در نشست خبری مشترک مدیران عامل فرابورس و شستا (یک دیدار، یک عرضه «معرفی سامانه مذاکره ادغام و تملیک و رونمایی از شرکت‌های آماده واگذاری سهام زیرمجموعه شستا) فصل جدید همکاریهای مشترک فرابورس ایران با شستا بویژه عرضه شرکت‌های زیرمجموعه شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی شستا از طریق فرابورس ایران آغاز شد.
به گزارش افق نیوز به نقل از روابط عمومی و امور بین الملل شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی(شستا) ، مهندس مرتضی لطفی مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی با تاکید بر اینکه شستا در امر واگذاری شرکت‌ها و خروج از بنگاه‌داری جدی است، گفت: به دلیل حاکمیت شفافیت بیشتر در فرابورس ایران از این طریق شرکت‌ها را واگذار می‌کنیم.
مرتضی لطفی به تاریخچه شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی پرداخت و گفت: این شرکت یک هلدینگ چند رشته‌ای با ماموریت حفظ و ارزش‌آفرینی ذخایر بیمه‌شدگان تامین اجتماعی است که در سال ۱۳۶۵ تاسیس شده و امروز پس از سه دهه احساس می‌شود که بر اساس نیاز شرکت و فضای کسب‌وکار داخل کشور و فضای بین‌المللی باید ماموریتی با رویکرد سهامداری داشته باشیم.
وی با بیان اینکه حدود ۲۷۴ شرکت داریم که ۹۵ شرکت رد دین شده، ۱۱۶ شرکت احداثی خود مجموعه و ۵۳ شرکت نیز خریداری شده‌اند، اظهار داشت: قاعدتا سال تاسیس عمده شرکت‌هایی که رد دین شدند، مربوط به قبل از انقلاب است و از همین رو با مسائلی چون تراکم نیروی انسانی و عدم بهره‌گیری از تکنولوژی جدید مواجه هستند. از سوی دیگر شرکت تدبیر و امید هم تاکید دارد که بخش خصوصی با توجه به سهم یک‌سومی خود از اقتصاد ایران بتواند میدان‌داری بهتری را در عرصه اقتصاد و بنگاه‌داری داشته باشد.
مدیر عامل شستا در خصوص هدف شستا از واگذاری برخی از شرکت‌های زیرمجموعه خود گفت: ما با این نیت که در رقابت با بخش خصوصی عرصه را تنگ نکنیم، وارد عرصه واگذاری بخشی از شرکت‌ها شدیم بنابراین در نظر داریم از ترکیب مدیریتی ۹۵ شرکت تا پایان سال ۹۷ خارج شویم و هلدینگ صبا تامین مامور انجام این کار شده است.
مهندس لطفی در ادامه با اشاره به عملکرد شستا در سال ۱۳۹۶، گفت: خوشبختانه ما توانستیم رقمی معادل ۶۰ درصد سود شرکت را نسبت به سال ۱۳۹۵ افزایش و از رقم ۲۵۰۰ به ۴۵۰۰ برسانیم. همچنین میزان صادرات از ۹۰۰ میلیون دلار به یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار افزایش پیدا کرده است؛ به علاوه فروش تجمیعی و فروش تلفیقی بیشتر شده و امیدواریم امسال نیز بتوانیم همین روند را طی کنیم که البته باید رخدادهای عرصه بین‌المللی و تثبیت نرخ ارز در داخل کشور را نیز در نظر گرفت.
به اعتقاد مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی، امروز در بازار سرمایه، ارزش‌آفرینی و ماموریتی که برای شرکت سرمایهگذاری پیش‌بینی شده است، بهتر انجام می‌شود.
وی بر اینکه همکاری بسیار جدی با فرابورس ایران داریم تاکید کرد و گفت: ممکن است در روند اجرای عملیات واگذاری‌ها موانعی به وجود بیاید اما این اراده در فرابورس ایران وجود دارد که یا موانع را از سر راه بردارند و یا شدت موانع را کاهش دهند.
