‌بینی میشود که در انتخابات پیش روی نمایندگان مجلس به کرسی‌های قابل توجهی دست یابد و به یک جریان اپوزسیون قدرتمند در پارلمان تبدیل شود.
باقی ماندن بخشی از ساختار نظام گذشته مصر در کنار انقلابیونی که تازه بر سرکار آمده‌اند و تقابل جهت‌گیری‌های آن‌ها باعث شده تا امروز شاهد دوگانگی در سیاست‌های این کشور باشیم.
هم‌چنین حسن رویوران، کارشناس مسال خاورمیانه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا وجود دوگانگی در حکومت مصر را از جمله دلایل ضعف دولت مصر و افزایش مخالفت نسبت به سیاست‌های مرسی دانست و گفت: از یک سو قدرت کم دولت مصر و روی کار ماندن اکثر نهادهای رژیم گذشته باعث شده تا ساختار حکومت مصر با دوگانگی در تصمیم‌گیری‌ها مواجه شود و متاسفانه تنها در این کشور با وجود تحولات اخیر هم‌چنان نهاد ریاست جمهوری منتخب مردم است؛ البته مجلس نیز با رای مردم روی کار آمده بود که متاسفانه منحل شد.
در تظاهرات روز جمعه که بیش‌تر شرکت‌کنندگان آن را لیبرال‌ها و چپ‌ها تشکیل داده بودند و بعد از نماز جمعه برگزار شد، تظاهرکنندگان نسبت به تسلط اخوان المسلمین بر بازنویسی قانون اساسی این کشور اعتراض کردند و رییس‌جمهوری مصر را متهم کردند که با در پیش گرفتن سیاست‌های یک‌جانبه و بی‌توجه به نظرات دیگر احزاب و جریان‌های سیاسی دستاوردهای انقلاب را نابود کرده و همان راه حسنی مبارک را می‌پیماید. تظاهر کنندگان خطاب به مرسی شعار می دادند “مصر مزرعه نیست، مصر برای همه مصری‌هاست”.
هم‌چنین حجت الله جودکی، کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا تجمعی که در پی نامه مرسی به پرز صورت گرفت را در راستای رقابت میان احزاب سیاسی مصر دانست و افزود: آن‌ها از هر فرصتی استفاده می‌کنند تا طرف مقابل را تضعیف کنند؛ در هر صورت به عقیده من اخوان‌المسلمین رابطه با آمریکا و اسراییل را پذیرفته؛ چراکه در حال حاضر آمادگی نفی آن‌ها را نداشته و نمی‌توانند درگیری با اسراییل داشته باشند؛ البته این که نمی‌توانند کوچک‌ترین تغییری در پیمان کمپ دیوید بدهند نیز مسلما به ضرر آن‌ها خواهد بود.
او تاکید کرد: آن‌ها می‌دانند که اگر با رژیم صهیونیستی مخالفت کنند صحرای سینا متشنج شده و اقتصاد مصر نیز متزلزل خواهد شد؛ هم‌چنین اسراییل با نفوذی که در کشورهای حوزه نیل دارد شرایط را به ضرر آن‌ها تغییر خواهد داد.
به گزارش ایسنا: به عقیده برخی کارشناسان مرسی به دلیل این که برای برون‌رفت از مشکلات اقتصادی و اجتماعی مجبور به تعامل گسترده با متحدان پیشین منطقه‌یی و بین‌المللی خود بوده و دلیل استقبال او از سرمایه‌گذاری‌های آمریکا در پروژه‌های اقتصادی مصر نیز به همین امر ست.
از سوی دیگر عقد قرارداد کمپ دیوید برای مصر سالانه سه میلیارد دلار کمک‌های بلاعوض را همراه داشته، اما آمریکایی‌ها تداوم این روند را منوط به حفظ قرارداد پیمان کمپ دیوید از جانب مصر یا اسراییل کرده و از مرسی خواسته‌اند که برای ادامه این کمک‌ها تضمین‌های لازم را بدهد.
