یک دانشگاه ایران و دو دانشگاه عربستان در فهرست برترین‌ها

دکتر جعفر مهراد با بیان این که رتبه بندی آکادمیک دانشگاه‌های جهان که در ایران به نام رتبه‌بندی «شانگهای» مشهور است، فهرست نتایج رتبه‌بندی ۵۰۰ دانشگاه تراز اول جهان را برای سال ۲۰۱۱ منتشر کرده است، افزود: رتبه‌بندی «شانگهای» از شش شاخص در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها استفاده می‌کند. تعداد فارغ‌التحصیلان و شاغلان برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد مقاله‌های منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس، پژوهشگران پر استناد، تعداد مقاله‌های نمایه شده در نمایه استنادی علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی و سرانه عملکرد، از جمله این شاخص‌ها به شمار می‌روند.

وی ادامه داد: دانشگاه تهران که تنها دانشگاه جمهوری اسلامی ایران در بین ۵۰۰ دانشگاه تراز اول جهان در این رتبه‌بندی است، دارای ۴٫۴ امتیاز از مجموع صد امتیاز بابت عملکرد فارغ‌التحصیلان، دارای ۳۷٫۱ امتیاز از مجموع صد امتیاز بابت انتشارات و مقاله‌های نمایه شده در نمایه‌ استنادی علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی تامسون رویترز و دارای ۱۷٫۷ امتیاز بابت سرانه عملکرد است.

وی افزود: این دانشگاه در سایر شاخص‌ها شامل جایزه نوبل و فیلد مدال و چاپ مقاله در مجلات نیچر و ساینس و شاخص پژوهشگر پراستناد فاقد امتیاز است.

مهراد تصریح کرد: این در حالی است که دانشگاه استانبول ترکیه از چاپ مقاله در دو نشریه ذکر شده دارای امتیاز ۳٫۴ و در شاخص انتشار مقاله‌های علمی در نشریات معتبر بین‌المللی نمایه شده در تامسون رویترز دارای ۳۴٫۳ امتیاز و در سرانه عملکرد دارای ۱۶٫۷ امتیاز و در شاخص عملکرد فارغ‌التحصیلان نیز دارای ۱۵٫۶ امتیاز از مجموع صد امتیاز است.

۱۰ دانشگاه برتر جهان در رتبه‌بندی شانگهای

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) خاطرنشان کرد: ‌۱۰ دانشگاه برتر رتبه‌بندی شانگهای شامل دانشگاه هاروارد، استنفورد، انستیتو تکنولوژی ماساچوست، برکلی، کمبریج، انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا، پرینستون،‌ کلمبیا، شیکاگو و آکسفورد است.

وی ادامه داد:‌عملکرد هشت دانشگاه در آمریکا در بین ۱۰ دانشگاه برتر و ۱۷ دانشگاه این کشور در بین ۲۰ دانشگاه برتر جهان در مقایسه با رتبه‌بندی سال ۲۰۱۰ تغییر نیافته است.

مهراد افزود:‌ در قاره اروپا – به استثنای انگلستان – دانشگاه زوریخ سوییس با رتبه ۲۳ جهان بالاترین رتبه را دارد. بعد از آن دانشگاه Paris – Sud با رتبه ۴۰ و دانشگاه پییر و ماری کوری با رتبه ۴۱ در فرانسه از همه شاخص‌ترند.

ژاپنی‌ها در صدر برترین دانشگاه‌های آسیا

به گفته وی، برترین دانشگاه‌های آسیا دانشگاه توکیو با رتبه بیست و یکم و دانشگاه کیوتو با رتبه بیست و هفتم از کشور ژاپن هستند.

حضور ۳۵ دانشگاه چینی در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا

وی خاطر نشان کرد:‌ تعداد دانشگاه‌های چین در بین ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان از ۳۲ دانشگاه در سال ۲۰۱۰ به ۳۵ دانشگاه در سال ۲۰۱۱ (با احتساب دانشگاه‌های هنگ کنگ و تایوان) افزایش یافته است.

۱۵۰ دانشگاه امریکا در فهرست ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا

مهراد با بیان این‌که ایالات متحده آمریکا در مجموع دارای ۱۵۰ موسسه در بین ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان است گفت:‌ این درحالی است که انگلستان تنها دارای ۳۷ دانشگاه برتر در بین ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان است.

