اسنادی که در مورد کشورهای مختلف با نام ویکی‌لیکس منتشر می‌شود، از زوایای گوناگون قابل ارزیابی و بررسی هستند. اینکه این اسناد چگونه به دست آمده‌اند و اینکه یک جاسوسی مستمر در تمامی سطوح و زوایای زندگی بشری و مناسبات رسمی، دیپلماتیک، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و حتی علمی و تکنولوژیک در درون هریک از واحدهای سیاسی جهان و یا فی‌مابین آنها در جریان است، یکی از این ابعاد است. قدرت‌های بزرگ و متناسب با توانایی‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، مهمترین سامانه‌های جاسوسی از دیگران را در اختیار دارند. گاه و بی‌گاه بخش اندکی از این کوه یخی آشکار می‌شود و تنش‌هایی را نیز موجب می‌گردد. آخرین نمونه این رفتار غیرقانونی از کاخ ریاست جمهوری فرانسه توسط آمریکاست که پس‌لرزه‌هایی را نیز ثبت کرده است ولی هیمنه و سلطه همه‌جانبه آمریکا، این تنش‌‌ها را مهار کرده است. قبل از آن نیز جاسوسی از صدراعظم آلمان و تمامی شئون اقتصادی کلان و خرد، حتی شرکت‌های بازرگانی و صنعتی در این کشور را شاهد بودیم ولی دستیاری آلمان‌ها برای ارائه خدمات جاسوسی آلمان‌ها به آمریکایی‌ها، سطح تنش را از حدی معین فراتر نبرد. اینکه آیا این اسناد و فردی که آنها را منتشر میکند، رفتاری هدفمند و برنامه‌ریزی شده را اجرایی میکند یا خیر و یا اینکه طرف‌های ثالث چه نقشی در اولویت انتشار این اسناد دارند و سؤال‌های زیاد دیگری پیرامون این مسئله وجود دارد.
آخرین سوژه ویکی‌لیکس، انتشار اسناد دستگاه دیپلماسی عربستان است که همچون نمونه‌های دیگر، دارای ابعاد مختلف هستند. بخشی از این اسناد به ایران و یا حوزه‌های مورد علاقه و یا مرتبط با ایران است، که کنار آگاهی و اطلاعات و استنتاج‌های قبلی و رفتاری که از سوی عربستان و در مورد ایران ثبت شده است، تصویر و مفاهیم مهمی در حوزه امنیت و منافع ملی ایران تولید میکند. اقدامات امنیتی ــ سایبری از سوی عربستان که در آخرین نمونه، با بحران‌سازی در هتل شهر مریوان مرتبط می‌شود، اگر کنار پول‌هایی که از سوی کانال‌های رسمی و غیررسمی عربستان در ترویج وهابیت در استان‌های غربی ــ کردی و یا حتی دیگر استان‌ها مانند خراسان در تغییر ترکیب جمعیتی و یا در استان سیستان و بلوچستان در تولید و تقویت جریان‌های شرور و تروریست هزینه می‌شود، کنار اسناد ویکی‌لیکس، مفهوم کامل‌تری به وجود می‌آورد. حمایت رسمی و غیررسمی و همه‌جانبه عربستان از جریان تروریستی در حوزه‌های پیرامونی ایران، پاکستان، افغانستان، عراق، سوریه و لبنان فقط به گسترش حوزه‌های نفوذ عربستان معطوف نیست، بلکه مراکز دیپلماتیک و فرهنگی ایران را با عملیات‌های انتحاری مواجه کرده است.
تلاش آشکار عربستان در دیپلماسی آشکار و پنهان و رسانه‌ای و مالی برای گسترش ناامنی و تکفیری‌گری و جریان القاعده، حوزه‌های امنیت پیرامونی و حتی ملی ایران را هدف قرار داده است. دیپلماسی رسمی عربستان آشکارا برای اختلال در مناسبات رسمی، بازرگانی، نفتی و… ایران با دیگر کشورها و تخریب آن، همت جدی دارد. سیاست‌های فرهنگی عربستان، آشکارا به پیاده‌نظام سیاست‌های استکباری برای ایجاد و گسترش جنگ مذهبی تبدیل شده و متمرکز است. رشد لهجه ضدایرانی از سوی شاهزادگان و مرتبطین با نظام پادشاهی عربستان تا مرز تهدید نظامی هم رسیده است و عملاً و رسماً به مانعی ذاتی و یا تحریک شده از سوی آمریکا و غرب در موضوعات مهمی مانند مذاکرات هسته‌ای تبدیل شده و برای این کار هزینه‌های مالی قابل توجهی می‌کنند.