امنیت کارکنان بنگاه‌های شستا مخدوش نمی‌شود
مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی با تاکید بر اینکه امنیت نیروی انسانی فعال در بنگاه‌ها به دلیل واگذاری مخدوش نخواهد شد، خاطرنشان کرد: اهلیت خریداران برای ما بسیار اهمیت دارد؛ حفظ و توسعه بنگاه از اهمیت زیادی برخوردار است به همین دلیل با دولت در حال مذاکره هستیم تا در صورت امکان مالیات حاصل از فروش این دارایی‌ها را معاف بدانند تا به عنوان مشوق برای فروش در نظر گرفته شود.
وی با تاکید بر اینکه درآمد حاصل از فروش این بنگاه‌ها نیز مقرر است در توسعه طرح‌های بزرگ به کار گرفته شود،گفت: اکنون درصدد ورود به عرصه آزادراه‌ها هستیم. همچنین در پتروشیمی‌های بزرگی که دولت بنا به سرمایهگذاری اما محدودیت منابع دارد، مشارکت می‌کنیم.
مهندس لطفی با اشاره به اینکه شستا اراده کرده تا به جای سایر شیوه‌های فروش، از طریق فرابورس ایران واگذاری شرکت‌ها را انجام دهد چراکه شفافیت بیشتر حاکم است و اعتماد خریدار بیشتر جلب می‌شود، افزود: همچنین تلاش کردیم برای باقی ماندن بنگاه‌ها، مشوق‌هایی را در نظر گیریم از جمله اینکه ۳۰ درصد ارزش معامله را اخذ کرده و مابقی طی سه تا پنج سال قسط‌بندی شود.
وی با بیان اینکه بناست از همه شرکت‌هایی که تحت کنترل و مدیریت هستند، خارج شویم و میزان سهم ما به ۴۰ درصد برسد، ادامه داد: اکنون ارزش روز شستا بیش از ۳۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است.
مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی با اشاره به اینکه پیش‌بینی می‌شود شستا امسال از محل واگذاری‌ها، ارزش ۱۲ هزار میلیارد تومانی بدست آورد، ادامه داد: تقریبا همه نهادهای غیردولتی و بانک‌ها ملزم به خروج از بنگاه‌داری شدند که برآورد من در مورد ارزش همه نهادهایی که مکلف به واگذاری هستند، ۸۰۰ هزار میلیارد تومان است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بسیاری از نهادهای غیردولتی دیگر هم شرکت‌های خود را عرضه کردند و موفق نشدند چراکه در مرحله تعیین قیمت با مشکل مواجه شدند، گفت: با توجه به تغییرات بین‌المللی صورت گرفته، میزان مبادلات و معاملات تحت‌الشعاع قرار گرفته و امیدواریم با تمهیداتی که در نظر گرفته می‌شود، بتوانیم فروش داشته باشیم.
مهندس لطفی در بخش دیگری از سخنانش به بحث تهاتر و ادغام، علاوه بر فروش سهام شرکت‌ها اشاره و اظهار کرد: هم‌اکنون با ادغام، تعداد ۹ هلدینگ را به ۵ هلدینگ رساندیم چراکه بحث چابک‌سازی در کنار خروج از بنگاه‌داری، یکی از ماموریت‌های جدی شستاست. از این رو شرکت‌هایی که فعالیت موازی دارند را ادغام کردیم که در پی آن هزینه‌های ۵ شرکت ادغام شده کاهش پیدا کرده است.
مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی با بیان اینکه شستا در صدد ورود به عرصه راه و نفت و پتروشیمی است، گفت: بر اساس بند «ن» قانون بودجه پیش‌بینی شده است که فعالیت‌های دولتی را به شستا واگذار کنند؛ خوشبختانه روز گذشته آیین‌نامه مربوط به طرح «و» تبصره پنج در قانون بودجه در مورد امکان شستا برای تهاتر در زمینه بدهی‌های بانکی، تصویب شد.
