صباح زنگنه درخصوص اظهارات مدیرعامل شبکه تلویزیونی العربیه مبنی بر اینکه عربستان در پاسخ به تحریمهای آمریکا، به روسیه و احتمالا ایران نزدیکتر میشود، گفت: این اظهارات از سوی یک مقام رسانهای مطرح شده است هرچند که این فرد به حاکمان جدید عربستان بسیار نزدیک است ولی نمیتوان آن را به عنوان مواضع عربستان سعودی ارزیابی کرد.
وی اظهارات مدیرعامل العربیه را یک سخن رسانهای دانست، اظهار داشت: به نظر میرسد این اظهارات به منظور تهدید واشنگتن برای تعدیل سیاستها و مواضع اخیرش نسبت به ریاض در ماجرای ناپدید شدن جمال خاشقچی بیان شده است.
این کارشناس جهان عرب ادامه داد: مقامات سعودی متوجه خبط بزرگ و اشتباه استراتژیکشان در موضوع جمال خاشقچی شدهاند. هرچند ترامپ رابطه دوستانهای با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان دارد ولی دولت آمریکا به شدت تحت فشار افکارعمومی و نمایندگان کنگره است و احتمالا مجلس سنا، تحریمها و محدودیتهایی را علیه دولت سعودی اعمال کند.
زنگنه با بیان اینکه مقامات آمریکایی در مواضعشان نسبت به عربستان دست به نوعی تقسیم کار زدهاند تا از ترس مرگ، به تب راضی شوند و پول بیشتری به ایالات متحده پرداخت کنند، تصریح کرد: اظهارات ترکی الدخیل برای اولین بار است که از سوی یک مقام سعودی نسبت به آمریکا مطرح میشود. به هرحال او ریاست شبکه العربیه را برعهده دارد. چنین مقامی، مواضع و سخنان ناهماهنگی را مطرح نمیکند.
وی افزود: این سخنان نشان میدهد سوالاتی برای مقامات سعودی در رابطه با آمریکا ایجاد شده است که تا چه اندازه میخواهند در برابر توهینها، اهانتها و اخذیهای ترامپ و دیگر مقامات امریکایی پیش بروند و با این همه تحقیر، در برابر ملت خود و سایر ملتهای مسلمان چگونه میخواهند اظهار وجود و ابراز عزت و کرامت کنند. در واقع، این اظهارات میتواند مقدمهای برای تغییر سیاستهای ریاض در برابر واشنگتن محسوب شود.
سفیر اسبق ایران در سازمان همکاری اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا این شرایط میتواند موجب بهبود مناسبات ریاض و تهران شود؟ خاطرنشان کرد: احتمالات بسیاری در این باره وجود دارد. از سویی، ایالات متحده در سیاستهای یکجانبه خود بسیار جلو رفته است به گونهای که عقبنشینی در این باره بسیار سخت بوده و نیازمند پلههایی برای رسیدن به وضعیت متعادلتری است.
زنگنه اضافه کرد: همین شرایط نسبت به وضعیت عربستان درباره ایران وجود دارد. ریاض هم درخصوص روابطش با تهران نیازمند پلههایی برای بازگشت از سیاستهای خصمانه و عذرخواهی آبرومندانه است ولی این اتفاق در حالی رخ داده است که اغلب کشورهای جهان و شرکتهای بزرگ اقتصادی از ادامه همکاری با عربستان اعلام انزجار میکنند.
وی به مواضع رسانههای غربی اشاره کرد و ابراز داشت: تیتر اغلب رسانههای غربی به ویژه روزنامههای آمریکایی این است که آیا میخواهید همکاریتان را با قاتل ادامه دهید؟ این مواضع، دولتها و شرکتهای غربی را برای همکاری با عربستان دچار تجدیدنظر کرده است و موجب شده بسیاری حاضر به تداوم همکاری نباشند.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی یادآور شد: در چنین شرایطی سوالاتی از این قبیل مطرح میشود که آیا به صلاح است که مناسبات دو کشور به سمت بهبود حرکت کند؟ آیا ریاض به سمت بهبود مناسبات با تهران حرکت میکند؟ و… به نظر من، پاسخ دادن به این سوالات بسیار زود است و باید صبر کرد و براساس محاسبات دقیقتر عمل کرد.