جودکی با بیان این این که «در مصر جو ضدآمریکایی شدیدی حاکم است و چنین جوی ممکن است با هر حادثه‌ای تشدید شود» ادامه داد: به عقیده من مهم‌ترین امر در خصوص مصر این است که چرا اخوان‌المسلمین پیمان کمپ‌دیوید را تایید کرد و امروز هم در جهت تغییر آن کاری انجام نمی‌دهد، و می‌توان گفت اهمیت لغو این قرارداد برای مصر تا حدی است که بقیه مسائل نسبت به این امر در حاشیه قرار می‌گیرد.
وی با اظهار این که دولت مصر در حال حاضر توان خارج کردن اقتصاد این کشور را از ورشکستگی ندارد، تاکید کرد: آن‌ها امروز هم با حمایت قطر، عربستان، ترکیه و غیره سرپا مانده و از کمک‌های مالی آن‌ها استفاده کرده‌اند؛ بنابراین مخالفت‌های زیادی با آن‌ها نمی‌کنند؛ چرا که خواهان نجات اقتصاد کشور از ورشکستگی هستند.
هم‌چنین کوشکی نیز در پاسخ به این پرسش که آیا شاهد نزدیکی بیش‌تر مصر به آمریکا و رژیم صهیونیستی خواهیم بود؟ گفت: اگر مرسی بتواند طرح خود را مدیریت کند شاهد تولد ترکیه جدیدی در منطقه خواهیم بود که رابطه حسنه‌ای با غرب، عربستان و قطر دارد و در عین حال گرایش‌های حداقلی اسلام‌گرایانه نیز دارد. می‌توان پیش‌بینی کرد که مرسی به اردوغان دیگری تبدیل شود.
به گزارش ایسنا، برخی کارشناسان و تحلیل‌گران بر این باوند که مرسی می‌توانست در نامه خود به پرز کاملا حرفه‌یی برخورد کرده و نامه را به گونه‌ای تنظیم می‌کرد که در آن تنها “عاطف سالم” عنوان سفیر جدید معرفی می‌شد؛ چرا که بیش‌تر مردم مصر وی (پرز) را دشمن و تهدیدی اساسی برای امنیت ملی خود می‌دانند.
رویوران نیز با بیان این که دولت مصر اعلام کرده است که متن نامه محمد مرسی به شیمون پرز را وزارت خارجه آماده کرده و رییس‌جمهور تنها آن را امضا کرده است خاطرنشان کرد: سیاست‌های وزارت خارجه مصر تغییر چندانی با گذشته نکرده و مرسی هم اعلام کرده که این نامه حاوی دیدگاه‌های من نبوده و تنها یک نامه پروتکلی است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با تاکید بر این‌که سخنان مرسی یا سخنگوی دولت صحت دارد، ادامه داد: همین امر که مرسی اعلام می کند تنها امضا کننده نامه‌های پروتکلی است نشان می‌دهد که او به دنبال تغییر ناگهانی شرایط نیست.
او افزود: این که نامه ارسالی به شیمون پرز، رییس رژیم صهیونیستی نمی‌تواند تصویری از سیاست‌ها، گرایش‌ها و جهت‌گیری‌های مرسی نشان دهد بیانگر این است که دولت اراده محدودی برای تغییر وضعیت فعلی مصر دارد.
هم‌چنین کوشکی گفت: در حال حاضر اعتراض‌هایی در مصر به سیاست‌های مرسی شاهد هستیم اما ممکن است مرسی این توانایی را به دست آورد که بتواند این اعتراضات را به حداقل برساند و حکومتش را دوام بخشد. چنین ظرفیتی را در مرسی شاهد هستیم که بتواند به این اعتراضات غلبه کند و در قالب حداقلی نگه دارد و بتواند با هدف بهبود شرایط اقتصادی مصر حرکت خود را ادامه دهد و ممکن است با کمک‌های غرب و کشورهایی مانند عربستان و قطر در بهبود شرایط اقتصادی مصر موفقیت‌هایی را کسب کنند که این موضوع نظرها را به سویش جلب خواهد کرد.