وی با اشاره به اینکه قرار است سهام ۴۰ شرکت برتر بورس و شرکت‌هایی که ارزش دارایی آن‌ها بیش از ۷۰۰۰ میلیارد تومان است را خریداری کنیم، گفت: ما به دنبال خریدار خارجی هستیم و در این راستا فعالیت جدی داریم و به صورت ادواری با استانداران و روسای اتاق بازرگانی جلسات مشترک داریم.
مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی در زمینه خروج از بنگاه‌داری خاطرنشان کرد: قرار است ظرف مدت پنج سال از بنگاه‌داری خارج شده و به سهامداری روی آوریم. همچنین برای ادغام پتروشیمی‌های کشور تفاهم‌نامه‌ای را با هلدینگ خلیج فارس امضا کردیم تا واحدهایمان را ادغام کنیم و متناسب با ارزش دارایی‌مان از آنجا سهم بگیریم. افزون بر این درصددیم تا یک سابیک عربستان را در صنعت پتروشیمی کشور در راستای ارزش‌آفرینی در صادرات، رقابت و استفاده متناسب از خوراک شرکت‌های تامین کننده خوراک، ایجاد کنیم.
مهندس لطفی در پایان به این نکته که بخش خصوصی فعال در ایران نداریم اشاره کرد و افزود: با سه ماموریت ورود بخش خصوصی و خروج از فعالیت در حوزه بنگاه‌هایی که بخش خصوصی می‌تواند حضور داشته باشد،حفظ سطح اشتغال و در نهایت نگاه توسعه‌ای، اهداف خود را دنبال و واحدهایمان را واگذار می‌کنیم.
تاکنون اطلاعات ۶۴ شرکت برای واگذاری سهام روی سایت قرار گرفته است
در آغاز این نشست خبری مدیرعامل فرابورس ایران نیز از ارائه لیست واگذاری سهام ۳۸ شرکت زیرمجموعه شستا در سامانه مذاکره ادغام و تملیک فرابورس خبر داد و گفت: تاکنون اطلاعات ۶۴ شرکت زیرمجموعه بنیاد تعاون ناجا، صندوق بازنشستگی نفت، شستا و … برای واگذاری سهام در این سامانه که به تازگی در بازار سوم فرابورس ایران راه‌اندازی شده، روی سایت قرار گرفته است.
دکترامیر هامونی در این نشست خبری با موضوع «معرفی سامانه مذاکره ادغام و تملیک و رونمایی از شرکت‌های آماده واگذاری سهام زیرمجموعه شستا» اظهار کرد: امروز روز مبارک و جزو معدود روزهای بازار سرمایه است که مجموعه تامین اجتماعی به همراه فرابورس ایران همکاری مشترکی را برای عرضه شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ شستا مدنظر دارند و این روز می‌تواند نقطه عطفی هم در تاریخ فرابورس ایران و بازار سرمایه و هم در تامین اجتماعی و مجموعه شستا باشد.
دکترهامونی گفت: می‌توانیم اسم این نشست را «یک دیدار، چند عرضه» بگذاریم؛ چرا که به کمک سامانه مذاکره ادغام و تملیک که امروز در خصوص آن صحبت می‌کنیم می‌توان مجموعه‌ای از شرکت‌های مختلف زیرمجموعه نهادهای مالی، بانک‌ها، موسسات اقتصادی و … را برای واگذاری سهام به اطلاع عموم رساند.
وی به آمار عملکردی فرابورس ایران از ابتدای سال جاری تا کنون اشاره و اظهار کرد: شاخص فرابورس ایران طی دو هفته گذشته ۳٫۵ درصد رشد و از ابتدای سال جاری تا کنون ۰٫۹ درصد بازدهی داشته است.