وی ادامه داد: دانشگاه‌های برتر انگلستان در بین صد دانشگاه تراز اول جهان شامل دانشگاه‌های کمبریج (۵)، آکسفورد (۱۰)، کالج دانشگاه لندن (۲۰)، امپریال کالج لندن (۲۴)، دانشگاه منچستر (۳۸)، ادین برد (۵۳)، کالج کینگ لندن (۶۸)، بریستول (۷۰)، ناتینگهام (۸۵) و شفیلد (۹۷) است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) خاطر نشان کرد: وقتی در رتبه‌بندی‌های بین المللی عملکرد دانشگاه‌های انگستان و آمریکا را با یکدیگر مقایسه می‌کنیم، باید به جمعیت بیشتر و تولید ناخالص داخلی آمریکا و نیز صرف بودجه نسبتا بیشتر این کشور به آموزش‌های دانشگاهی (۳٫۱ درصد از تولید ناخالص داخلی در مقایسه با ۱٫۳ درصد تولید ناخالص داخلی در انگلستان) توجه کنیم.

وی با بیان این‌که شانگهای در سال ۲۰۱۱ مانند سایر نظام‌های رتبه‌بندی بین المللی از جمله QS و تایمز بر اساس موضوعی نیز اقدام به رتبه‌بندی کرده‌ است به ایسنا گفت:‌ در بین رشته‌های مختلف، ریاضیات تنها موضوعی است که دانشگاه‌های دارای این رشته رتبه‌بندی شده و برترین دانشگاه‌های جهان از این نظر معرفی شده‌اند.

مهراد افزود: ‌۱۰ دانشگاه تراز اول که رشته ریاضی در آن حائز اهمیت است به ترتیب شامل دانشگاه‌های پرینستون، هاروارد، برکلی و استنفورد در ایالات متحده آمریکا، دانشگاه‌های کمبریج و آکسفورد در انگلستان، دانشگاه‌های پی‌یر و ماری‌کوری و Paris – Sud در فرانسه، انستیتو تکنولوژی ماساچوست و UCLA در آمریکا است.

حضور چندین ساله هاروارد و استنفورد در رتبه‌های برتر دانشگاه های جهان

مهراد با بیان این که در رتبه بندی شانگهای که فعالیت خود را از سال ۲۰۰۳ آغاز کرده است، دانشگاه هاروارد در همه سال‌ها دانشگاه اول جهان بوده است، تصریح کرد:‌ دانشگاه استنفورد در تمامی این سال‌ها به استثنای سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰ میلادی که دارای رتبه‌ سوم جهان بود در جایگاه دوم جهان قرار داشته است.

وی افزود:‌ دانشگاه برکلی در سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۶ رتبه چهارم جهان و در بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ رتبه سوم جهان را کسب کرده است.

به گفته مهراد، دانشگاه کمبریج در انگلستان در سال ۲۰۰۳ و ۲۰۱۰ میلادی دارای رتبه پنجم جهان بوده و رتبه این دانشگاه در سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹ به ترتیب سوم، دوم، دوم، چهارم، چهارم و چهارم است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) تصریح کرد: دومین دانشگاه معتبر انگلستان که دانشگاه آکسفورد است در سال ۲۰۰۳ دارای رتبه نهم و در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ دارای رتبه هشتم و از سال ۲۰۰۶ تا سال ۲۰۱۰ دارای رتبه دهم بوده است.

سهم عربستان، ترکیه و ایران از ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا

مهراد خاطر نشان کرد: در منطقه خاورمیانه دانشگاه عبری اورشلیم در فلسطین اشغالی نخستین دانشگاهی است که با کسب رتبه ۵۷ نام آن در بین صد دانشگاه تراز اول جهان دیده می‌شود. رژیم اشغالگر قدس سه دانشگاه دیگر نیز با رتبه‌ای در دامنه ۱۰۱ تا ۱۵۰ دارد.

وی ادامه داد: دومین کشور خاورمیانه که دارای دانشگاه برتر در رتبه‌بندی شانگهای است، عربستان است که رتبه دانشگاه ملک‌سعود در دامنه‌ای بین ۲۰۱ تا ۳۰۰ قرار دارد. همچنین دو دانشگاه دیگر از رژیم اشغالگر قدس به نام‌های بارلان و بن‌گوریون در دامنه بین ۳۰۱ تا ۴۰۰، دانشگاه استانبول در ترکیه، دانشگاه نفت و معادن ملک فهد در عربستان و دانشگاه تهران به ترتیب در همان دامنه قرار دارند.

وی افزود:‌ دانشگاه قاهره نخستین دانشگاه خاورمیانه‌ای است که موفق به کسب رتبه دامنه ۴۰۱ تا ۵۰۰ شده است.