به دلیل ناتوانی صنعت برق ایران در تولید برق به اندازه نیاز صنایع داخلی، به ویژه در شرایط بحرانی منابع آب درفصول گرم سال و مشکلات تولید برق، کارخانه ها و صنایع تولیدی از دیزل ژنراتور، برای پشتیبانی از شبکه برق خود استفاده می نمایند. اما دیزل ژنراتور در کنار همه فوایدی که دارد مشکلاتی هم دارد که از عمده ترینشان آلودگی صوتی است.
معمولا شدت صدا را بر حسب دسی بل تعیین می کنند . اصواتی که شدت آنها۵۵-۳۵ دسی بل هستند صداهای طبیعی هستند که انسان از شنیدن آنها ناراحت نشده ( بنظر صدای عادی و معمولی می آید ) حد قابل تحمل صدا در کار فکری ۷۵ دسی بل و در کار غیر فکری ۸۵ دسی بل است.
ثا بت شده در اداراتی که مر اجعات زیاد است مانند پستخانه ها ، اگر سطح صدا از ۷۵ به ۹۵ دسی بل افزایش یابد اشتباهات مامورین ۴ برابر شده و بهره کاری ۲۵ درصد کاهش می یابد . مقدار حد تماس شغلی صدا بر اساس استانداردهای کمیته فنی بهداشت حرفه ای کشور برای ۸ ساعت کار روزانه ۸۵ دسی بل می باشد که به ازای هر ۳ دسی بل افزایش مدت زمان تماس بایستی نصف شود . به عبارت دیگر اگر تراز فشار صوت در یک محیط و پروسه کاری ۸۸ دسی بل باشد کارگر فقط مجاز خواهد بود که مدت ۴ ساعت با این صدا مواجهه داشته باشد بر اساس تجربیات گری ورلد با کاهش ۵/۱۴ % از سر و صدای کارگاه بازده کار ۸/۸ % افزایش یافته و از اشتباهات ماشین نویسها ۲۹ درصد کاسته می شود ..
این در حالی است که میزان آلودگی صوتی یک دیزل ژنراتور در شرایط معمولی ۱۰۴ دسی بل است. این مقدار بسیار بیش از مقدار استاندارد شدت صدا ست.این شدت صدا می تواند اثرات بسیار مخربی روی بدن انسان بگذارد.
صدا اثرات متعدد فیز یو لوژیکی غیر اختصاصی دارد که اهمیت آن بخوبی درک نشده است، صدا ممکن است تعداد ضربانات قلب را تغییر دهد، همچنین میزان جریان خون را تغییر داده و روی فشار خون تاثیر می گذارد. سیستم تنفسی نیز به صدا عکس العمل نشان می دهد که ناشی از حالت آماده باش یا احساس خطر است. اثرات صدا در چشم بصورت باز بودن مردمک چشم ، کم شدن میدان دید، کم شدن قدرت تشخیص رنگها و از بین رفتن بینایی در شب دیده شده است. صدا همچنین بر روی خواب و یانحوه انجام کارها وظایف اثر می گذارد و می تواند باعث تحریک اعصاب و ناراحتی شود. صدمه به دستگاه شنوایی یکی ازمهمترین عارضه های آلودگی صوتی است که وقتی شخص به مدت طولانی تحت تاثیر صداهای بالای حد مجاز قرار گیرد ایجاد خواهد شد این صدمات بطور عمده شامل افت موقت شنوایی،افت دائم شنوایی ، ضربه صوتی و وز وز گوش می باشد.تغییر موقت آستانه شنوایی زمانی اتفاق می افتد که فرد به صورت اتفاقی یا غیر شغلی با امواج صوتی بالاتر از ۶۵ دسی بل مواجهه داشته باشد در این عرضه شخص احساس سنگینی در گوش دارد. ویژگی این آسیب این است که موقت بوده و پس از قطع مواجهه با صدا ، در مدت چند ساعت بهبود می یابد .در صورتیکه مواجهه با صدا تکرار شود و بصورت دائمی در آید افت موقت با افت دائم تبدیل می شود. این افت نه در اثر خستگی دستگاه شنوایی بلکه در اثر تخریب سلولهای مژکدار اندام کرتی در گوش داخلی صورت گرفته و بهبودی به دنبال ندارد.
روشهای اصلی کنترل صدا در دیزل ژنراتور :
۱-انتخاب صحیح دستگاه متناسب با میزان مصرف.
۲-نگهداری صحیح دیزل ژنراتور: اصولا” با افزایش زمان کارکرد و طول عمر دستگاهها، فشار صوت آنها نیز افزایش می یابد ، نگهداری صحیح و سرویسکاری به موقع دستگاهها در پیشگیری از فرسودگی و نیز کاهش صدا بسیار موثر است .
۳-محل و نحوه استقرار دستگاهها : موقعیت هر دستگاه نسبت به دیوارها و کنترل میزان ارتعاش دستگاهها تا حد زیادی از تشدید صدا در محیط جلوگیری می کند.
۴-تغییر در اجزاء و کار دستگاهها : مانند تغییر در جنس قطعات متحرک و یا قطعات در حال برخورد مکانیکی و یا تغییر در نوع فر آیند بعضی دستگاهها.
۵-محصور کردن دستگاهها : استفاده از پوششها و مواد ایزولان بصورت ورقه اییا کانوپی در اطراف دستگاه
استفاده از کانوپییکی از راه حل های موجود برای کاهش صدای دیزل ژنراتور است که می تواند شدت صدا را تا حدود ۷۰ دسیبل کاهش دهد. ولی در انتخاب آن باید نکاتی مثلماژولار بودن (امکان باز و بست ساده و کامل کانوپی دیزل ژنراتور جهت تعمیرات جزئی و یا اساسی)،استفاده از عایق های صوتی و حرارتی نسوز شانه تخم مرغی با سطح بیشتر و ضریب جذب صوت بالاتر،نصب درب های بزرگ و مناسب در دو طرف کانوپی دیزل ژنراتور جهت دسترسی آسان به قسمتهای مختلف.و مقامت به نفوذ آب باران و گرد و خاک واستفاده از نوار دور درب جهت کاهش صدای خروجی و عدم ورود گرد و غبار اشاره کرد.
استفاده از روش های کاهش صدای دیزل ژنراتور ممکن است در کوتاه مدت به هزینه های کارگاه بیفزاید، اما در نهایت با کاهش اثرات فیزیولوژیکی روی افراد ساکن در محل و کاهش اشتباهات ناشی از کار در محیط های با صدای بالا، می تواند به نفع کارفرما باشد.