مدیرعامل فرابورس ایران با بیان اینکه هم اکنون ارزش بازار فرابورس ایران با ۴٫۴ درصد رشد از ابتدای سال جاری به ۱۵۳ هزار میلیارد تومان رسیده است، گفت: همچنین به لحاظ ارزش معاملات در کل بازارهای فرابورس ایران، از ابتدای سال تا کنون ۷۳۰۰ میلیارد تومان معامله داشتیم که شاهد رشد ۴ درصدی ارزش معاملات نسبت به مدت مشابه در سال گذشته‌ایم.
دکترهامونی همچنین به ارائه توضیحاتی درباره بازار سوم فرابورس پرداخت و گفت: بازار سوم مربوط به معامله شرکت‌هایی است که پذیرفته نشدند اما سهامدار عمده قرار است سهام شرکت را به صورت یک‌جا و عمده واگذار کند؛ این شرکت‌ها می‌توانند شرکت‌های بیرون از بورس، سهامی عام یا شرکت‌های سهامی خاص بیرون از بورس باشند و این ابتکاری بود که از اوایل تاسیس فرابورس ایران توسط دوستان حقوقی در سازمان بورس در بخش ثبت شرکت‌ها مطرح شد تا بتوانیم سهام شرکت‌های سهامی خاص را نیز در بازار عرضه یک‌جا مورد معامله قرار دهیم.
وی با اشاره به اینکه بازار سوم فرابورس که از سال ۱۳۸۹ تاسیس شده عملکرد خوبی داشته است گفت: از زمان راه‌اندزی این بازار تا ۵ خردادماه ۹۷ طی ۴۰۱ دفعه معاملاتی، سهام ۲۶۸ شرکت مورد عرضه قرار گرفته است و گاهی برخی شرکت‌های طی چند بار توسط دولت و ارگان‌ها عرضه شده‌اند که یا معامله نشده یا خریدار جدید بار دیگر شرکت را به صورت عمده فروخته است و در مجموع ۱۰۳ میلیارد سهم در این تابلو عرضه شده و ارزش پایه کل این عرضه‌ها ۶۷ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان بوده است. از این ۲۶۸ شرکت نیز ۱۴۴ شرکت مورد معامله قرار گرفتند و حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان معامله قطعی انجام شده است.
مدیرعامل فرابورس ایران یادآور شد: ابتدای سال خدمت دکتر کرباسیان، وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی بودیم و نشستی نیز در سال گذشته به مناسبت پنجاهمین سالگرد تاسیس بازار سرمایه برگزار شد که وزیر دستور دادند اموال مازاد بانک‌ها حتما فروخته شود؛ دستگاه‌ها، دولت و سازمان خصوصی‌سازی ملزم شدند بسیاری از شرکت‌هایی که درون پورتفوی دولت است را برای واگذاری عرضه کنند. برای اینکه اقدام عملی انجام داده باشیم تابلو مذاکره ادغام و تملیک را در بازار سوم فرابورس راه‌اندازی کردیم که با تشریفات بسیار کم یعنی حتی در یکی ـ دو روز پس از درخواست سهامدار عمده می‌توانیم لیست واگذاری سهام شرکت‌ها را در تابلو قرار دهیم تا مذاکرات و بازاریابی آغاز شود. در این تابلو شاهد واگذاری سهام شرکت‌های دولتی و شبه‌دولتی، سهام شرکت‌های بیمه و اموال مازاد بانک‌ها هستیم و در مجموع باید گفت این بازار به ارتقای شفافیت کمک می‌کند و یک ظرفیت و امکان جدید در بازار سوم است.
دکترهامونی با تاکید بر اهمیت این بازار، بحث معافیت‌های مالیاتی را در بازار سوم پیش کشید و اظهار کرد: اگر شرکتی خارج از بورس بخواهد معامله شود باید به میزان چهار درصد ارزش اسمی سهام، مالیات پرداخت شود، اما چنانچه این شرکت‌ها از طریق بورس عرضه شوند، نرخ مالیاتی تبدیل به نیم درصد ارزش معاملاتی می‌شود. این موضوع می‌تواند انگیزه خوبی برای برخی شرکت‌ها باشد تا از طریق بورس در بازار عرضه شوند. ضمن اینکه نظارت‌های ویژه‌ای در فرایند واگذاری سهام این نوع شرکت‌ها صورت می‌گیرد و شفافیت بالاتری در معاملات آن‌ها وجود دارد.
