در موضوع گردشگری، مرغ همسایه نه‌تنها غاز نیست، بلکه وضعیت ما نسبت به برخی همسایگان‌مان خیلی بهتر است. البته این مسأله به معنای این نیست که بخواهیم کاستی‌ها، کمبودها و مشکلات صنعت گردشگری خود را انکار کنیم یا با مقایسه‌ی آن با کشورهایی که وضعیت نامناسب‌تری دارند بخواهیم از زیر بار مسئولیت، شانه خالی کنیم؛ ولی به هر حال باید توجه کنیم گردشگری در جهان، خیلی هم ایده‌آل اهالی سفر نیست.
برای مثال، کشور هند را درنظر بگیرید؛ این کشور که از قضا با یک کشور فاصله، همسایه‌ی ایران محسوب می‌شود، تاج‌محل را به‌عنوان یکی از عجایب هفت‌گانه‌ی دنیای جدید دارد. تاج‌محل که در شهر کوچک آگرا در ۲۰۰ کیلومتری دهلی (پایتخت هند) واقع شده، سالانه میزبان میلیون‌ها گردشگر است. گردشگران خارجی برای ورود به این مکان سحرانگیز باید ۷۵۰ روپیه بپردازند، سهم گردشگران هندی هم از درآمد سالانه‌ی تاج‌محل، ۲۰ روپیه برای هر بازدید است که در مقایسه با گردشگران خارجی تقریبا هیچ است.
یک حساب سرانگشتی مشخص می‌کند، دولت هند سالانه درآمد زیادی را فقط از محل حضور گردشگران خارجی در تاج‌محل به‌دست می‌آورد؛ اما آیا خدماتی که به گردشگران داده می‌شود، در حد هزینه‌ی گزافی است که آن‌ها برای ورود به فضای رویایی تاج‌محل می‌پردازند؟
اگر بخواهیم منصفانه به این سوال پاسخ دهیم باید بگوییم خیر؛ شاید اغراق نباشد اگر بگوییم تاج‌محل، محل رویایی بسیاری از گردشگران، در میان کوهی از زباله قرار گرفته است که گردشگران هنگام ورود به حریم این مکان تاریخی شگفت‌زده می‌شوند.
در حریم چند کیلومتری تاج‌محل، ورود وسایل نقلیه‌ی موتوری ممنوع است؛ اما در همین مکان، گاوها، گوسفندان، خوک‌ها و احشام به‌راحتی رفت و آمد می‌کنند. حیواناتی که فضولات و بوی نامطبوع زیادی در مسیر رفت و آمدشان باقی می‌گذارند.
اما صحنه‌ای که شاید در نوع خود بی‌نظیر باشد، چرای خوک‌ها در حریم تاج‌محل است که میان زباله‌های یکی از کوچه‌های روبه‌روی تاج‌محل، به خوردن غذا مشغول‌اند. در طول همین مسیر، تعداد زیادی از احشام رفت و آمد و چرا می‌کنند که این امر، آلودگی محیط را با توجه به گرمای تقریبا همیشگی هندوستان، صدچندان می‌کنند.
البته به همه‌ی این آلودگی‌ها، باید عادت مردم هند به استفاده از سرویس‌های بهداشتی خیابانی و روباز را نیز اضافه کرد که علاوه بر ایجاد آلودگی و بوی نامطبوع، انتقال بیماری‌های زیادی را موجب می‌شود. حتا هتل‌ها هم با توجه به فرهنگ هندی‌ها، چندان تمیز نیستند و خیلی اوقات، جایی کثیف محسوب می‌شوند و فرسنگ‌ها با استانداردهای جهانی فاصله دارند.
اما آلودگی‌های محیطی، فقط در کشور هند نیست؛ کشورهای دیگری هم هستند که گردشگران را در فضاهای نامناسبی می‌پذیرند. مثالی دیگر، مصر است. محیط اطراف اهرام ثلاثه‌ی مصر هم که یکی از پربازدیدترین مناطق تاریخی جهان است و خیلی از ایرانی‌ها آرزوی دیدن آن را دارند، مکان چندان تمیزی نیست؛ انواع زباله و فضولات حیوانات در اطراف اهرام دیده می‌شود و خاطر گردشگران را آزرده می‌کند.
دست‌فروشان مصری هم مثل همتایان هندی خود، در کنار آلودگی‌های محیطی، مزاحمت‌های زیادی را برای گردشگران ایجاد می‌کنند.
این مثال‌ها که البته با نگاهی دقیق‌تر می‌بینیم در کشورهای دیگر هم وجود دارد، نشان می‌دهد مرغ همسایه همیشه هم غاز نیست! شاید لازم باشد گاهی در ضرب‌المثل‌های‌مان تجدید نظر کنیم.
تهیه‌ی گزارش و عکس از رضوان اناری، خبرنگار ایسنا
