زهرا تالانی:آمار ثبت احوال نشان می دهد ۱۰٫۷ درصد ازدواجهایی که در سال گذشته در کشور ثبت شده ، سن زوجه بیشتر از زوج است.این از منظر جامعه شناسی می تواند در آینده یک آسیب باشد چون زندگی مشترک را به خطر می اندازد.در همین باره با ابراهیم فیاض جامعه شناس و استاد دانشگاه تهران گفت و گویی را انجام داده ایم که می خوانید:
سازمان ثبت احوال اعلام کرده که آمار مردانی که با زنان بزرگتر از خودشان ازدواج می کنند به تازگی افزایش یافته و ۷ درصد ازدواجهایی که در سال گذشته در کشور ثبت شده ، سن زوجه بیشتر از زوج است.به نظر شما چرا چنین شده است؟
دلایل متعددی وجود دارد که مردان حاضر به این ازدواجهای غیر طبیعی می شوند.گاهی به خاطر پول است . معمولا زنان در سن بالا به یک ثبات مالی رسیدند و شرایطی دارند که مردان می توانند از آنها استفاده کنند و مثلا یک شبه به شرایطی برسند که ممکن است برای به دست آوردن آن سالها تلاش کنند. البته ازدواج پسران با دخترانی که از خودشان بزرگتر هستند ریشه در تربیت خانوادگی آنها هم دارد.
یعنی در خانواده به گونه ای تربیت می شوند که به دنبال زنان بزرگتر از خودشان باشند؟
خانواده ها و مخصوصا مادرانی که در دوران کودکی از بچههای خود بسیار حمایت میکنند ، باعث میشوند تا پسران حس مسئولیت پذیری نداشته باشند و عادت کنند که همیشه یک نفر از آنها حمایت کند. این افراد در دورانی که بزرگ میشوند و قصد ازدواج دارند به سراغ دخترانی میروند که بتوانند از آنها حمایت کنند و زیر چتر حمایتی خود ببرند . به سراغ خانمهایی میروند که حس مسئولیت پذیری بیشتری داشته باشند و بتوانند مسئولیتها را بپذیرند وبه این ترتیب احساس آرامش بیشتری میکنند.
به نظر شما این نوع ازدواجها چه آسیبهایی می تواند در آینده داشته باشد؟
در بررسی علل طلاق این مورد ذکر می شود اما عامل اصلی نیست . به هرحال این ازدواجها یک ازدواج طبیعی نیستند و زنان در زندگی زودتر از مردان پیر می شوند ، برای همین احتمال خیانت وجود دارد و خیانت هم از دلایل طلاق است.
آیا ازدواج پسران با دخترانی بزرگتر می تواند به خاطر تغییر ساختارهای جمعیتی باشد؟
به هیچ وجه، چون اگر آمار ثبت احوال را نگاه کنید متوجه می شوید که در دهههای اخیر نسبت جنسی جمعیت به نفع مردان بوده و در هیچ زمان این ترکیب جمعیت به گونهای نبوده که مردان نتوانند در گروه سنی مناسب با خود، فرد موردنظر را پیدا کنند.
ممکن است این نوع ازدواجها افزایش پیدا کند و تبدیل به یک فرهنگ شود؟
خیر.همانگونه که ازدواج دختران با مردهای مسن فرهنگ نشد این هم اتفاق نمی افتد،الان به خاطر مسائل اقتصادی و بی مسئولیتی مردان این ازدواجها اتفاق افتاده اما این فرهنگ در میان تمام خانواده های ما وجود ندارد.
برخی از جامعه شناسان در رواج این نوع ازدواج نقش ماهواره را هم مهم می دانند.اما این آمار تنها مربوط به شهرها نیست و ۱۱ درصد ازدواجها در روستاها هه به این دلیل بوده است؟
ممکن است تولید فیلمهایی که در آن ازدواج پسران کم سن با دختران بزرگتر و حتی با زنان سالخورده، تبلیغ میشود هم موثر باشد اما آنچه که بیشتر عامل این ازدواج است مسائل اقتصادی است.در روستاها هم گاهی چون فرهنگ قبیله ای و عشیره ای وجود دارد گاهی یک مرد مجبور است با دختر عمومی خود که ممکن است بزرگتر هم باشد ازدواج کند.البته نباید فراموش کرد که روستاها هم از فرهنگ شهرها تاثیر می گیرند.