آویشن یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی و ادویه‌‌ای است. تیموس کلمه‌ای یونانی و به معنای قدرت و شهامت است که نشانه‌ای از قدرت درمانی و شفابخش بودن این گیاه است. گونه‌های متعدد و متفاوتی از گیاه آویشن وجود دارد. آویشن کوهی نوعی از این گیاه است که بیشتر در مناطق معتدل می‌روید و نوع پرورشی آن به آویشن شیرازی معروف است، این دو نوع آویشن از نظر شکل ظاهری و طعم با هم متفاوت هستند. خواص آویشن کوهی بسیار بیشتر از خواص آویشن شیرازی است. این گیاه بوی بسیار مطبوع و مزه تندی دارد. خوردن تازه آن به‌صورت سبزی با غذا بسیار مفید است.
خواص آویشن (طبیعت و خواص دارویی آویشن)
ضد نفخ شکم، موجب گرمی تن (طبیعت آویشن گرم و خشک است) و سهولت گوارش غذا
درمان پیچش روده (دل پیچه) و اسهال
درمان بیماری‌های دستگاه تنفسی شامل زکام (سرماخوردگی)، برونشیت، آسم و گریپ
از بین برنده سستی و رخوت تن
درمان عفونت قسمت‌های مختلف بدن (دارای خاصیت ضدعفونی کننده)
تقویت دید
تقویت نیروی جنسی
کاهش ریزش مو
تسکین درد رحم و درد سیاتیک
دیگر کاربردها و خواص آویشن
مواد موثره آویشن در صنایع غذایی به مقادیر فراوان کاربرد دارد. از تیمول و کارواکرول آن به‌عنوان نگهدارنده مواد غذایی در صنایع غذایی استفاده می‌شود.
اسانس آویشن خاصیت شدید ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد.
از مواد مؤثره این گیاه در صنایع آرایشی و بهداشتی و در تهیه کرم‌ها، عطرها، لوسیون‌ها، دهان‌شویه‌ها و پماد استفاده می‌شود.
مواد مؤثره آویشن از ترکیبات ضد ریزش مو در عصاره‌های گیاهی مورد استفاده در شامپو می‌باشد.
از اسانس و عرق آویشن به‌عنوان آروماتراپی (درمان با مواد معطر) استفاده شده و در خمیر دندان نیز به‌عنوان یک ماده ضد باکتری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خواص دمنوش آویشن
دمنوش آویشن به هضم غذا کمک می‌نماید و ضد سرفه و خلط آور است و در برونشیت، سیاه سرفه و التهاب دستگاه تنفس فوقانی استفاده می‌گردد. دم کرده آن برای سکسکه، دل پیچه، قطره قطره ادرار کردن، خرد کردن سنگ مثانه و تسکین دردهای قاعدگی بسیار نافع است. اگر ۵ تا ۱۰ گرم آویشن را در یک لیتر آب‌جوش دم کرده و با کمی عسل به بیماران مبتلا به تنگی نفس و کلیه و مثانه و درد مفاصل و سیاتیک دهیم، موثر واقع خواهد شد. برای جلوگیری از ریزش مو ۲۰ گرم گیاه آویشن را در یک لیتر آب جوشانده آن را هر چند روز یک بار به سر بمالید.
تهیه دمنوش آویشن و مقدار مصرف
برای تهیه دمنوش آویشن، یک قاشق مرباخوری آویشن خشک‌شده را داخل دو لیوان آب‌جوش بریزید. قوری را روی شعله غیر مستقیم قرار دهید تا دم بکشد، سپس به مقدار دلخواه، عسل به آن بیفزایید و میل نمایید، هم‌چنین می‌توانید موقع دم کشیدن، به آن لیمو عمانی نیز اضافه کنید.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف
ماده تیمول موجود در این گیاه کمی سمی می‌باشد بنابراین در مصرف و خوردن آویشن و ترکیبات آن زیاده‌روی نکنید. افراط در مصرف آویشن ممکن است باعث ایجاد سرگیجه، اسهال و استفراغ شود. عضلات قلب را ضعیف می‌کند و در اثر تحریک کلیه‌ها موجب بروز البومین در ادرار می‌شود. در بعضی منابع اشاره شده است که مصرف زیاد آویشن یا عرق آویشن در دوران بارداری می‌تواند احتمال سقط جنین را افزایش دهد. بنابراین توصیه شده است که خانم‌های حامله بهتر است از مصرف این گیاه خودداری کنند. مصرف آویشن ممکن است موجب سرعت لخته شدن خون شود. به همین دلیل افرادی که باید تحت عمل جراحی قرار گیرند، حداقل ۲ هفته قبل از عمل جراحی، از مصرف آویشن خودداری کنند. از مصرف روغن فرار آویشن به‌صورت خوراکی باید خودداری کرد و فقط به‌صورت استعمال خارجی کاربرد دارد و علایم مسمومیت با این گیاه و با روغن فرار آن تهوع، استفراغ، درد معده، سرگیجی و در نهایت تشنج و اغما است. در صورت بروز عوارض آویشن می‌توان از دم کرده نعنا استفاده کرد.