وی با تاکید بر اینکه تابلو مذاکره ادغام و تملیک، هیچ بروکراسی‌ای ندارد، گفت: برای شرکت‌ها شاید چند ماه زمان برای طی تشریفات نیاز است تا پذیرش شوند، اما در این تابلو پس از گذشت یکی ـ دو روز از هنگام درخواست سهامدار عمده، موضوع واگذاری سهام در تابلو به نمایش گذاشته می‌شود و مردم، شرکت‌های سرمایهگذاری و فعالان بازار سرمایه می‌توانند لیست شرکت‌های آماده واگذاری سهام و اطلاعات آن‌ها را ببینند.
مدیرعامل فرابورس ایران با اشاره به امکان بازدید خریداران معرفی شده از سوی فرابورس ایران از شرکت تحت واگذاری سهام و دستیابی به صورت‌های مالی شرکت‌ها، تصریح کرد: چنانچه پس از انجام مذاکرات خریدار با واگذارکننده به تفاهم رسیدند، در تاریخ مشخص و با قیمت پایه معین، عرضه انجام می‌شود.
دکترهامونی افزود: با توجه به اینکه در این بازار عرضه عمده صورت می‌گیرد، عموم مردم در این بازار حضور ندارند به همین جهت خریداران از مشاوره‌‌های حقوقی، مالی و اقتصادی خاصی برای خرید شرکت‌ها استفاده می‌کنند، با توجه به عرضه‌های عمده، برای خریدار به صرفه است که هزینه مشاوره پرداخت کند تا آگاهی دقیق نسبت به آخرین وضعیت شرکت به دست بیاورد؛ قرار نیست در اینجا مدیریت پورتفولیو انجام شود، وقتی شرکتی تملیک می‌شود، علاوه بر اخذ سهام باید رهبری شرکت نیز صورت گیرد بنابراین خریدار باید دارای شرایط خاص باشد.
وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاران آگاه، حرفه‌ای و بزرگ از بخش خصوصی و سایر بخش‌ها مانند تعاونی‌ها می‌توانند اقدام به خریداری سهام شرکت‌ها کنند، گفت: تنها دارا بودن دانش مدیریت بهینه پورتفوی کافی نیست و لازم است مسائلی چون حاکمیت شرکتی، مسایل مربوط به شفافیت و رهبری شرکت نیز مدنظر قرار گیرد تا شرکت‌ها پس از واگذاری دچار مسایل شرکتی نشوند و طبیعی است که مسئولیت فرابورس در این حوزه، مسئولیت صرفا کشف قیمت است.
مدیرعامل فرابورس ایران تصریح کرد: در ساز و کار بورس معاملات به صورت حراج حضوری صورت می‌گیرد و خریداران و متقاضیانی که وارد سامانه می‌شوند باید با هم رقابت کنند. این‌گونه نیست که یک نوع خاص مزایده‌های پاکتی را داشته باشیم. خریداران قیمت‌ها را می‌بینند و بر اساس قیمت‌های پیشنهادی که رقبا ارائه کردند، به قیمت مدنظر خود می‌رسند. در حراج مزایده سه دقیقه‌ای، هر سه دقیقه یک‌بار قیمت اصلاح می‌شود و در صورتی که پس از سه دقیقه تقاضای جدیدی ارائه نشود، به بالاترین قیمت پیشنهاد شده، عرضه صورت می‌گیرد.
دکترهامونی با تاکید بر اینکه خود خریدار باید تمامی ریسک‌های شرکت را بسنجد و ارزیابی دقیق انجام دهد، گفت: خریداران باید خود ارزش‌گذاری شرکت را انجام دهند، امری که مغفول مانده و معمولا به گزارش ارزیابی فروشنده اکتفا می‌شود. خریدار لازم است راسا درخواست بازدید کند، به ترازهای آزمایشی شرکت ورود کند، از یک تیم متخصص درخواست ارزش‌گذاری کند و تمامی ریسک‌های موجود شناسایی شود.