همکاری اطلاعاتی و عملی با رژیم صهیونیستی، چه در حوزه جریان‌های مقاومت منطقه‌ای، اظهر من الشمس است که فراتر از ابزارهای دیپلماتیک آشکار و پنهان، با فتاوای شیوخ وهابی هم تکمیل شده است. سیاست آشوب‌سازی، سرکوب، قتل و ویرانی در سطح کشورهای منطقه از یمن و بحرین تا عراق، سوریه و لبنان با موتور فرهنگی، مالی، امنیتی، لجستیکی و نظامی عربستان با نام مقابله با ایران در مواضع رسمی مقامات عربستان در جریان است. اشتهای مقامات سعودی فراتر از ابعاد فوق، با ورود به جریان‌های فکری و سیاسی و منازعات و رقابت‌های جناحی در داخل ایران هم از سال‌ها قبل، گسترش یافته است و اسناد ویلی‌لیکس به برخی از این مناسبات با برخی چهره‌های سیاسی ایران در داخل و خارج تأکید دارد. خلاصه اینکه عربستان در یک جنگ تمام‌عیار با ایران، فقط دست به ماشه نبرده است که شاید توصیه شرکای غربی آنها مبنی بر اینکه، ورود به این عرصه با نابودی رژیم سعودی همزمان است، کارساز بوده است.
مسئله این است که از دانسته‌ها و اطلاعات و ارزیابی‌ها و نهایتاً اسناد ویکی‌لیکس، که مزیت‌های قطعی در اختیار می‌گذارد، چه باید کرد؟
آنچه بدیهی است، ایران در جایگاه رفتار دفاعی خود، باید از قابلیت‌های حقوقی، سیاسی، امنیتی و عملی در این مجموعه اسناد و یا آگاهی‌های ثبت‌شده، استفاده نماید. مجموعه‌ای از تدابیر حقوقی، سیاسی، دیپلماتیک، امنیتی و رسانه‌ای، امکان ساماندهی دارند که حداقل کارکرد آن، ایجاد بازدارندگی در رفتار رژیم آل‌سعود و وادار کردن آن به تغییر رفتار و عقب‌نشینی از رفتار هجومی است. رفتار ویژه خانوادگی با برخی چهره‌های سیاسی فعلی و سابق، قابلیت پیگرد حقوقی در داخل و خارج دارد و پرونده‌های محکم قضایی و دیپلماتیک می‌تواند به راهبرد سالم‌سازی در محیط درونی و یا بازدارندگی در قبال رفتارهای آل‌سعود منجر شود. رفتارهای ضدامنیتی عربستان در محیط داخلی و یا در محیط خارجی، براساس قانون اساسی و منشور ملل، در «حق دفاع مشروع»، امکان و قابلیت دیگری است که دستگاه‌های مسئول امنیتی و دیپلماتیک، باید بدان اهتمام ورزند.
تسنیم/انعکاس این مجموعه‌های جمع‌بندی شده در مناسبات رسمی و دوجانبه و در صورت لزوم به مجامع مسئول بین‌المللی، در حوزه مداخله‌گری، اقدامات ضدامنیتی، ترویج و… حداقلی‌های موجود در این بعد هستند. پیش‌بینی سازوکارهای ساختاری و مأموریتی برای خنثی کردن رفتار تخریبی آل سعود در مناسبات ایران با دیگر کشورها، به‌نحوی که راهبرد بازدارندگی و پرهزینه کردن تلاش‌های عربستان را به نتیجه برساند، می‌تواند سرلوحه این بخش باشد.
آنچه در این اجمال قابل طرح است اینکه همان گونه که از سوی کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس در تعیین یک مسئول در پیگیری محتوای اسناد ویکی‌لیکس انجام گرفته کافی نیست و دیگر قوای رسمی کشور نیز به‌تناسب وظیفه و مأموریت باید نگاهی جدی‌تر به عمق رفتاری عربستان داشته و رفتاری در سطح ملی در قبال سیاست‌های آل سعود پیش‌بینی و برنامه‌ریزی و اقدام نمایند.