وی با اشاره به لزوم سنجش ریسک توسط خریدار، تصریح کرد: خوشبختانه تا کنون مساله حقوقی در این مورد نداشتیم. هدف ما نیز کشف قیمت شفاف در بازار سرمایه است.
مدیرعامل فرابورس ایران با اشاره به سنجش اهلیت خریدار گفت: در شورای عالی بورس در مهرماه سال ۱۳۹۱ ضوابطی مصوب شد که برای سنجش اهلیت خریدار، همچنان به کار می‌رود. موارد مربوط به پولشویی، بدهی معوق به بانک‌ها، مالیات و سازمان خصوصی‌سازی و سوءپیشینه مالی و اقتصادی بررسی می‌شود و برای بازار سوم و شرکت‌های استارت‌آپی با توجه به اینکه ضوابط برای شرکت‌های دارای سهامدار خرد تهیه شده، پیشنهادهای اصلاحی ارائه کردیم.
راه‌اندازی حراج ایرانی برای متنوع‌سازی روش‌های حراج
دکترهامونی با تاکید بر آماده‌سازی راه‌های متنوع‌سازی روش‌های کشف قیمت و ارائه این راه‌کارها به سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: علاوه بر حراج انگلیسی، حراج هلندی، حراج‌های یک‌طرفه، دو طرفه و حراج‌های پلکانی به متنوع‌سازی حراج‌ها کمک می‌کنند و حتی می‌توانیم حراج ایرانی را راه‌اندازی کنیم.
وی ادامه داد: تصویب این روش‌ها توسط شورای عالی بورس به افزایش شفافیت و کاهش زمان و دفعات عرضه کمک می‌کند.
به گفته وی با همکاری دولت و سازمان خصوصی‌سازی که بیشترین عرضه‌ها متعلق به این دو بخش است، در مورد نحوه کشف قیمت و عرضه‌ها مطالعاتی انجام دادیم و روش‌های کشف قیمت را متنوع کردیم و برای اجرا لازم است که این روش‌ها مصوب شود.
بنیاد تعاون ناجا ۲۱ شرکت را برای واگذاری سهام معرفی کرد
مدیرعامل فرابورس ایران در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا ارگان‌های نظامی برای واگذاری سهام شرکت‌های خود اقدام کرده‌اند، گفت: شرکت سرمایهگذاری صندوق بازنشستگی نفت چهار شرکت را از طریق این سامانه برای واگذاری سهام آگهی کرده و اکنون دو شرکت از این تعداد در مرحله مذاکره برای معامله هستند؛ بنیاد تعاونی ناجا نیز ۲۱ شرکت تابعه خود را وارد سامانه کرده و از این تعداد پنج شرکت در مرحله عقد قرارداد هستند.
دکترهامونی تصریح کرد: از سوی شستا نیز اطلاعات ۳۸ شرکت برای واگذاری سهام اکنون روی تابلو مذاکره ادغام و تملیک موجود بوده و سازو کار ادغام و تملیک برای این شرکت‌ها شروع شده است. از سوی دیگر بانک سپه نیز یک شرکت برای واگذاری معرفی کرده و در مجموع از روزی که این تابلو راه‌اندازی شده است ۶۴ شرکت برای واگذاری سهام اعلام شده‌اند.
مدیرعامل فرابورس ایران در پایان با اشاره به اینکه فرابورس ایران در حال حاضر در بازار سوم برای معرفی شرکت‌های آماده واگذاری، حق عضویت دریافت نمی‌کند، گفت: روزانه ۱۵ هزار نفر به سایت فرابورس ایران مراجعه می‌کنند و قرار دادن لیست شرکت‌ها مورد استفاده خریداران قرار می‌گیرد.
